ಹೊಸ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ನೀತಿಗೆ ಸಂಪುಟ ಅಸ್ತು: ಕರಾವಳಿ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮಕ್ಕೆ ಹೊಸ ಹುರುಪು?

ಮಂಗಳೂರು: ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಜಾರಿಗೆ ತರಲು ಉದ್ದೇಶಿಸಿರುವ ಹೊಸ ಕರ್ನಾಟಕ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ನೀತಿ 2024–29ಕ್ಕೆ ‌ರಾಜ್ಯ ಸಚಿವ ಸಂಪುಟ ಈಚೆಗೆ ಅನುಮೋದನೆ ನೀಡಿದೆ. ಹೊಸ ಬಗೆಯ ಪ್ರವಾಸಿ ಆಕರ್ಷಣೆಗಳಿಗೆ ಪೂರಕವಾದ ಭೌಗೋಳಿಕತೆ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಪಾರಂಪರಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಕರಾವಳಿಯ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮಕ್ಕೆ ಈ ನೀತಿ ಹೊಸ ಹುರುಪು ತುಂಬುವ ವಿಶ್ವಾಸ ಮೂಡಿಸಿದೆ.

ಹೊಸ ನೀತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಒಂಬತ್ತು ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳು, 25 ವಿಷಯಾಧಾರಿತ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳು ಹಾಗೂ ಅದಕ್ಕೆ ಪೂರಕವಾಗಿ 44  ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕೃಷಿ ಪ್ರವಾಸ, ಸ್ವಾಸ್ಥ್ಯ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ, ಧಾರ್ಮಿಕ ಪ್ರವಾಸ, ಪಾರಂಪರಿಕ ತಾಣ ಭೇಟಿ, ಅಧ್ಯಯನ ಪ್ರವಾಸ, ಸಾಹಸ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮದ ಜೊತೆಗೆ ವಿರಾಮ, ವಿನೋದ, ಜ್ಞಾನಾರ್ಜನೆ, ಮನಃಶಾಂತಿ, ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಮುಂತಾದ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ  ಹೊಸ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ  ನೀತಿ  ಕರಾವಳಿಯ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಲಿವೆ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಈ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡವರು.

ರಾಜ್ಯದ 320 ಕಿ.ಮೀ ಉದ್ದದ ಕರಾವಳಿಯಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣಗಳು 2023ರಲ್ಲಿ 8 ಕೋಟಿಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರವಾಸಿಗರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸಿದ್ದವು. ರಾಜ್ಯದ ಒಟ್ಟು ಪ್ರವಾಸಿಗರಲ್ಲಿ ಕರಾವಳಿ ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣಗಳಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದವರ ಪಾಲು ಶೇ 12ರಿಂದ ಶೇ 15ರಷ್ಟಿದೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಹೇರಳ ಅವಕಾಶಗಳಿರುವುದನ್ನು ಮನಗಂಡೇ ಹೊಸ ನೀತಿಯಲ್ಲಿ ಕರಾವಳಿ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ, ಬೀಚ್ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಮತ್ತು ಕಡಲ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ  ವಿಶೇಷ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಧಾಮ, ಮನರಂಜನೆ ಹಾಗೂ ಸಾಹಸ ಚಟುವಟಿಕೆಗೆ ಒತ್ತು ನೀಡಿ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವ ಆಶಯವನ್ನು ಹೊಂದಲಾಗಿದೆ. 

ವೈದ್ಯಕೀಯ,  ಸ್ವಾಸ್ಥ್ಯ, ಗ್ರಾಮೀಣ,  ಸಾಹಸ, ಕೃಷಿ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ, ಪಾರಂಪರಿಕ, ಶೈಕ್ಷಣಿಕ, ಸಾಹಿತ್ಯ, ಕ್ರೀಡೆ, ಬುಡಕಟ್ಟು,  ವಾರಾಂತ್ಯ ಹಾಗೂ ನಿಶ್‌ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ (ಸಣ್ಣ ಗುಂಪುಗಳನ್ನು ಉದ್ದೇಶಿಸಿದ ಉತ್ಪನ್ನ ಆಧರಿತ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ) ಯೋಜನೆಗಳಿಗೂ ಪ್ರವಾಸಿಗರನ್ನು ಸೆಳೆಯಬಲ್ಲ ಹೇರಳ ಅವಕಾಶ ಕರಾವಳಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಈ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಪೂರಕವಾದ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಮತ್ತು ಪರಂಪರೆ ಹೊಂದಿರುವ ಕರಾವಳಿಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಮನಗಂಡು ವಿಶ್ವದರ್ಜೆಯ ಸೌಕರ್ಯಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪಡಿಸುವ ಗುರಿ ಹೊಂದಲಾಗಿದೆ. ವಿಶ್ವದರ್ಜೆಯ ಅನುಭವ ಒದಗಿಸುವ ಸಂಯೋಜಿತ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ವಲಯಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವ ಇರಾದೆ ಸರ್ಕಾರದ್ದು. ಸುಸಜ್ಜಿತ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ, ಉತ್ಕೃಷ್ಟ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಪರಿಸರ ಸ್ನೇಹಿ ವಾಸ್ತವ್ಯ, ಸಾಹಸ, ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಮನರಂಜನಾ ಹಬ್‌ಗಳು, ಎಲ್ಲ ಆದಾಯ ವರ್ಗದವರಿಗೂ ಕೈಗೆಟಕುವ ಸೌಲಭ್ಯ ಸೃಷ್ಟಿಸುವ ಉದ್ದೇಶವಿದೆ. ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮದ ಹೂಡಿಕೆಗೆ ಕರಾವಳಿ ನಿಯಂತ್ರಣ ವಲಯ (ಸಿಆರ್‌ಜೆಡ್‌) ಅನುಮತಿಗಳನ್ನು ತ್ವರಿತವಾಗಿ ಒದಗಿಸಲು ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ರೂಪಿಸುವ ಭರವಸೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ.  

ಪ್ರವಾಸಿ ಋತುಗಳಲ್ಲಿ ಶಾಕ್ಸ್‌, ಕಿಯಾಸ್ಕ್‌ಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಸೌಕರ್ಯ ಕಲ್ಪಿಸುವ ಮೂಲಕ ಪ್ರವಾಸಿಗರನ್ನು ಸೆಳೆಯುವ ಚಿಂತನೆಯೂ ಇದೆ. ಕಿನಾರೆಗಳಲ್ಲಿ ವಾರ್ಷಿಕ ಮೇಳ/ ಉತ್ಸವ ಆಯೋಜಿಸಿ ಇಲ್ಲಿನ ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಸ್ಥಳೀಯ ಪಾಕ ವಿಶೇಷಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುವ ಯೋಜನೆ ಇದೆ. ಇಂಥ ಯೋಜನೆ ಮೀನಿನ ಖಾದ್ಯಗಳ ಹಾಗೂ ಕರಾವಳಿ ಶೈಲಿಯ ಪಾರಂಪರಿಕ ಶೈಲಿಯ ಸ್ವಾದವನ್ನು ಇನ್ನೊಂದು ಎತ್ತರಕ್ಕೆ ಒಯ್ಯಬಲ್ಲುದು ಎಂಬುದು ಹೋಟೆಲ್ ಉದ್ಯಮಿಗಳ ಅನಿಸಿಕೆ.

ವಿವಾಹ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ (ಡೆಸ್ಟಿನೇಷನ್ ವೆಡ್ಡಿಂಗ್),  ಎಂಐಸಿಇ (ಸಭೆ, ಉತ್ತೇಜನ, ಸಮ್ಮೇಳನ, ವಸ್ತುಪ್ರದರ್ಶನ) ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮವನ್ನೇ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳೋಣ. ನಗರವು ಈಗಾಗಲೇ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಮ್ಮೇಳನಗಳಿಗೆ ಆತಿಥ್ಯ ವಹಿಸುವ ಸೌಕರ್ಯ ಹಾಗೂ ಪರಂಪರೆ ಕರಾವಳಿ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿದೆ. ಆತಿಥ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲಿನ ಜನರು ಎತ್ತಿದ ಕೈ.  ಹೊಸ ನೀತಿಯಲ್ಲಿ ಇದಕ್ಕೆ ಮತ್ತಷ್ಟು ಉತ್ತೇಜನ ಸಿಕ್ಕರೆ ಅದರಿಂದ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ  ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಪ್ರಯೋಜನವಾಗಲಿದೆ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ  ಹೋಟೆಲ್ ಮಾಲೀಕರ ಸಂಘದ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಚಂದ್ರಹಾಸ ಶೆಟ್ಟಿ.

ಧಾರ್ಮಿಕ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮಕ್ಕೆ ರಾಜ್ಯದ ಕರಾವಳಿ ಹೆಸರುವಾಸಿ. ಕೊಲ್ಲೂರು ಮೂಕಾಂಬಿಕಾ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಉಡುಪಿಯ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ ಮಠ, ಆನೆಗುಡ್ಡೆ ಮಹಾಗಣಪತಿ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಮಂದಾರ್ತಿ ದುರ್ಗಾಪರಮೇಶ್ವರಿ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಅತ್ತೂರಿನ ಸೇಂಟ್‌ ಲಾರೆನ್ಸ್‌ ಚರ್ಚ್‌, ಕಾರ್ಕಳದ ಗೊಮ್ಮಟೇಶ್ವರ, ಮೊದಲಾದ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳು ಲಕ್ಷಾಂತರ ಪ್ರವಾಸಿಗರನ್ನು ಸೆಳೆಯುತ್ತಿವೆ.

ಸುಸಜ್ಜಿತ ಹೋಟೆಲ್‌ಗಳು, ಗುಣಮಟ್ಟದ ರಸ್ತೆಗಳು, ಸಂಚಾರ ನಿಯಂತ್ರಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆ, ವಾಹನ ನಿಲುಗಡೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ, ಯಾತ್ರಿ ನಿವಾಸ. ಮೊದಲಾದ ಸೌಕರ್ಯಗಳನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದ್ದೇ ಆದಲ್ಲಿ ಧಾರ್ಮಿಕ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮವನ್ನು ಇನ್ನೊಂದು ಮಜಲಿಗೆ ತಲುಪಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶವಿದೆ.   

ಹೊಸ ನೀತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮದ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ₹ 1,500 ಕೋಟಿ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಲು ಸರ್ಕಾರ ಯೋಜಿಸಿದೆ. ಆತಿಥ್ಯ ಉದ್ಯಮಕ್ಕೆ ಉತ್ತೇಜನ ನೀಡಲು ಶೇ 5ರಷ್ಟು ಬಂಡವಾಳ ಹೂಡಿಕೆ ಸಹಾಯಧನವನ್ನು ಸರ್ಕಾರ ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ ಒದಗಿಸಲಿದೆ. ಒಂಬತ್ತು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಕ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಹಾಗೂ ಎರಡು ರೀತಿಯ ಸಹಾಯಧನಗಳನ್ನು, ಏಳು ಬಗೆಯ  ರಿಯಾಯಿತಿಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದೆ. ಇವುಗಳು ಸಮರ್ಪಕವಾಗಿ ಅನುಷ್ಠಾನವಾಗಿದ್ದೇ ಆದರೆ,  ಕರಾವಳಿಯ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಶಕೆ ಆರಂಭವಾಗುವ ನಿರೀಕ್ಷೆ ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಬಹುದು.

‘ಕರಾವಳಿ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮಂಡಳಿ’

ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ಯೋಜಿತ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಸಲು ಕರಾವಳಿ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮಂಡಳಿಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವ ಪ್ರಸ್ತಾವ ಹೊಸ ನೀತಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ  ಮಂಡಳಿಯು  ಉತ್ತೇಜನ ನೀಡಲಿದೆ. ಕರಾವಳಿಯಲ್ಲಿ ಯೋಜಿತ ಹಾಗೂ ಸುಸ್ಥಿರ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ಮಹಾಯೋಜನೆಯನ್ನು (ಮಾಸ್ಟರ್‌ ಪ್ಲ್ಯಾನ್‌)  ಮಂಡಳಿಯು ರೂಪಿಸಲಿದೆ. ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹಾಗೂ ಸಮುದಾಯದ ಸಹಭಾಗಿತ್ವಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಸಮನ್ವಯ ಸಾಧಿಸಲು ಇದು ನೆರವಾಗಲಿದೆ.

ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಚಟುವಟಿಕೆಗೆ ಉತ್ತೇಜನ ನೀಡುವ ಸಲುವಾಗಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಪಟ್ಟಣ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮಾಂತರ ಯೋಜನೆಯಡಿ ನಗರ ಮಹಾಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಮಾರ್ಪಾಡು ಅಥವಾ ಪರಿಷ್ಕರಣೆಗಳ ಅಗತ್ಯ ಎದುರಾದರೆ, ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಇಲಾಖೆಯು ಪಟ್ಟಣ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮಾಂತರ ನಗರ ಯೋಜನೆ ನಿರ್ದೇಶನಾಲಯ ಹಾಗೂ ಇತರ ಸರ್ಕಾರಿ ಇಲಾಖೆಗಳು ಹಾಗೂ ಭಾಗಿದಾರರ ಜೊತೆ ಸಮನ್ವಯ ಸಾಧಿಸಲಿದೆ ಎಂಬ ಅಂಶವೂ ಹೊಸ ನೀತಿಯಲ್ಲಿದೆ. 

ವಿಷಯಾಧಾರಿತ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳು

ಸಾಹಸ, ಕೃಷಿ, ಕಾರವಾನ್, ಕರಾವಳಿ ಮತ್ತು ಬೀಚ್, ಪಾಕಪದ್ಧತಿ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ, ಪಾರಂಪರಿಕ, ಬುಡಕಟ್ಟು, ಪರಿಸರ, ಶೈಕ್ಷಣಿಕ, ಗಾಲ್ಫ್, ಒಳನಾಡಿನ ಜಲಸಾರಿಗೆ, ಸಾಹಿತ್ಯ, ಕಡಲು, ವೈದ್ಯಕೀಯ, ಎಂಐಸಿಇ (ಸಭೆ, ಉತ್ತೇಜನ, ಸಮ್ಮೇಳನ, ವಸ್ತುಪ್ರದರ್ಶನ), ವ್ಯಾಪಾರ, ಗ್ರಾಮೀಣ, ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ , ಕ್ರೀಡೆ, ವಿವಾಹ, ವಾರಾಂತ್ಯ ಸ್ವಾಸ್ಥ್ಯ, ನಿಶ್‌ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ

ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ: ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಕ್ಕೆ ಟಿಡಿಆರ್‌

ಕರಾವಳಿಯ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ  ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಜಾಗ ನೀಡುವವರಿಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಬಹುದಾದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹಕ್ಕು (ಟಿಡಿಆರ್‌) ನೀಡುವ ಪ್ರಸ್ತಾವವೂ ನೀತಿಯಲ್ಲಿದೆ. ತೀರಾ ಆದ್ಯತೆಯುಳ್ಳ ವಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ಸಂಯೋಜಿತ ಕರಾವಳಿ ಪ್ರವಾಸಿ ವಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಅಗತ್ಯ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಇದರಿಂದ ಉತ್ತೇಜನ ಸಿಗಲಿದೆ.