<p><strong>ಆದಿ ಅಸ್ಪೃಶ್ಯ ಲೋಕದ ಅನಾದಿ ಪುಟ್ಟ ಸಂಸಾರವೊಂದು<br />ಮಹಾನಗರಿ ಮುಂಬೈನಿಂದ ಆಶ್ರಮಕ್ಕೆ ಆಗಮಿಸಿತ್ತು<br />ಅಲ್ಲಿದ್ದ ಪರಿವಾರವೆಲ್ಲ ಮೈಚರ್ಮವನ್ನೇ ಸುಲಿದುಕೊಳ್ಳಲು<br />ಬೇಕಾದರೆ ಉಸಿರಾಟವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ತಯಾರಿತ್ತು</strong></p>.<p><strong>ದೂಧಾಭಾಯಿ ದೀನಾಬೆನ್ ಬೆಸೆದ ಬಂಧನಕ್ಕೆ<br />ಕರುಳಕುಡಿಯ ಹಣತೆಯಂತೆ ಬೆಳಕು<br />‘ಲಕ್ಷ್ಮೀ’ ಎಂಥ ಹೆಸರು!<br />ಗಾಂಧಿ ಮುಗುಳ್ನಕ್ಕರು, ಕರೆದು ಮೈದಡವಿದರು</strong></p>.<p><strong>ಕಸ್ತೂರಬಾ ಭಾವನೆಗಳ<br />ಕತ್ತರಿಸಿದ ಕುಹಕಿ | ಪತ್ನಿಯೇ ಇವಳು<br />ಆಫ್ರಿಕಾಕ್ಕೆ ಹೋಗಿಬಂದರೂ ಕಳಂಕ ಕಲ್ಮಶದ<br />ಮಹಾನ್ ಧರ್ಮಿಷ್ಠೆ | ಯಾವ ದೇವರ ಹಾವು<br />ಕುಟುಕಿದೆ | ನಾನು ಕೈಹಿಡಿದೇನೇ ಇವಳನ್ನ<br />ಕೈಕೈ ಹಿಸುಕಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ, ಕರಮಚಂದರು</strong></p>.<p><strong>ದಂಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ನಡೆಯುತ್ತಾರೆ<br />ಮನಸು ದೇಹ ದಣಿಯುವವರೆಗೆ<br />ಹಸಿವು, ನಿತ್ರಾಣ ಕತ್ತಲೆ ದಾಟಿ<br />ಮೂರನೆಯ ಬೆಳಕಿಗೆ ಬರುತ್ತಾರೆ<br />ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತ, ನೆರುಪಾಗಿರಲಿ<br />ಆಶ್ರಮವಾಸಿಗಳ ತನ್ಮನಗಳು</strong></p>.<p><strong>ನೆನಪಿನಾಳದ ಗಾಯದ ನೆನ್ನೆಗಳು<br />ಗರ ಬಡಿದಂತೆ ಕಾಣುತ್ತಿದೆ ಆಶ್ರಮ<br />ನನ್ನುಸಿರಿನ ಗಾಳಿಯೇ ನಿನಗೆ ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆಯ ಸೋಂಕೇ<br />ಸೋಂಕಿದ್ದರೆ ನನ್ನುಸಿರ ನಿಲ್ಲಿಸು<br />ಎಂದೆನ್ನುತ್ತಲೇ ಬಂದ ಗಾಂಧೀ<br />ಮೊದಲು ಹುಡುಕುತ್ತದೆ ಕಣ್ಣು<br />ನಿನ್ನೆ ಬಂದ ದೂಧಾಭಾಯಿ ದಂಪತಿಗಳ<br />ಪುಟ್ಟ ಹಣತೆ ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಬೆಳಕನ್ನು<br />ನಿಟ್ಟುಸಿರು ಬಿಟ್ಟ ಗಾಂಧೀ,<br />ಕಾಣುತ್ತಿಲ್ಲ ಬಾ ತಲ್ಲಣಿಸಿತು ಮನ</strong></p>.<p><strong>ಈ ಕಡೆ ಹರಿದುಹೋದರೂ ನೀರಿನಂತೆ<br />ಅಗೋ ಅಲ್ಲಿ ಕೆಳಗಿನ ಮನೆಯ ಕಡೆಗೆ<br />ಹೊರಟಿತ್ತು ಊರುಗೋಲು ಹಿಡಿದುಕೊಂಡ ಕನ್ನಡಕ<br />ಸತ್ಯ, ಅಹಿಂಸೆ, ಸಹಿಷ್ಣುತೆಗೆ, ಸುತ್ತಿದ್ದ ತುಂಡು ಬಟ್ಟೆಯ<br />ಜೀವ ನಡೆದುಬರುತ್ತಿತ್ತು | ರಮಾ ಭೀಮಾಬಾಯಿಯ</strong></p>.<p><strong>ಮನೆಯ ಕಡೆಗೆ, ನೆಲನೊಂದುಕೊಳ್ಳದೇ<br />ಸರಳ ನೆರಳೊಂದು ನನ್ನ ಮೇಲೆ ನಡೆದರೆ<br />ನನ್ನ ಮೈ ಹಗುರವಾದಂತೆ ಎಂದು ನುಡಿದಿತ್ತು<br />ಅನ್ನಿಸಿತ್ತು ಬಹಳ ದಿನಗಳಿಂದ<br />ಭೀಮಸಾಹೇಬರ ಮನೆಗೆ ಬರಬೇಕೆಂದು<br />ನಡುಮನೆಯಲ್ಲಿ ಅಕ್ಕ ತಂಗಿಯರು<br />ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಸುಖದುಃಖಗಳನ್ನು</strong></p>.<p><strong>ಹಡೆದ ಮಕ್ಕಳು ನಾಲ್ಕು ಕೈಜಾರಿ ಉಸಿರುಬಿದ್ದು<br />ಹೊಟ್ಟೆಯ ಗುಂಡಿಯಲ್ಲಿ ಮಣ್ಣು ಮಾಡಿದ ಮಕ್ಕಳ<br />ಮುಖದ ಸೆರಗುಹೊದ್ದು ಕಣ್ಣಿಗೆ ಅಂಟಿದ ದುಃಖದ<br />ತಲೆಯಮೇಲೆ ನೋವ ಕವುಚಿಕೊಂಡು<br />ನಿಂತ ರಮಾಬಾಯಿ | ಸಂತೈಸುವ<br />ಮಹಾತಾಯಿ ಕಸ್ತೂರಬಾ ಭಾವನೆಗಳು<br />ಮೈಯುಂಡ ಮಾತಾಗಿ ನಾ ಹೊತ್ತ<br />ಮಕ್ಕಳು ನನ್ನ ಕಣ್ಣ ಗುಂಡಿಯಲ್ಲಿ<br />ಅಳುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಗದೇ ನನ್ನ<br />ಕೆನ್ನೆಗಳು ಕಾಲುವೆಗಳು ಆಗಿವೆ ರಮಾ<br />ಲೋಕಮಾತೆಯರು ಪರ್ವತಗಳಾಗಿ ಮಾತನಾಡುತ್ತಿವೆ<br />ಈ ಘಳಿಗೆಯಲ್ಲಿ</strong></p>.<p><strong>ಮಹಾತ್ಮರ ಅನಿರೀಕ್ಷಿತ ಆಗಮನ<br />ನಂಬಲಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ<br />ಎದ್ದುನಿಂತರು ಇಬ್ಬರು<br />ಸೆರಗೊಡ್ಡಿ ರಮಾಬಾಯಿ, ಬಾಪೂಜಿಗೆ ಕೈಮುಗಿದು<br />ಬರಮಾಡಿಕೊಂಡರು<br />ಬಾ, ಆತಂಕದಿಂದಲೇ ಉಗುಳು ನುಂಗಿಕೊಂಡು<br />ನುಡಿದರು<br />ದೂಧಾಭಾಯಿ ಮಗಳು ನನ್ನ ಮೊಮ್ಮಗಳೆಂದು<br />ರಮಾಗೆ ಹೇಳಿದೆ ಅಂದರು<br />ಗಾಂಧಿಗೆ ಬೆಟ್ಟ ಇಳಿಸಿದಂತಾಯಿತು<br />ಕೈ ಮುಗಿದರು ರಮಾಗೆ<br />ಭೂಮಿಗೆ ಇಳಿದಂತಾಗಿ ರಮಾಬಾಯಿಗೆ<br />ತುಂಬ ಚಿಕ್ಕವಳು ನಾನು...<br />ಕುಡಿಯಲು ನೀರು ಕೊಟ್ಟರು<br />ನೀರು ಕುಡಿದ ಗಾಂಧಿ ನೀರಾದರು<br />ಎಷ್ಟೋ ವರ್ಷಗಳ ಆಯಾಸವೆಲ್ಲಾ<br />ನಿವಾರಿಸಿದಂತಾಯಿತು<br />ಜೀವಕ್ಕೆ ಇನ್ನೊಂದು ಜೀವ ಸೇರಿಕೊಂಡಂತಾಗಿ<br />ಕಣ್ಣಾಡಿಸಿದರು ಕೋಣೆಯನ್ನೆಲ್ಲಾ, ಬುದ್ಧ, ಫುಲೆದಂಪತಿಗಳ<br />ಪುಸ್ತಕ, ಭಾವಚಿತ್ರ, ಇಳಿಸಿಕೊಂಡು ಮನಸ್ಸಿಗೆ<br />ಹೊರಡಲನುವಾದರು ದಂಪತಿಗಳು</strong></p>.<p><strong>ಹೊರಟು ನಿಂತಾಗ ಕಸ್ತೂರಿ ಬಾಪೂಜಿಯವರು<br />ಅಂಗಳದಲ್ಲಿ ಮೂರೇ ಮೂರು ಜೀವಗಳು<br />ಸತ್ಯ ಪ್ರೇಮ ಭ್ರಾತೃತ್ವಗಳು<br />ಕಳುಹಿಸಿಕೊಡಲಾಗದ ಮಹಾ ಚೇತನಗಳು</strong></p>.<p><strong>ಎರಡು ಕೈಗಳ ಜೋಡಿಸಿ ಮುಗಿದ ರಮಾಬಾಯಿಯವರ<br />ಮನಸ್ಸು ಹೇಳುತ್ತಿತ್ತು ಕಾಯಿರಿ ಇನ್ನು ಸ್ವಲ್ಪ ಹೊತ್ತು<br />ಬಾಬಾಸಾಹೇಬರು ಬರುತ್ತಾರೆ ಅಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ<br />ಹೊರಟು ನಿಂತ ಚೇತನಗಳ ಜೀವ ತುಡಿಯುತ್ತಿತ್ತು<br />ಬಾಬಾಸಾಹೇಬರ ನೋಡಿ ಹೋಗಬಹುದಿತ್ತು ಅಂತ<br />ಆಕಾಶದ ತುಂಬೆಲ್ಲಾ ಹಕ್ಕಿಗಳ ಗುಂಪು ಗುಂಪಾಗಿ<br />ಗೂಡಕಡೆಗೆ ಹಾರುತ್ತಿದ್ದವು ಗೋಧೂಳಿ ಸಮಯದಲ್ಲಿ</strong></p>.<p><strong>ತಂಗಾಳಿ ಬೀಸಿ ಮುಖದ ತುಂಬ ಸೆರಗುಹೊದ್ದ ಸೀರೆ<br />ಅಂಚು ಹರಿದಿದ್ದನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತಿತ್ತು<br />ಹಿಂದಿರುಗಿ ಬಂದ ಕಸ್ತೂರಬಾ<br />ರಮಾಬಾಯಿ ಕಿವಿಯಲ್ಲಿ ಏನೋ ಹೇಳಿದರು<br />ಇನ್ನೊಮ್ಮೆ ಬಂದಾಗ ನಾನೇ ಚರಕದಲ್ಲಿ<br />ನೂಲಿದ ಸೀರೆಯನ್ನು ತಂದುಕೊಡುವೆ ಎಂದರು<br />ಇವರ ಕೈ ಇನ್ನಷ್ಟು ಬಿಗಿಹಿಡಿದು<br />ಬೇಡ, ಸಾಹೇಬರು ನನಗೆ ಸೀರೆ ತರಲೇ ಹೋಗಿದ್ದಾರೆ ಅಂದರು</strong></p>.<p><strong>ಅರ್ಥವಾದಂತೆ ಎಲ್ಲವೂ ಗಾಂಧಿಗೆ<br />ಘನತೆ ಎಂದರೆ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳ ಘನತೆಯೇ ಮೇಲು<br />ಮನಸ್ಸು ನೂಲುದಾರವ ಲೋಕ ಸುತ್ತುತ್ತ ಕರುಳು-<br />ಬಳ್ಳಿಯ ನೆನೆಯುತ್ತ | ಮಹಾತ್ಮನಾಗುವುದು ಸುಲಭ<br />ಹೆಣ್ಣು ಹೆಣ್ಣಾಗುವುದು...<br />ಇದು ನಾನು ಮೊದಲು ನೋಡಿದ<br />ಕ್ಷಣವೆಂದು ಮುನ್ನಡೆದರೂ, ಮತ್ತೆ ಹಿಂದಿರುಗಿ<br />ನೋಡಿದ್ದಾರೆ, ರಮಾಬಾಯಿ ಕಸ್ತೂರಬಾ, ಕಸ್ತೂರಿಬಾ ರಮಾಬಾಯಿ<br />ದೂರದಿಂದ ಭೀಮಸಾಹೇಬರು ನಿಂತಂತೆ ಕಾಣುತ್ತಿತ್ತು</strong></p>.<p><strong>ಕನ್ನಡಕ ಕಳಚಿಬಿತ್ತು<br />ಮೈಮೇಲಿನ ತುಂಡುಬಟ್ಟೆ ಹಾರಿಹೋಯಿತು<br />ಊರುಗೋಲು ಜಿಲಕಿ ಆಗಿತ್ತು<br />ನಾನು ಇನ್ನಷ್ಟು ಸಣ್ಣವನಾದಂತೆ ಅನ್ನಿಸಿತು<br />ಬರೀ ಬೆತ್ತಲೆಯಾದೆ ಬೆತ್ತಲೆಯಾದೆ<br />ಮಹರ್ ಕೇರಿಯ ಪುಟ್ಟ ಮಗುವಾದೆ<br />ಅಳುತ್ತ ನಗುತ್ತಾ ಹಗುರಾದೇ ಹೂವಾದೆ...</strong></p>.<div><p><strong>ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಆ್ಯಪ್ ಇಲ್ಲಿದೆ: <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.tpml.pv">ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ </a>| <a href="https://apps.apple.com/in/app/prajavani-kannada-news-app/id1535764933">ಐಒಎಸ್</a> | <a href="https://whatsapp.com/channel/0029Va94OfB1dAw2Z4q5mK40">ವಾಟ್ಸ್ಆ್ಯಪ್</a>, <a href="https://www.twitter.com/prajavani">ಎಕ್ಸ್</a>, <a href="https://www.fb.com/prajavani.net">ಫೇಸ್ಬುಕ್</a> ಮತ್ತು <a href="https://www.instagram.com/prajavani">ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಂ</a>ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಫಾಲೋ ಮಾಡಿ.</strong></p></div>
<p><strong>ಆದಿ ಅಸ್ಪೃಶ್ಯ ಲೋಕದ ಅನಾದಿ ಪುಟ್ಟ ಸಂಸಾರವೊಂದು<br />ಮಹಾನಗರಿ ಮುಂಬೈನಿಂದ ಆಶ್ರಮಕ್ಕೆ ಆಗಮಿಸಿತ್ತು<br />ಅಲ್ಲಿದ್ದ ಪರಿವಾರವೆಲ್ಲ ಮೈಚರ್ಮವನ್ನೇ ಸುಲಿದುಕೊಳ್ಳಲು<br />ಬೇಕಾದರೆ ಉಸಿರಾಟವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ತಯಾರಿತ್ತು</strong></p>.<p><strong>ದೂಧಾಭಾಯಿ ದೀನಾಬೆನ್ ಬೆಸೆದ ಬಂಧನಕ್ಕೆ<br />ಕರುಳಕುಡಿಯ ಹಣತೆಯಂತೆ ಬೆಳಕು<br />‘ಲಕ್ಷ್ಮೀ’ ಎಂಥ ಹೆಸರು!<br />ಗಾಂಧಿ ಮುಗುಳ್ನಕ್ಕರು, ಕರೆದು ಮೈದಡವಿದರು</strong></p>.<p><strong>ಕಸ್ತೂರಬಾ ಭಾವನೆಗಳ<br />ಕತ್ತರಿಸಿದ ಕುಹಕಿ | ಪತ್ನಿಯೇ ಇವಳು<br />ಆಫ್ರಿಕಾಕ್ಕೆ ಹೋಗಿಬಂದರೂ ಕಳಂಕ ಕಲ್ಮಶದ<br />ಮಹಾನ್ ಧರ್ಮಿಷ್ಠೆ | ಯಾವ ದೇವರ ಹಾವು<br />ಕುಟುಕಿದೆ | ನಾನು ಕೈಹಿಡಿದೇನೇ ಇವಳನ್ನ<br />ಕೈಕೈ ಹಿಸುಕಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ, ಕರಮಚಂದರು</strong></p>.<p><strong>ದಂಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ನಡೆಯುತ್ತಾರೆ<br />ಮನಸು ದೇಹ ದಣಿಯುವವರೆಗೆ<br />ಹಸಿವು, ನಿತ್ರಾಣ ಕತ್ತಲೆ ದಾಟಿ<br />ಮೂರನೆಯ ಬೆಳಕಿಗೆ ಬರುತ್ತಾರೆ<br />ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತ, ನೆರುಪಾಗಿರಲಿ<br />ಆಶ್ರಮವಾಸಿಗಳ ತನ್ಮನಗಳು</strong></p>.<p><strong>ನೆನಪಿನಾಳದ ಗಾಯದ ನೆನ್ನೆಗಳು<br />ಗರ ಬಡಿದಂತೆ ಕಾಣುತ್ತಿದೆ ಆಶ್ರಮ<br />ನನ್ನುಸಿರಿನ ಗಾಳಿಯೇ ನಿನಗೆ ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆಯ ಸೋಂಕೇ<br />ಸೋಂಕಿದ್ದರೆ ನನ್ನುಸಿರ ನಿಲ್ಲಿಸು<br />ಎಂದೆನ್ನುತ್ತಲೇ ಬಂದ ಗಾಂಧೀ<br />ಮೊದಲು ಹುಡುಕುತ್ತದೆ ಕಣ್ಣು<br />ನಿನ್ನೆ ಬಂದ ದೂಧಾಭಾಯಿ ದಂಪತಿಗಳ<br />ಪುಟ್ಟ ಹಣತೆ ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಬೆಳಕನ್ನು<br />ನಿಟ್ಟುಸಿರು ಬಿಟ್ಟ ಗಾಂಧೀ,<br />ಕಾಣುತ್ತಿಲ್ಲ ಬಾ ತಲ್ಲಣಿಸಿತು ಮನ</strong></p>.<p><strong>ಈ ಕಡೆ ಹರಿದುಹೋದರೂ ನೀರಿನಂತೆ<br />ಅಗೋ ಅಲ್ಲಿ ಕೆಳಗಿನ ಮನೆಯ ಕಡೆಗೆ<br />ಹೊರಟಿತ್ತು ಊರುಗೋಲು ಹಿಡಿದುಕೊಂಡ ಕನ್ನಡಕ<br />ಸತ್ಯ, ಅಹಿಂಸೆ, ಸಹಿಷ್ಣುತೆಗೆ, ಸುತ್ತಿದ್ದ ತುಂಡು ಬಟ್ಟೆಯ<br />ಜೀವ ನಡೆದುಬರುತ್ತಿತ್ತು | ರಮಾ ಭೀಮಾಬಾಯಿಯ</strong></p>.<p><strong>ಮನೆಯ ಕಡೆಗೆ, ನೆಲನೊಂದುಕೊಳ್ಳದೇ<br />ಸರಳ ನೆರಳೊಂದು ನನ್ನ ಮೇಲೆ ನಡೆದರೆ<br />ನನ್ನ ಮೈ ಹಗುರವಾದಂತೆ ಎಂದು ನುಡಿದಿತ್ತು<br />ಅನ್ನಿಸಿತ್ತು ಬಹಳ ದಿನಗಳಿಂದ<br />ಭೀಮಸಾಹೇಬರ ಮನೆಗೆ ಬರಬೇಕೆಂದು<br />ನಡುಮನೆಯಲ್ಲಿ ಅಕ್ಕ ತಂಗಿಯರು<br />ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಸುಖದುಃಖಗಳನ್ನು</strong></p>.<p><strong>ಹಡೆದ ಮಕ್ಕಳು ನಾಲ್ಕು ಕೈಜಾರಿ ಉಸಿರುಬಿದ್ದು<br />ಹೊಟ್ಟೆಯ ಗುಂಡಿಯಲ್ಲಿ ಮಣ್ಣು ಮಾಡಿದ ಮಕ್ಕಳ<br />ಮುಖದ ಸೆರಗುಹೊದ್ದು ಕಣ್ಣಿಗೆ ಅಂಟಿದ ದುಃಖದ<br />ತಲೆಯಮೇಲೆ ನೋವ ಕವುಚಿಕೊಂಡು<br />ನಿಂತ ರಮಾಬಾಯಿ | ಸಂತೈಸುವ<br />ಮಹಾತಾಯಿ ಕಸ್ತೂರಬಾ ಭಾವನೆಗಳು<br />ಮೈಯುಂಡ ಮಾತಾಗಿ ನಾ ಹೊತ್ತ<br />ಮಕ್ಕಳು ನನ್ನ ಕಣ್ಣ ಗುಂಡಿಯಲ್ಲಿ<br />ಅಳುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಗದೇ ನನ್ನ<br />ಕೆನ್ನೆಗಳು ಕಾಲುವೆಗಳು ಆಗಿವೆ ರಮಾ<br />ಲೋಕಮಾತೆಯರು ಪರ್ವತಗಳಾಗಿ ಮಾತನಾಡುತ್ತಿವೆ<br />ಈ ಘಳಿಗೆಯಲ್ಲಿ</strong></p>.<p><strong>ಮಹಾತ್ಮರ ಅನಿರೀಕ್ಷಿತ ಆಗಮನ<br />ನಂಬಲಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ<br />ಎದ್ದುನಿಂತರು ಇಬ್ಬರು<br />ಸೆರಗೊಡ್ಡಿ ರಮಾಬಾಯಿ, ಬಾಪೂಜಿಗೆ ಕೈಮುಗಿದು<br />ಬರಮಾಡಿಕೊಂಡರು<br />ಬಾ, ಆತಂಕದಿಂದಲೇ ಉಗುಳು ನುಂಗಿಕೊಂಡು<br />ನುಡಿದರು<br />ದೂಧಾಭಾಯಿ ಮಗಳು ನನ್ನ ಮೊಮ್ಮಗಳೆಂದು<br />ರಮಾಗೆ ಹೇಳಿದೆ ಅಂದರು<br />ಗಾಂಧಿಗೆ ಬೆಟ್ಟ ಇಳಿಸಿದಂತಾಯಿತು<br />ಕೈ ಮುಗಿದರು ರಮಾಗೆ<br />ಭೂಮಿಗೆ ಇಳಿದಂತಾಗಿ ರಮಾಬಾಯಿಗೆ<br />ತುಂಬ ಚಿಕ್ಕವಳು ನಾನು...<br />ಕುಡಿಯಲು ನೀರು ಕೊಟ್ಟರು<br />ನೀರು ಕುಡಿದ ಗಾಂಧಿ ನೀರಾದರು<br />ಎಷ್ಟೋ ವರ್ಷಗಳ ಆಯಾಸವೆಲ್ಲಾ<br />ನಿವಾರಿಸಿದಂತಾಯಿತು<br />ಜೀವಕ್ಕೆ ಇನ್ನೊಂದು ಜೀವ ಸೇರಿಕೊಂಡಂತಾಗಿ<br />ಕಣ್ಣಾಡಿಸಿದರು ಕೋಣೆಯನ್ನೆಲ್ಲಾ, ಬುದ್ಧ, ಫುಲೆದಂಪತಿಗಳ<br />ಪುಸ್ತಕ, ಭಾವಚಿತ್ರ, ಇಳಿಸಿಕೊಂಡು ಮನಸ್ಸಿಗೆ<br />ಹೊರಡಲನುವಾದರು ದಂಪತಿಗಳು</strong></p>.<p><strong>ಹೊರಟು ನಿಂತಾಗ ಕಸ್ತೂರಿ ಬಾಪೂಜಿಯವರು<br />ಅಂಗಳದಲ್ಲಿ ಮೂರೇ ಮೂರು ಜೀವಗಳು<br />ಸತ್ಯ ಪ್ರೇಮ ಭ್ರಾತೃತ್ವಗಳು<br />ಕಳುಹಿಸಿಕೊಡಲಾಗದ ಮಹಾ ಚೇತನಗಳು</strong></p>.<p><strong>ಎರಡು ಕೈಗಳ ಜೋಡಿಸಿ ಮುಗಿದ ರಮಾಬಾಯಿಯವರ<br />ಮನಸ್ಸು ಹೇಳುತ್ತಿತ್ತು ಕಾಯಿರಿ ಇನ್ನು ಸ್ವಲ್ಪ ಹೊತ್ತು<br />ಬಾಬಾಸಾಹೇಬರು ಬರುತ್ತಾರೆ ಅಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ<br />ಹೊರಟು ನಿಂತ ಚೇತನಗಳ ಜೀವ ತುಡಿಯುತ್ತಿತ್ತು<br />ಬಾಬಾಸಾಹೇಬರ ನೋಡಿ ಹೋಗಬಹುದಿತ್ತು ಅಂತ<br />ಆಕಾಶದ ತುಂಬೆಲ್ಲಾ ಹಕ್ಕಿಗಳ ಗುಂಪು ಗುಂಪಾಗಿ<br />ಗೂಡಕಡೆಗೆ ಹಾರುತ್ತಿದ್ದವು ಗೋಧೂಳಿ ಸಮಯದಲ್ಲಿ</strong></p>.<p><strong>ತಂಗಾಳಿ ಬೀಸಿ ಮುಖದ ತುಂಬ ಸೆರಗುಹೊದ್ದ ಸೀರೆ<br />ಅಂಚು ಹರಿದಿದ್ದನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತಿತ್ತು<br />ಹಿಂದಿರುಗಿ ಬಂದ ಕಸ್ತೂರಬಾ<br />ರಮಾಬಾಯಿ ಕಿವಿಯಲ್ಲಿ ಏನೋ ಹೇಳಿದರು<br />ಇನ್ನೊಮ್ಮೆ ಬಂದಾಗ ನಾನೇ ಚರಕದಲ್ಲಿ<br />ನೂಲಿದ ಸೀರೆಯನ್ನು ತಂದುಕೊಡುವೆ ಎಂದರು<br />ಇವರ ಕೈ ಇನ್ನಷ್ಟು ಬಿಗಿಹಿಡಿದು<br />ಬೇಡ, ಸಾಹೇಬರು ನನಗೆ ಸೀರೆ ತರಲೇ ಹೋಗಿದ್ದಾರೆ ಅಂದರು</strong></p>.<p><strong>ಅರ್ಥವಾದಂತೆ ಎಲ್ಲವೂ ಗಾಂಧಿಗೆ<br />ಘನತೆ ಎಂದರೆ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳ ಘನತೆಯೇ ಮೇಲು<br />ಮನಸ್ಸು ನೂಲುದಾರವ ಲೋಕ ಸುತ್ತುತ್ತ ಕರುಳು-<br />ಬಳ್ಳಿಯ ನೆನೆಯುತ್ತ | ಮಹಾತ್ಮನಾಗುವುದು ಸುಲಭ<br />ಹೆಣ್ಣು ಹೆಣ್ಣಾಗುವುದು...<br />ಇದು ನಾನು ಮೊದಲು ನೋಡಿದ<br />ಕ್ಷಣವೆಂದು ಮುನ್ನಡೆದರೂ, ಮತ್ತೆ ಹಿಂದಿರುಗಿ<br />ನೋಡಿದ್ದಾರೆ, ರಮಾಬಾಯಿ ಕಸ್ತೂರಬಾ, ಕಸ್ತೂರಿಬಾ ರಮಾಬಾಯಿ<br />ದೂರದಿಂದ ಭೀಮಸಾಹೇಬರು ನಿಂತಂತೆ ಕಾಣುತ್ತಿತ್ತು</strong></p>.<p><strong>ಕನ್ನಡಕ ಕಳಚಿಬಿತ್ತು<br />ಮೈಮೇಲಿನ ತುಂಡುಬಟ್ಟೆ ಹಾರಿಹೋಯಿತು<br />ಊರುಗೋಲು ಜಿಲಕಿ ಆಗಿತ್ತು<br />ನಾನು ಇನ್ನಷ್ಟು ಸಣ್ಣವನಾದಂತೆ ಅನ್ನಿಸಿತು<br />ಬರೀ ಬೆತ್ತಲೆಯಾದೆ ಬೆತ್ತಲೆಯಾದೆ<br />ಮಹರ್ ಕೇರಿಯ ಪುಟ್ಟ ಮಗುವಾದೆ<br />ಅಳುತ್ತ ನಗುತ್ತಾ ಹಗುರಾದೇ ಹೂವಾದೆ...</strong></p>.<div><p><strong>ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಆ್ಯಪ್ ಇಲ್ಲಿದೆ: <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.tpml.pv">ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ </a>| <a href="https://apps.apple.com/in/app/prajavani-kannada-news-app/id1535764933">ಐಒಎಸ್</a> | <a href="https://whatsapp.com/channel/0029Va94OfB1dAw2Z4q5mK40">ವಾಟ್ಸ್ಆ್ಯಪ್</a>, <a href="https://www.twitter.com/prajavani">ಎಕ್ಸ್</a>, <a href="https://www.fb.com/prajavani.net">ಫೇಸ್ಬುಕ್</a> ಮತ್ತು <a href="https://www.instagram.com/prajavani">ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಂ</a>ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಫಾಲೋ ಮಾಡಿ.</strong></p></div>