ಸರ್ಕಾರಿ ಸೇವೆ ಸರ್ವಾಧಿಕಾರದ ಸುಪ್ಪತ್ತಿಗೆಯೇ?

ತಮ್ಮ ಒಳ ಉಡುಪನ್ನು ಒಗೆಯಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಇಲಾಖೆಯ ನೌಕರಳೊಬ್ಬಳಿಗೆ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರೊಬ್ಬರು ನೋಟಿಸ್ ಕೊಟ್ಟ ಸುದ್ದಿ ವರದಿಯಾಗಿದೆ! (ಪ್ರ.ವಾ., ಮಾರ್ಚ್‌ 5).

ಮೇಲಧಿಕಾರಿಗಳ ಮನೆಗೆಲಸಕ್ಕೆ ಹಾಗೂ ಹೆಂಡತಿ, ಮಕ್ಕಳು, ಸಂಬಂಧಿಕರ ಚಾಕರಿ ಮಾಡುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯನ್ನು ನೇಮಕ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಹೋಮ್ ಆರ್ಡರ್ಲಿ ಎಂಬ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಕೆಲವು ಇಲಾಖೆಗಳಲ್ಲಿ ಇದೆ. ಇನ್ನು ಕೆಲವು ಇಲಾಖೆಗಳಲ್ಲಿ ‘ಡಿ’ ದರ್ಜೆ ನೌಕರರನ್ನು ಮನೆಗೆಲಸಕ್ಕೆ ಬಳಸಬಾರದೆಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಹೋಮ್ ಆರ್ಡರ್ಲಿ ಭತ್ಯೆಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಈ ಬಗೆಯ ಸೌಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದ ಇಲಾಖೆಗಳಲ್ಲಿ ಅನಧಿಕೃತವಾಗಿ ಅಧೀನ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯನ್ನು ಸ್ವಂತ ಕೆಲಸಗಳಿಗೆ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಸರ್ವವ್ಯಾಪಕವಾಗಿದೆ. ಮನೆಗೆಲಸಕ್ಕಾಗಿ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಮತ್ತು ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು ಸರ್ಕಾರಿ ನೌಕರರನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವುದು ಎಗ್ಗಿಲ್ಲದೆ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ. ಇಂತಹ ನೌಕರರಿಗೆ ಸರ್ಕಾರದ ಬೊಕ್ಕಸದಿಂದ ಕೋಟ್ಯಂತರ ರೂಪಾಯಿ ಸಂಬಳ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಸಂದಾಯವಾಗುತ್ತಿದೆ.

ಸರ್ಕಾರಿ ಸೇವೆ ಎಂದರೆ ಯಾವುದು? ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಮತ್ತು ರಾಜಕಾರಣಿಗಳ ಸೇವೆಯೇ ಅಥವಾ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಕರ ಸಂದಾಯ ಮಾಡುವ ಜನಸಾಮಾನ್ಯನ ಸೇವೆಯೇ? ಈ ದೇಶದ ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಿಯೂ ‘ಅಧಿಕಾರಿ’ ಎಂಬ ಶಬ್ದವನ್ನು ಬಳಸಿಲ್ಲ. ‘ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸೇವೆ’ ಎಂಬ ಶಬ್ದವನ್ನು ಬಳಸಲಾಗಿದೆ. ಇದರ ಅರ್ಥ ಇಷ್ಟೆ, ಸರ್ಕಾರಿ ಹುದ್ದೆಯಲ್ಲಿರುವ ಎಲ್ಲರೂ ಸಾರ್ವಜನಿಕರ ಸೇವಕರು. ಆದರೆ ಇಂದು  ನಡೆಯುತ್ತಿರುವುದು ಸಾರ್ವಜನಿಕರ ಸೇವೆಯಲ್ಲ, ಶೋಷಣೆ ಮತ್ತು ಸುಲಿಗೆ ಎನ್ನುವಂತಹ ವಾತಾವರಣ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಿದೆ.

‘ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸೇವಕನು ಈ ದೇಶದ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನ ಎಂತಹ ನೀರು ಕುಡಿಯುತ್ತಾರೆಯೋ ಅಂತಹ ನೀರನ್ನೇ ಕುಡಿಯಬೇಕು, ಎಂತಹ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ಬದುಕುತ್ತಿದ್ದಾರೋ ಅಂತಹ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲೇ ಬದುಕಬೇಕು. ಅಂದಾಗ ಮಾತ್ರ ಅವರಿಗೆ ಜನರ ಕಷ್ಟ ಅರ್ಥವಾಗುತ್ತದೆ. ಅದು ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ನೀಡಬೇಕಾದ ನಿಜವಾದ ತರಬೇತಿ’ ಎಂದು ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿ ಹೇಳಿದ್ದರು.

ಪ್ರತಿ ವ್ಯಕ್ತಿ ಎಂತಹುದೇ ಹುದ್ದೆಯಲ್ಲಿ ಇರಲಿ ತೀರಾ ಖಾಸಗಿಯಾದ ತನ್ನ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ತಾನೇ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಹಾಗೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದರಿಂದ ಘನತೆ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆಯೇ ಹೊರತು ಅದು ಅವಮಾನಕರವಲ್ಲ. ಸ್ವಂತ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ತಾವೇ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದರಿಂದ ದೈಹಿಕ ವ್ಯಾಯಾಮವೂ ಆಗುತ್ತದೆ ಜೊತೆಗೆ ಆರೋಗ್ಯವೂ ವೃದ್ಧಿಸುತ್ತದೆ.

ಒಮ್ಮೆ ಒಬ್ಬ ವಿದೇಶಿ ಪತ್ರಕರ್ತೆ ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿಯವರ ಸಂದರ್ಶನ ಮಾಡಲು ಸಬರಮತಿ ಆಶ್ರಮಕ್ಕೆ ಬಂದಿದ್ದರು. ಎಂದಿನಂತೆ ಚರಕದಲ್ಲಿ ನೂಲು ತೆಗೆಯುತ್ತಲೇ ಸಂದರ್ಶನ ನೀಡಿದ ಗಾಂಧೀಜಿ, ಇದ್ದಕ್ಕಿದ್ದಂತೆ ಚಟ್ಟನೆ ಎದ್ದು ಹೋಗಿ, ದೂರದಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಿದ್ದ ಆಡಿಗೆ ತುಸು ಹುಲ್ಲನ್ನು ಹಾಕಿ, ಅದರ ಮೈಯನ್ನು ನೇವರಿಸಿ ಬಂದು ಮತ್ತೆ ನೂಲುತ್ತಾ ಸಂದರ್ಶಕಳಿಗೆ ಉತ್ತರಿಸುತ್ತಾ ಕುಳಿತರು! ಗಾಂಧೀಜಿ ಮಹಾತ್ಮರಾದದ್ದು ಹೀಗೆ ಎಂದು ಮಹಾದೇವ ದೇಸಾಯಿ ನೆನಪಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.

ಶ್ರಮಜೀವನ, ಸರಳತೆ ಮತ್ತು ಸಮಾನತೆಗೆ ಬಸವೇಶ್ವರರ ಕೊಡುಗೆ ಅನನ್ಯವಾದದ್ದು. ಅವರು ತಮ್ಮ ವಚನದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ಬೇರೆಯವರ ಕಡೆಯಿಂದ ಮಾಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವವರನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಕಟುವಾದ ಶಬ್ದಗಳಲ್ಲಿ ಎಚ್ಚರಿಸಿದ್ದಾರೆ: ತನ್ನಾಶ್ರಯದ ರತಿಸುಖವನು ತಾನುಂಬ ಊಟವನು ಬೇರೆ ಮತ್ತೊಬ್ಬರ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಮಾಡಿಸಬಹುದೇ? ತನ್ನ ಲಿಂಗಕ್ಕೆ ಮಾಡುವ ನಿತ್ಯ ನೇಮವ ತಾ ಮಾಡಬೇಕಲ್ಲದೆ ಬೇರೆ ಮತ್ತೊಬ್ಬರ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಮಾಡಿಸಬಹುದೇ?
ಕೆಮ್ಮನೆ ಉಪಚಾರಕ್ಕೆ ಮಾಡುವರಲ್ಲದೆ ನಿಮ್ಮನೆತ್ತ ಬಲ್ಲರು ಕೂಡಲಸಂಗಮದೇವಾ.