ಕಂಕಣವಾಡಿಯ ಗುಹೇಶ್ವರ

ಧಾರ್ಮಿಕ ಭಾವನೆ ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಹಾಗೂ ಶಿಲ್ಪ ಕಲಾಕೃತಿಯ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯತೆ ಸಾರುವ ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲದ ಅನೇಕ ಕಲಾತ್ಮಕ ದೇವಾಲಯಗಳು ಬಾಗಲಕೋಟೆ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಜಮಖಂಡಿ ತಾಲ್ಲೂಕಿನಲ್ಲಿವೆ. ಇವೆಲ್ಲ ಪೌರಾಣಿಕ, ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮಹತ್ವ ಪಡೆದ ಜಾಗೃತ ಸ್ಥಾನಗಳು.

ಈ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಬಹುದಾದ ಪ್ರಮುಖ ಮಂದಿರವೇ ಕಂಕಣವಾಡಿ ಗ್ರಾಮದ ಗುಹೇಶ್ವರ. ಜಮಖಂಡಿ ತಾಲ್ಲೂಕಿನಲ್ಲಿ ಪೂರ್ವಾಭಿ ಮುಖವಾಗಿ ಹರಿಯುವ ಕೃಷ್ಣಾ ನದಿ ಕಂಕಣವಾಡಿಗೆ ಮೊದಲು ಎರಡು ಕವಲುಗಳಾಗಿದೆ.
 
ಒಂದು ಕವಲು ಕಂಕಣವಾಡಿ, ಇನ್ನೊಂದು ತುಬಚಿ ಗ್ರಾಮದ ಹತ್ತಿರ ಹರಿದು ಶೂರ್ಪಾಲಿ ಗ್ರಾಮದ ಹತ್ತಿರ ಮತ್ತೆ ಒಂದಾಗಿ ಮುಂದೆ ಸಾಗುತ್ತವೆ. ನದಿಯ ಎರಡೂ ಕವಲಿನ ನಡುವೆ ಸುಮಾರು 500 ಎಕರೆ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಶಾಂತ ಹಾಗೂ ನಿಸರ್ಗ ರಮಣೀಯ ನಡುಗಡ್ಡೆ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಿದೆ. ಅದೇ ಗುಹೇಶ್ವರ ಗಡ್ಡೆ. ಅಲ್ಲಿರುವುದೇ ಗುಹೇಶ್ವರ ಎಂಬ ಪುರಾತನ ವೀರಶೈವ ದೇವಾಲಯ.

ಇದು ಸ್ವಯಂಭೂ ಲಿಂಗ ಎಂಬ ಪ್ರತೀತಿ. `ಜಂಬೂ ದ್ವೀಪೇ ದಂಡಕಾರಣ್ಯೇ, ಕೃಷ್ಣಾ ಗರ್ಭಾವತಾರೇ, ಜಲದುರ್ಗವಾಸೇ, ಜಂಭುಖಂಡೀ ಸಂಸ್ಥಾನೇ ಕೃಷ್ಣಾತೀರೇ, ಉತ್ತರವಿನಂ ಭಾಗ್ಯೇ, ಸುಕ್ಷೇತ್ರ ಕಂಕಣವಾಡಿ ಗ್ರಾಮ ವಾಸ್ತವ್ಯ ಜಗದಾದಿ ಜಗದ್ಗುರು ಗುಹೇಶ್ವರ~ ಎಂದು `ವೀರಾಗಮ~ದಲ್ಲಿ ಗುಹೇಶ್ವರನ ಕುರಿತು ಉಲ್ಲೇಖವಿದೆ.

`ಸಿದ್ಧಾಂತ ಶಿಖಾಮಣಿ~ಯಲ್ಲಿ ಸಹ ಗುಹೇಶ್ವರನ ಕುರಿತು ಪ್ರಸ್ತಾಪವಾಗಿದೆ.
ಕೃತ ಯುಗದ ಆದಿಯಲ್ಲಿ ಇದ್ದ ಗುಹೇಶ್ವರನೇ ವೀರಶೈವ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಶಿಖಾಮಣಿ. ಗುಹೇಶ್ವರನನ್ನು ಮೆಚ್ಚಿ ಪರಶಿವ ಪರಮಾತ್ಮನೇ ಗುಹೇಶ್ವರ ಗಡ್ಡೆಯಲ್ಲಿ ಧರೆಗವತರಿಸಿದ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಇದೆ.

ದಕ್ಷಿಣದ ರಾಮೇಶ್ವರನ ದರ್ಶನ ಭಾಗ್ಯದಿಂದ ದೊರೆಯುವ ಪುಣ್ಯ ಗುಹೇಶ್ವರನ ದರ್ಶನದಿಂದ ಲಭ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಭಕ್ತರು ನಂಬುತ್ತಾರೆ. ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಅವರಾತ್ರಿ ಅಮವಾಸೆ ಅರುಣೋದಯಕ್ಕೆ ಸರಿಯಾಗಿ ಪಾರಮಾರ್ಥಿಕೋತ್ಸವ ನಡೆಯುತ್ತದೆ.