ಆಳ–ಅಗಲ: ಜನರ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿದೆ ಹೆದ್ದಾರಿ ಟೋಲ್‌ ಹೊರೆ

‘ಮೊದಲೇ ಪೆಟ್ರೋಲ್‌, ಡೀಸೆಲ್‌ ಬೆಲೆ ಗಗನಕ್ಕೇರಿವೆ. ಇಂಥಾ ಹೊತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಟೋಲ್‌ ದರವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಟೋಲ್‌ ದರ ಏರಿಕೆಯು ಜನರು ಹೆದ್ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಓಡಾಡದೇ ಇರುವ ಹಾಗೆ ಮಾಡಿದೆ’ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ದೆಹಲಿಯಿಂದ ಲಖನೌಗೆ ತೆರಳುವ ಹೆದ್ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿನಿತ್ಯ ಪ್ರಯಾಣಿಸುವ ಅಂಕುರ್‌ ಸಕ್ಸೇನಾ. ಇವರು ಜಾಹೀರಾತು ಕಂಪನಿಯೊಂದರಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ಸೋಮವಾರದಿಂದ ಜಾರಿಯಾಗುವಂತೆ ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿ ಪ್ರಾಧಿಕಾರವು (ಎನ್‌ಎಚ್‌ಎಐ) ಹೆದ್ದಾರಿ ಟೋಲ್‌ ದರವನ್ನು ಶೇ 3ರಿಂದ ಶೇ 5ರವರೆಗೆ ಏರಿಕೆ ಮಾಡಿದೆ. ಪ್ರತಿ ವರ್ಷವೂ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ ಟೋಲ್ ದರವನ್ನು ಏರಿಕೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಅಂತೆಯೇ 2024ರ ದರ ಏರಿಕೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಪ್ರಾಧಿಕಾರ ಕೈಗೊಂಡಿದೆ. ಆದರೆ, ಟೋಲ್‌ ದರ ಏರಿಕೆ ಬಗ್ಗೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕರು ಆಕ್ರೋಶ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ತಮ್ಮ ‘ಎಕ್ಸ್‌’ ಖಾತೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕರು ಈ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚೆ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ‘ಇನ್ನುಮುಂದೆ ವಾಹನದ ಬದಲು ಎಮ್ಮೆಗಳ ಮೇಲೆ ಕೂತು ಹೆದ್ದಾರಿಗಳಲ್ಲಿ ಓಡಾಡುವುದು ಒಳಿತು’ ಎಂದು ಕೆಲವರು ಪೋಸ್ಟ್‌ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. 

ರಸ್ತೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲು, ಹೆಚ್ಚು ಹೆಚ್ಚು ಹೆದ್ದಾರಿಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಟೋಲ್‌ ದರವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು ಅನಿವಾರ್ಯ ಎಂದು ಪ್ರಾಧಿಕಾರ ಹೇಳಿಕೊಂಡಿದೆ. ಹಾಗಾದರೆ, ಪ್ರಾಧಿಕಾರವು ಕೇವಲ ಟೋಲ್‌ವೊಂದರಿಂದಲೇ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮಾಡಬೇಕಿದೆಯೇ ಎನ್ನುವ ಪ್ರಶ್ನೆ ಉದ್ಭವಿಸುತ್ತದೆ. ಉತ್ತರ: ಇಲ್ಲ ಎಂದೇ ಹೇಳಬೇಕು. ಹೆದ್ದಾರಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ಟೋಲ್‌ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಇನ್ನು ಎರಡು ರೀತಿಯ ಸೆಸ್‌ ರೂಪದ ತೆರಿಗೆಯನ್ನು ಪ್ರಾಧಿಕಾರವು ಜನರಿಂದ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಒಂದು, ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಸೆಸ್‌ ಮತ್ತೊಂದು ಪೆಟ್ರೋಲ್‌ ಮತ್ತು ಡೀಸೆಲ್ ಮೇಲೆ ಪಡೆಯುವ ‘ವಿಶೇಷ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಎಕ್ಸೈಸ್‌ ಸುಂಕ’.

ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಸೆಸ್‌ನಿಂದ ಸಂಗ್ರಹವಾದ ಹಣವನ್ನು ಹೆದ್ದಾರಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿಯೇ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಎಂಬ ನಿಯಮವಿತ್ತು. ಆದರೆ, 2018ರಲ್ಲಿ ಈ ನಿಮಯಗಳಿಗೆ ತಿದ್ದುಪಡಿ ತರಲಾಯಿತು. ಮೊದಲು ಈ ಸೆಸ್‌ ಅನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿ ಮತ್ತು ಸೇತುವೆಗಳ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆಗಷ್ಟೇ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. 2018ರಲ್ಲಿ ತಿದ್ದುಪಡಿ ತರುವ ಮೂಲಕ ರೈಲು ಸೌಕರ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ, ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ–ನಿರ್ವಹಣೆ, ಬಂದರುಗಳ ನಿರ್ಮಾಣ–ನಿರ್ವಹಣೆ, ಶುದ್ಧ ನೀರಿನ ಪೂರೈಕೆ ಯೋಜನೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಅನ್ಯ ಸ್ವರೂಪದ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದೆ.

ರಸ್ತೆ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿಯೇ ಸಂಗ್ರಹಿಸುವ ಹಣವನ್ನು ರಸ್ತೆ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಲ್ಲದೆ, ಇತರ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಕಾರ್ಯಗಳಿಗೆ ವಿನಿಯೋಗಿಸಲಾಗುತ್ತಿರುವ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಈ ಸೆಸ್‌ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ರೂಪಿಸಲಾದ ನಿಧಿಯಲ್ಲಿ ಅಗತ್ಯ ಅನುದಾನ ಇಲ್ಲವಾಗಿದೆ. ಇದರ ಜೊತೆಗೆ, ಈ ಎರಡೂ ತೆರಿಗೆಗಳನ್ನು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ರಾಜ್ಯಗಳೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವಂತಿಲ್ಲ. ಬದಲಿಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವೇ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಇಷ್ಟೆಲ್ಲಾ ತೆರಿಗೆಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರೂ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಟೋಲ್‌ ದರವನ್ನು ಏರಿಕೆ ಮಾಡುವುದು ಎಷ್ಟು ಸರಿ ಎಂದು ಸಾರ್ವಜನಿಕರು ‘ಎಕ್ಸ್‌’ನಲ್ಲಿ ಚರ್ಚಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು
ಪ್ರಾಧಿಕಾರವನ್ನೂ ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷಗಳೂ ಈ ಕ್ರಮವನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿವೆ. ಪ್ರತಿ ವರ್ಷವೂ ಟೋಲ್‌ ದರವನ್ನು ಏರಿಸುವುದರಿಂದ ಅಗತ್ಯ ವಸ್ತುಗಳ ಬೆಲೆಗಳೂ ಏರಿಕೆಯಾಗುತ್ತವೆ. ಇದು ಮತ್ತೆ ಜನರ ಮೇಲೆಯೇ ಹೊರೆಯಾಗಲಿದೆ. ಜನರು ಒಂದು ಕಡೆ ಟೋಲ್‌ ದರವನ್ನು ಪಾವತಿ ಮಾಡಬೇಕು, ಇನ್ನೊಂದೆಡೆ, ಅಗತ್ಯ ವಸ್ತಗಳಿಗೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ದರ ನೀಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷಗಳು ಹೇಳಿವೆ.

ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ್ದು ಎರಡೂವರೆ ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ವೆಚ್ಚ ಮಾಡಿದ್ದು ಒಂದು ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ

₹1.45 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ - 2023–24ನೇ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ಕಚ್ಚಾತೈಲದ ಮೇಲೆ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ ‘ವಿಶೇಷ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಎಕ್ಸೈಸ್‌ ಸುಂಕ’

₹44,300 ಕೋಟಿ - 2023–24ನೇ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಸೆಸ್‌

₹64,810 ಕೋಟಿ - 2023–24ನೇ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ ಹೆದ್ದಾರಿ ಟೋಲ್‌ ಮೊತ್ತ

₹2.54 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ - 2023–24ನೇ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ಹೆದ್ದಾರಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆಗೆಂದು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ ವಿವಿಧ ಸೆಸ್‌, ತೆರಿಗೆ ಮತ್ತು ಶುಲ್ಕಗಳ ಒಟ್ಟು ಮೊತ್ತ

₹1.08 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ - 2023–24ನೇ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ಹೆದ್ದಾರಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆಂದು ಮಾಡಿದ ಒಟ್ಟು ವೆಚ್ಚ