Bengaluru Lit Fest | ಮುಸ್ಲಿಮರಲ್ಲೂ ಜಾತಿಗಳಿವೆ: ಲೇಖಕ ಮುಜಾಫರ್ ಅಸಾದಿ
ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ವಾರ್ತೆ Published 3 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2023, 19:26 IST Last Updated 3 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2023, 19:26 IST ಮುಜಾಫರ್ ಅಸ್ಸಾದಿ
ಬೆಂಗಳೂರು: ‘ಮುಸ್ಲಿಮರಲ್ಲೂ ಜಾತಿ ಶ್ರೇಣಿಕೃತ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಇದೆ. ಇದನ್ನು ಅವಗಣನೆ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ’ ಎಂದು ಲೇಖಕ ಮುಜಾಫರ್ ಅಸ್ಸಾದಿ ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟರು.
ನಗರದಲ್ಲಿ ಭಾನುವಾರ ನಡೆದ ಬೆಂಗಳೂರು ಸಾಹಿತ್ಯೋತ್ಸವದಲ್ಲಿ ‘ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರು ಮತ್ತು ಜಾತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ’ ವಿಚಾರ ಗೋಷ್ಠಿಯಲ್ಲಿ ಪತ್ರಕರ್ತ ವಿಕಾರ್ ಅಹಮದ್ ಸಯೀದ್ ಅವರು ಕೇಳಿದ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆ ಉತ್ತರಿಸಿದ ಅವರು, ಭಾರತದ ಮುಸ್ಲಿಮರಲ್ಲಿ ಮೇಲ್ಜಾತಿ, ಕೆಳಜಾತಿ ಮತ್ತು ಹಿಂದುಳಿದ ಜಾತಿ ಎಂಬ ಮೂರು ವರ್ಗೀಕರಣವಿದೆ. ಕರ್ನಾಟಕಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ದಾಖಲೆಗಳು (ಬಾಂಬೆ ಮತ್ತು ಮದ್ರಾಸ್ ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿ, ಕೂರ್ಗ್ ಮುಖ್ಯ ಕಮಿಷನರೇಟ್) ಮುಸ್ಲಿಮರಲ್ಲಿನ ಜಾತಿಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿವೆ ಎಂದರು.
ವಸಾಹತುಶಾಹಿಯ ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಜಾತಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಯಾವುದೇ ದಾಖಲಾತಿ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಆದರೆ, ಬ್ರಿಟಿಷರು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಬಂದ ಮೇಲೆ ನಡೆಸಿದ ಜನಗಣತಿಯಲ್ಲಿ ಮುಸ್ಲಿಮರ ಜಾತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಬಗ್ಗೆ ದಾಖಲಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹಿಂದೂಗಳ ಮೇಲೆ ಹಿಡಿತವನ್ನು ಸಾಧಿಸುವ ಗುರಿ ಹೊಂದಿದ್ದ ಬ್ರಿಟಿಷರು ಮುಸ್ಲಿಮರ ಮೇಲೂ ಹಿಡಿತ ಸಾಧಿಸಬಯಸಿದ್ದರು. ಅದರ ಭಾಗವಾಗಿಯೇ ಈ ಸಮುದಾಯದಲ್ಲಿ ಜಾತಿ ಶ್ರೇಣೀಕರಣವನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದ್ದರು ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.
ಇಂದಿನ ಮೀಸಲಾತಿ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮುಸ್ಲಿಮರು ತಮ್ಮೊಳಗಿನ ಜಾತಿಗಳನ್ನು ಅವಗಣನೆ ಮಾಡಬಾರದು. ಹಾಗೆ ಮಾಡಿದರೆ ಈ ಸಮುದಾಯವು ಧಾರ್ಮಿಕ ಗುಂಪಾಗಿ ಗುರುತಾಗುತ್ತದೆ. ಧರ್ಮ ಬೇರೆಯಾಗಿದ್ದರೂ ಮುಸ್ಲಿಮರಲ್ಲಿನ ಜಾತಿಗಳು ಭಾರತೀಯತೆಯಿಂದಲೇ ರೂಪುಗೊಂಡಿವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಲಾಗದು. ಮುಸ್ಲಿಮರು ಜಾತಿಯ ಹಕ್ಕನ್ನು ಪಡೆಯಬೇಕು ಎಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟರು.
ಜಾತಿಯ ಅಧ್ಯಯನ
ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ನಂತರದ ಭಾರತೀಯ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ [ಕರ್ನಾಟಕ] ಭಾರತೀಯ ಮುಸ್ಲಿಮರಲ್ಲಿ ಜಾತಿಯ ಸಮಗ್ರ ಅಧ್ಯಯನವಾಗಿದೆ. ಮುಸ್ಲಿಮರು ಏಕರೂಪದ ಸಮುದಾಯ ಎಂಬ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾಣವನ್ನು ತಳ್ಳಿಹಾಕಲು ನಾನು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದೆ. ಇಸ್ಲಾಂ ಧರ್ಮವು ಪ್ರಪಂಚದ ವಿವಿಧ ಭಾಗಗಳಿಗೆ ಪ್ರಯಾಣಿಸಿದಾಗ ಅದು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಸಾಮಾಜಿಕ ರಚನೆ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಪ್ರಚಲಿತದಲ್ಲಿರುವ ಸಾಮಾಜಿಕ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸಿತು ಎಂಬುದು ನನ್ನ ವಾದ. ಇಸ್ಲಾಂ ಎಲ್ಲೆಲ್ಲಿ ಹರಡಿದೆಯೋ ಅಲ್ಲೆಲ್ಲ ಇದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಇದು ಸಾವಿರಾರು ಜನಾಂಗೀಯ ಗುಂಪುಗಳು ಜಾನಪದ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ನಂಬಿಕೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ವಿಕೃತ ಪಂಥಗಳು ಬುಡಕಟ್ಟುಗಳು ಇತ್ಯಾದಿಗಳಿಗೆ ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸಿತು. ಜಾತಿಯು ಅಂತಹ ಒಂದು ಸಾಮಾಜಿಕ ರಚನೆಯಾಗಿದ್ದು ಇಸ್ಲಾಂ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಒಳಗೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ಉಪಖಂಡದಲ್ಲಿ ಇಸ್ಲಾಂ ಧರ್ಮದ ಹರಡುವಿಕೆಯು ಮುಸ್ಲಿಂ ಅಥವಾ ಹಿಂದೂ ಅಲ್ಲದ ಅಸ್ಪಷ್ಟ ಸಮುದಾಯಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ ಸಿಂಕ್ರೆಟಿಕ್ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. ಇಸ್ಲಾಂಗೆ ಮತಾಂತರಗೊಂಡ ಈ ಸಮುದಾಯಗಳು ಮುಸ್ಲಿಮರಾಗಿರಬಹುದು ಆದರೆ ಹಿಂದೂ ಸಾಮಾಜಿಕ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತಾರೆ. ಇತಿಹಾಸವು ಅಂತಹ ಉದಾಹರಣೆಗಳಿಂದ ತುಂಬಿದೆ-ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಮೇವಾತ್ನ ಮಿಯೋಸ್ ಮತ್ತು ಕರ್ನಾಟಕದ ಛಾಪರ್ಬಂದ್ಗಳು. ನನ್ನ ಪುಸ್ತಕವು ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಭಾರತೀಯ ಇಸ್ಲಾಮಿನೊಳಗಿನ ಜಾತಿಯ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಎರಡು ದೃಷ್ಟಿಕೋನಗಳಿಂದ ನೋಡುತ್ತದೆ: ಗುರುತಿನ ಗುರುತು ಮತ್ತು ಸಮಕಾಲೀನ ಜಾತಿ ರಾಜಕೀಯದಲ್ಲಿ ಸಂಭಾವ್ಯ ಪ್ರಯೋಜನ. ಅನೇಕ ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ಯುಗದ ಮುಸ್ಲಿಂ ಬರಹಗಾರರು ತಮ್ಮ ಜೀವಿತಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ಜಾತಿ-ರೀತಿಯ ರಚನೆಯನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದ್ದಾರೆ. 14 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಮುಸ್ಲಿಂ ಇತಿಹಾಸಕಾರ ಜಿಯಾವುದ್ದೀನ್ ಬರಾನಿ ಅವರು "ಬಜಾರ್" [ಅವರು ಬಹುಶಃ ಕೆಳಜಾತಿಯ ಜನರನ್ನು ಅರ್ಥೈಸುತ್ತಿದ್ದರು] ಜನರ ಬಗ್ಗೆ ತಿರಸ್ಕಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. "ಬಜಾರ್" ಜನರಿಗೆ ಕಲಿಸಬಾರದು ಅಥವಾ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲು ಅನುಮತಿಸಬಾರದು ಎಂದು ಅವರು ನಂಬಿದ್ದರು. ಅವನ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳು ಶೂದ್ರರ ಬಗ್ಗೆ ತಿರಸ್ಕಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದ ಮನುವಿನಂತೆಯೇ ಇರುತ್ತವೆ. ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಮುಸ್ಲಿಮರಲ್ಲಿ ಅಂತಹ ಸಾಮಾಜಿಕ ಶ್ರೇಣೀಕರಣದ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಬಗ್ಗೆ ಉಲ್ಲೇಖವನ್ನು ಮಾಡಿದ ಇರಾನಿನ ಪಾಲಿಮಾತ್ ಅಲ್-ಬಿರುನಿಯಂತಹ ಇತರರು ಇದ್ದಾರೆ.