‘ಸುಖವಿಲ್ಲದ ಧಾವತಿಯನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಬೇಕು’

ಲೋಕದಲ್ಲಿ ಎರಡು ರೀತಿಯ ಬರಹಗಾರರಿರುತ್ತಾರೆ. ಬರೆಯುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಬರೆಯುವವರು, ವಿಷಯ ಪ್ರತಿಪಾದನೆಗಾಗಿ ಬರೆಯುವವರು. ನನ್ನದು ಎರಡನೆಯ ಗುಂಪು. ಮೊದಲನೆಯವರಲ್ಲಿ ಭಾವಗಳು ಹೆಚ್ಚು, ನನ್ನಲ್ಲಿ ಆಲೋಚನೆಗಳು ಅಧಿಕ. ವಾಸ್ತವ ಬದುಕಿನ ಕುರಿತಾದ ಆಲೋಚನೆಗಳೇ ನನಗೆ ನನ್ನ ಬರೆಹಕ್ಕೆ ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸ ತುಂಬುತ್ತವೆ. ದೇಶ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಗೊಂಡು ಮುಕ್ಕಾಲು ಶತಮಾನ ಕಳೆದರೂ ಈ ನೆಲದ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಚಿಂತನೆಗಳಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆಯಾಗಿಲ್ಲ. ಈಗಲೂ ಮುಖದ ಮೇಲೆ ಮೂತ್ರ ಮಾಡುವವರಿದ್ದಾರಲ್ಲವೆ?

ನನ್ನೂರು ಭೀಮಾ ತಟದ ಹಂಜಗಿ. ಅಪಮಾನದಲ್ಲಿ ನೊಂದುಬೆಂದಿದ್ದ ಅಪ್ಪ ‘ನಾಲ್ಕಕ್ಷರ ಕಲಿತು ಪಟ್ಟಣ ಸೇರಿಬಿಡು, ಅಪಮಾನಿಸುವ ಈ ಊರಲ್ಲಿ ಇರಬೇಡ’ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದೇ ಈ ಹನುಮಂತನನ್ನು ರೂಪಿಸಿತು. ಹಾಗೆಯೇ ಅಪ್ಪ ‘ಹೆಸರಿನಿಂದ ಕೆಟ್ಟದ್ದಾಗಿದ್ದರೆ ಹೆಸರು ಬದಲಿಸು, ಊರಿಂದ ಅಪಮಾನವಾದರೆ ಊರು ಬಿಡು, ಧರ್ಮದಿಂದ ಅಪಮಾನವಾಗಿದ್ದರೆ ಧರ್ಮ ಬದಲಿಸು’ ಎಂದಿದ್ದರು, ಇದನ್ನೇ ನಾಮಾಂತರ, ಸ್ಥಳಾಂತರ, ಧರ್ಮಾಂತರ ಎಂದು ಅಂಬೇಡ್ಕರ್‌ರೂ ಹೇಳಿದ್ದುಂಟು.

ಮಗ ಅಕ್ಷರಸ್ಥನಾಗಬೇಕೆಂಬ ಅಪ್ಪನ ಹಂಬಲ ಅಕ್ಷರ ಕಲಿಕೆಗೆ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಿತು. ಅಕ್ಷರ ಮೂಡಿಸಿದ ಅರಿವು ಅಂಬೇಡ್ಕರ್‌ರ ಆಲೋಚನೆಗಳನ್ನು ದಕ್ಕಿಸಿತು. ಇವರಿಬ್ಬರೂ ನನ್ನ ಬದುಕನ್ನು ರೂಪಿಸಿದವರು.

ಜಾನಪದವೆನ್ನುವುದು ಸಮಾಜ ವಿಜ್ಞಾನವೂ ಹೌದು, ಸಾಹಿತ್ಯವೂ ಹೌದು. ನಾನೊಬ್ಬ ಸಾಹಿತ್ಯದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯಾಗಿ ಜನಪದ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ದಲಿತ ಸಾಹಿತ್ಯವೆಂದೇ ಪರಿಭಾವಿಸುತ್ತೇನೆ. ಅಲ್ಲಿ ಬಡತನವಿದೆ, ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆಯಿದೆ, ಆಕ್ರಂದನವಿದೆ, ಪ್ರತಿಭಟನೆಯಿದೆ. ಜನಪದವೆನ್ನುವುದು ಈ ಮಣ್ಣಿನ ಬದುಕಿನ ಮೀಮಾಂಸೆ. ಜನಪದದ ಬದುಕಿಗೂ ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆ ಅಂಟಿಸಿ ಬಿಟ್ಟಿದ್ದಾರಲ್ಲ! ಯಾರೊ ಅಂಟಿಸಿದ್ದನ್ನು ತೊಳೆಯಲು ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಬರಬೇಕಾಯಿತು. ಈ ನೆಲದ ನೈಜ ಬದುಕಿಗೆ ಹೊರಿಸಿದ ಭಾರವನ್ನು ಇಳಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದ್ದು ಅಂಬೇಡ್ಕರ್. ಅದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ನನಗೆ ಮುಖ್ಯವಾಗುತ್ತಾರೆ. ಆ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಅವರು ತೋರಿದ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಗಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದ್ದೇನೆ.

ನಿಜ, ಸಮುದಾಯಗಳನ್ನು ವಿರೋಧ ಮಾಡುವ ಗುಣ ಆರಂಭದ ಬರಹಗಳಲ್ಲಿರುವುದು ಸಹಜ. ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಬರಹಗಾರನು ಏಕ ಮಾದರಿಯ ಚಿಂತನಾ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ನಿಲ್ಲುವುದಿಲ್ಲ. ಹಾಗೆ ನಿಲ್ಲುವುದು ಅವನ ಸ್ಥಗಿತತೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಬದುಕು ಬದಲಾದಂತೆಲ್ಲಾ ನಮ್ಮ ಚಿಂತನಾ ಮಾದರಿಗಳೂ ಬದಲಾಗಬೇಕು. ಅದಕ್ಕನುಗುಣವಾಗಿಯೇ ನನ್ನ ಬರಹಗಳು ಬದಲಾಗುತ್ತಾ ಸಾಗಿವೆ. ಸಮಕಾಲೀನತೆಯನ್ನು ಮೈಗೂಡಿಸಿಕೊಂಡಾಗ ಮಾತ್ರ ಬರಹಗಾರ ತನ್ನ ಕಾಲಕ್ಕೆ, ಆ ಕಾಲದ ಸ್ಥಿತ್ಯಂತರಗಳಿಗೆ ಸೂಕ್ತ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಬಲ್ಲ. ಅದರಂತೆ ವೈದಿಕವೆನ್ನವುದು ಸಮಾನಲ್ಲದ್ದು. ಅವೈದಿಕವೆನ್ನವುದು ಸಮಾನತೆ ನೆಲೆಗೊಳಿಸುವ ಚಿಂತನೆಯಾಗಿದೆ. ವೈದಿಕವೆನ್ನುವುದು ಯಾರನ್ನೋ ಗುರಿಯಾಗಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಹೇಳುವಂತಹದ್ದಲ್ಲ. ದಲಿತನಾಗಿಯೂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯ ಪ್ರತಿಪಾದನೆ ಮಾಡಿದರೂ ಅವರ ವಿರುದ್ಧವೂ ಪ್ರತಿಭಟಿಸಲೇಬೇಕು. ಅಂದಾಗ ಮಾತ್ರ ಅದು ಅವೈದಿಕ ಧಾರೆಯಾಗುತ್ತದೆ.

ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲರಂತೆ ನಾನೂ ಕವಿತೆಗಳನ್ನು ಬರೆದೆ, ಪ್ರಕಟಿಸುವ ಧೈರ್ಯ ಮಾಡಲಿಲ್ಲ. ದಲಿತ-ಬಂಡಾಯದ ಪ್ರಧಾನ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ ಕಾವ್ಯವಾದರೂ ಶೋಷಿತ ಸಮುದಾಯವನ್ನು ಎಚ್ಚರಿಸಿದ್ದು ಆ ಕಾಲದ ಒಟ್ಟು ಬರೆಹ. ಸೃಜನಶೀಲ ಬರೆಹ ಲೇಖಕನನ್ನು ಬಲುಬೇಗ ಜನಪ್ರಿಯಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಕಥೆ, ಕಾದಂಬರಿಗಳನ್ನು ಬರೆಯಬೇಕಾಯಿತು. ನಾನು ಕೂಡು ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಬಂದವನು. ಕೂಡು ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಅಂತಃಕರಣದ ಸಂಸ್ಕಾರ ರಕ್ತಗತವಾಗಿಯೇ ಬಂದಿರುತ್ತದೆ. ಹಸಿವು, ಬಡತನ ಅಂತಃಕರಣಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚು ಜೀವ ತುಂಬುತ್ತದೆ. ಕೂಡಿಬಾಳುವ ಹಂಚಿ ತಿನ್ನುವುದನ್ನು ಜನಪದ ಬದುಕು ಕಲಿಸುತ್ತದೆ. ಅಂತಃಕರಣ ಇಲ್ಲದ ಬದುಕು ಅದು ಬದುಕಾಗಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.

ಸಾಹಿತ್ಯಕ, ಸಮಾಜೋ-ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕಾರ್ಯ ಮಾಡುವವರಿಗೆ ಇದು ಕನ್ನೆನೆಲ. ಕವಿರಾಜಮಾರ್ಗಕಾರನ ಕಾಲದ ಬದುಕು, ವಡ್ಡರಾಧನೆಯ ಅಹಿಂಸಾವಾದದ ವಿಚಾರಗಳು, ವಚನಕಾರರ ವೈಚಾರಿಕತೆ ಹಾಸು ಹೊಕ್ಕಾಗಿದ್ದಾಗಲೂ ಅರಿವಿನ ಕೊರತೆಯಿಂದ ಈ ನೆಲ ಬಳಲುತ್ತಿದೆ. ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಗತಿಸಿದ ಘಟನಾವಳಿಗಳಿಂದಲೇ ನಮ್ಮಿರುವಿಕೆಯನ್ನು ಪರಿಯನ್ನು ಗ್ರಹಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ, ಚಲಿಸುವ ವರ್ತಮಾನವನ್ನು ನಿರ್ವಚಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ.

ನಾನು ಕಥೆ ಬರೆಯಲು ಪ್ರಾರಂಭ ಮಾಡಿದಾಗ ದಲಿತ ಚಳವಳಿ, ಚಿಂತನೆಗೆ ಕಾರಣರಾದವರು ಕವಲುದಾರಿ ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಮೇಲಾಗಿ ಓಲೈಕೆ ರಾಜಕಾರಣ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದ್ದ ಕಾಲವೂ ಹೌದು. ನೀವು ಹೆಸರಿಸಿದ ಬರಹಗಾರರು ತಮ್ಮ ಕಾಲದ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಪೂರೈಸಿ ಹೊಸ ಬಗೆಯ ಎಚ್ಚರವನ್ನುಂಟುಮಾಡಿದರು. ಆ ಎಚ್ಚರವು ಮತ್ತಷ್ಟು ಜಾಗೃತಿಯನ್ನು ಬಯಸುವ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ನಾನು ಬರೆಯಲು ಆರಂಭಿಸಿದೆ. ಅದಕ್ಕಾಗಿ ತುಸು ಭಿನ್ನವಾದ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯ ಕ್ರಮವನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿದೆ.

ವಿಷಾದದ ಛಾಯೆ ಇರುವುದಂತು ನಿಜ. ಗಮ್ಯವನ್ನು ಮುಟ್ಟುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾದುದರ ಬಗೆಗಿನ ವಿಷಾದವದು. ಆದರೆ ಚಳವಳಿಯ ಅರಿವು ಪಡೆದ ನನಗೆ ಆ ಚಳವಳಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಮ್ಮೆಯಿದೆ, ಅದರ ಗಾಢಪ್ರಭಾವವೂ ನನ್ನ ಮೇಲಾಗಿದೆ.

ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗೆ ಜೀವಕಳೆ ತಂದವರೆ ಜನಪದರು, ಶರಣರು, ದಲಿತರು. ಸಮಬಾಳು-ಸಮಪಾಲು ತುಂಬಾ ಅಗತ್ಯ. ಅದಿಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಬಹುತ್ವದ ಸೌಂದರ್ಯಕ್ಕೆ ಬೆಲೆಯೇ ಇರುವುದಿಲ್ಲ.

ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಚಿಕಿತ್ಸಕ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವನ್ನು ವೃದ್ಧಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು, ಧ್ಯಾನದ ಅಧ್ಯಯನ, ವರ್ತಮಾನವನ್ನು ವಾಸ್ತವ ನೆಲೆಗಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಅರ್ಥೈಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು, ಸುಖವಿಲ್ಲದ ಧಾವತಿಯನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸುವುದು.

ಅಲ್ಪ ಶ್ರಮಕ್ಕೆ ಅಧಿಕ ಗೌರವ ಸಂದಿದೆ. ನನಗೀಗ ಮುಖ್ಯವೆನಿಸುವುದು ಬದಲಾದ ಮುಖವಾಡದ ಬಣ್ಣದ ಹಿಂದೆ ಬಳಲುತ್ತಿರುವ ಜೀವಗಳು; ವರ್ತಮಾನದ ರಾಜಕೀಯವು ಸೃಷ್ಠಿಸಿರುವ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸಂದಿಗ್ಧತೆ; ಅನುಷ್ಠಾಗೊಳ್ಳದ ಅವಶ್ಯಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅನುಕೂಲತೆಗಳು; ಹಕ್ಕುಗಳಿಗಾಗಿ ಹಂಬಲಿಸುತ್ತಿರುವ ಅಸಹಾಯಕ ಬದುಕುಗಳು.