<p>ಧೂರ್ತನ ಲಕ್ಷಣವನ್ನು ಸಂಸ್ಕೃತ ಸುಭಾಷಿತವೊಂದು ಹೀಗೆ ವರ್ಣಿಸುತ್ತದೆ:</p>.<p><strong>ಮುಖಂ ಪದ್ಮದಲಾಕಾರಂ ವಚಶ್ಚನ್ದನ ಶೀತಲಮ್ /<br />ಹೃತ್ ಕರ್ತರಿಸಮಂ ಚಾತಿವಿನಯಂ ಧೂರ್ತಲಕ್ಷಣಮ್//</strong></p>.<p>(ತಾವರೆಯೆಸಳಿನಂತಹ ಮೊಗ, ನುಡಿಯೋ ಚಂದನದ ತಂಪು, ಎದೆಯಲ್ಲಿ ಮಸೆಗತ್ತರಿ - ಅತಿವಿನಯವೇ ಧೂರ್ತಲಕ್ಷಣ.)</p>.<p>ಚಾರ್ಲ್ಸ್ ಡಿಕನ್ಸ್ ತನ್ನ ಡೇವಿಡ್ ಕಾಪರ್ಫೀಲ್ಡ್ ಕಾದಂಬರಿಯಲ್ಲಿ ಉರಯ್ಯ ಹೀಪ್ (Uriah Heep) ಎಂಬ ಧೂರ್ತಶಿಖಾಮಣಿಯ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತಾನೆ. ಆತನ ಅತಿವಿನಯ, ಹಾವು ಬಳುಕಿದಂತೆ ಮೈಕೈ ಡೊಂಕಿಸುವ ಹಾವಭಾವ, ಒಳಗೇ ಥಣ್ಣನೆ ಹರಿಯುವ, ಕತ್ತುಕೊಯ್ಯುವ ಕಪಟ, ಅದನ್ನು ಮುಚ್ಚುವ ಸುಳಿನಗೆ, ಸಿಹಿಮಾತು - ಈ ಪಾತ್ರ, ಮೇಲಿನ ಸುಭಾಷಿತಕ್ಕೆ ಉದಾಹರಣೆಯಂತಿದೆ. ತನ್ನ ಉದ್ದೇಶಸಾಧನೆಗೆ ಈತ ಯಾವ ಸುಳ್ಳನ್ನಾದರೂ ಹೇಳಬಲ್ಲ, ಯಾರನ್ನಾದರೂ ಬಲಿಗೊಡಬಲ್ಲ, ಶಿಕ್ಷೆಗೊಳಗಾದಾಗಲೂ ಅದೊಂದು ಮಹಾಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತವೆಂಬಂತೆ ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಾ, ಮಹಾಧಾರ್ಮಿಕನಂತೆ ನಟಿಸಬಲ್ಲ. ಅಡಿಗಡಿಗೆ ಧರ್ಮಗ್ರಂಥಗಳಿಂದ ಉದ್ಧರಿಸುತ್ತಾ, ತಾನೇ ನಂಬದ ನೀತಿಯನ್ನು ಬೋಧಿಸುತ್ತಾ ಕೇಳುಗರನ್ನು ಮೆಚ್ಚಿಸಿ ಆ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನೇ ತನ್ನ ಚಿಮ್ಮುಗಲ್ಲಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಬಲ್ಲ. ಎ. ಎನ್. ಮೂರ್ತಿರಾಯರ 'ಆಷಾಢಭೂತಿ' ನಾಟಕದಲ್ಲಿಯೂ ಇಂಥದೇ ಒಂದು ಚಿತ್ರಣವನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು.</p>.<p>ಇಂಥ ಕಪಟ ಧರ್ಮ ಶ್ರವಣವನ್ನು Devil quoting from the scripture ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಬಹುಶಃ ಈ ನಾಣ್ನುಡಿಗೆ ಮೂಲವಾಗಿರಬಹುದಾದ ಶೇಕ್ಸ್ಪಿಯರ್ ಮಹಾಕವಿಯ ಮಾತುಗಳನ್ನು ನೋಡಿ (‘ದ ಮರ್ಚೆಂಟ್ಸ್ ಆಫ್ ವೆನಿಸ್"’ನಾಟಕದಲ್ಲಿ):</p>.<p><strong>The devil can cite Scripture for his purpose. An evil soul producing holy witness, is like a villain with a smiling cheek, a goodly apple rotten at the heart.</strong><br />(ತನಗನುಕೂಲವೆನ್ನುವುದಾದರೆ ದೆವ್ವವೂ ದೈವವಾಕ್ಯಗಳನುದ್ಧರಿಸಿ ಕೊಟ್ಟೀತು. ದೇವರಾಣೆಯಿಡುವ ದುರಾತ್ಮ, ನಗೆಮೊಗದ ಖಳ, ಒಳಗೇ ಕೊಳೆತಿರುವ ದೈವೀಫಲ.)</p>.<p>ಬಹುಶಃ ಇದರಿಂದಲೇ ಪ್ರೇರಿತವಾಗಿರಬಹುದಾದ ಕನ್ನಡ ನಾಣ್ನುಡಿಯೊಂದು ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ - ‘ಭೂತದ ಬಾಯಲ್ಲಿ ಭಗವದ್ಗೀತೆ’ ಭಗವದ್ಗೀತೆಯೂ ಭೂತವೂ ಸ್ವಭಾವತಃ ಪರಸ್ಪರ ವಿರುದ್ಧ ವಿಷಯಗಳು. ಭಗವದ್ಗೀತೆಯದು ಧರ್ಮಮಾರ್ಗವಾದರೆ, ಅಧರ್ಮವೇ ಭೂತದ ಧರ್ಮ. ಆದರೆ ಅಧರ್ಮಗಾಮಿಯಾದ ಭೂತವು ತನ್ನ ಬಲಿಪಶುವನ್ನು ನಂಬಿಸಿ ಸೆಳೆದೊಯ್ಯಲು ಭಗವದ್ಗೀತೆಯ ಅಗತ್ಯವಿದ್ದರೆ, ಅದನ್ನು ಬಳಸಲೂ ಹಿಂಜರಿಯದು. ತಕ್ಕಂಥದ್ದೊಂದು ವೇಷ, ಭಾಷೆ ಹೊಂದಿಸಿಕೊಂಡರಾಯಿತು - ಭೂತವು ಇದರಲ್ಲೆಲ್ಲ ಎತ್ತಿದ ಕೈ.</p>.<p>ಅಂದಹಾಗೆ, ಇಲ್ಲಿ ದೆವ್ವವೆಂಬುದೊಂದು ಸಂಕೇತವಷ್ಟೇ. ದೈವ ದೆವ್ವಗಳೆರಡೂ ನಮ್ಮಲ್ಲಿಯೇ, ನಮ್ಮ ನಡುವೆಯೇ ಇವೆಯಲ್ಲವೇ? ಯಾವುದು ಏನು ಎಂಬುದನ್ನು ಒರೆಹಚ್ಚಿ ನೋಡಬೇಕಷ್ಟೇ; ಅದರಲ್ಲೂ ಭೂತಗಳೇ ಭಗವದ್ಗೀತೆಯನ್ನು ಜೋರುಜೋರಾಗಿ ಪಠಿಸುವ ಈ ಕಾಲದಲ್ಲಂತೂ ಈ ಎಚ್ಚರ ಅತ್ಯವಶ್ಯ. ಈ ಸುಭಾಷಿತ ಎಚ್ಚರದ ಗುಳಿಗೆಯಂತೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಬಹುದೇನೋ:</p>.<p><strong>ಅಹೋ ದುರ್ಜನಸಂಸರ್ಗಾತ್ ಮಾನಹಾನಿಃ ಪದೇ ಪದೇ /</strong></p>.<p><strong>ಪಾವಕೋ ಲೋಹಸಂಗೇನ ಮುದ್ಗರೈರಭಿತಾಡ್ಯತೇ//</strong></p>.<p><strong>(ಆಹಾ! ದುರ್ಜನಸಂಸರ್ಗದಿಂದ ಪದೇಪದೇ ಮಾನಹಾನಿಯೇ ಸರಿ; ಲೋಹಸಂಗದಿಂದ ಅಗ್ನಿಗೂ ಸುತ್ತಿಗೆ ಪೆಟ್ಟು ಬೀಳುವಂತೆ).</strong></p>.<div><p><strong>ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಆ್ಯಪ್ ಇಲ್ಲಿದೆ: <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.tpml.pv">ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ </a>| <a href="https://apps.apple.com/in/app/prajavani-kannada-news-app/id1535764933">ಐಒಎಸ್</a> | <a href="https://whatsapp.com/channel/0029Va94OfB1dAw2Z4q5mK40">ವಾಟ್ಸ್ಆ್ಯಪ್</a>, <a href="https://www.twitter.com/prajavani">ಎಕ್ಸ್</a>, <a href="https://www.fb.com/prajavani.net">ಫೇಸ್ಬುಕ್</a> ಮತ್ತು <a href="https://www.instagram.com/prajavani">ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಂ</a>ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಫಾಲೋ ಮಾಡಿ.</strong></p></div>
<p>ಧೂರ್ತನ ಲಕ್ಷಣವನ್ನು ಸಂಸ್ಕೃತ ಸುಭಾಷಿತವೊಂದು ಹೀಗೆ ವರ್ಣಿಸುತ್ತದೆ:</p>.<p><strong>ಮುಖಂ ಪದ್ಮದಲಾಕಾರಂ ವಚಶ್ಚನ್ದನ ಶೀತಲಮ್ /<br />ಹೃತ್ ಕರ್ತರಿಸಮಂ ಚಾತಿವಿನಯಂ ಧೂರ್ತಲಕ್ಷಣಮ್//</strong></p>.<p>(ತಾವರೆಯೆಸಳಿನಂತಹ ಮೊಗ, ನುಡಿಯೋ ಚಂದನದ ತಂಪು, ಎದೆಯಲ್ಲಿ ಮಸೆಗತ್ತರಿ - ಅತಿವಿನಯವೇ ಧೂರ್ತಲಕ್ಷಣ.)</p>.<p>ಚಾರ್ಲ್ಸ್ ಡಿಕನ್ಸ್ ತನ್ನ ಡೇವಿಡ್ ಕಾಪರ್ಫೀಲ್ಡ್ ಕಾದಂಬರಿಯಲ್ಲಿ ಉರಯ್ಯ ಹೀಪ್ (Uriah Heep) ಎಂಬ ಧೂರ್ತಶಿಖಾಮಣಿಯ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತಾನೆ. ಆತನ ಅತಿವಿನಯ, ಹಾವು ಬಳುಕಿದಂತೆ ಮೈಕೈ ಡೊಂಕಿಸುವ ಹಾವಭಾವ, ಒಳಗೇ ಥಣ್ಣನೆ ಹರಿಯುವ, ಕತ್ತುಕೊಯ್ಯುವ ಕಪಟ, ಅದನ್ನು ಮುಚ್ಚುವ ಸುಳಿನಗೆ, ಸಿಹಿಮಾತು - ಈ ಪಾತ್ರ, ಮೇಲಿನ ಸುಭಾಷಿತಕ್ಕೆ ಉದಾಹರಣೆಯಂತಿದೆ. ತನ್ನ ಉದ್ದೇಶಸಾಧನೆಗೆ ಈತ ಯಾವ ಸುಳ್ಳನ್ನಾದರೂ ಹೇಳಬಲ್ಲ, ಯಾರನ್ನಾದರೂ ಬಲಿಗೊಡಬಲ್ಲ, ಶಿಕ್ಷೆಗೊಳಗಾದಾಗಲೂ ಅದೊಂದು ಮಹಾಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತವೆಂಬಂತೆ ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಾ, ಮಹಾಧಾರ್ಮಿಕನಂತೆ ನಟಿಸಬಲ್ಲ. ಅಡಿಗಡಿಗೆ ಧರ್ಮಗ್ರಂಥಗಳಿಂದ ಉದ್ಧರಿಸುತ್ತಾ, ತಾನೇ ನಂಬದ ನೀತಿಯನ್ನು ಬೋಧಿಸುತ್ತಾ ಕೇಳುಗರನ್ನು ಮೆಚ್ಚಿಸಿ ಆ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನೇ ತನ್ನ ಚಿಮ್ಮುಗಲ್ಲಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಬಲ್ಲ. ಎ. ಎನ್. ಮೂರ್ತಿರಾಯರ 'ಆಷಾಢಭೂತಿ' ನಾಟಕದಲ್ಲಿಯೂ ಇಂಥದೇ ಒಂದು ಚಿತ್ರಣವನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು.</p>.<p>ಇಂಥ ಕಪಟ ಧರ್ಮ ಶ್ರವಣವನ್ನು Devil quoting from the scripture ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಬಹುಶಃ ಈ ನಾಣ್ನುಡಿಗೆ ಮೂಲವಾಗಿರಬಹುದಾದ ಶೇಕ್ಸ್ಪಿಯರ್ ಮಹಾಕವಿಯ ಮಾತುಗಳನ್ನು ನೋಡಿ (‘ದ ಮರ್ಚೆಂಟ್ಸ್ ಆಫ್ ವೆನಿಸ್"’ನಾಟಕದಲ್ಲಿ):</p>.<p><strong>The devil can cite Scripture for his purpose. An evil soul producing holy witness, is like a villain with a smiling cheek, a goodly apple rotten at the heart.</strong><br />(ತನಗನುಕೂಲವೆನ್ನುವುದಾದರೆ ದೆವ್ವವೂ ದೈವವಾಕ್ಯಗಳನುದ್ಧರಿಸಿ ಕೊಟ್ಟೀತು. ದೇವರಾಣೆಯಿಡುವ ದುರಾತ್ಮ, ನಗೆಮೊಗದ ಖಳ, ಒಳಗೇ ಕೊಳೆತಿರುವ ದೈವೀಫಲ.)</p>.<p>ಬಹುಶಃ ಇದರಿಂದಲೇ ಪ್ರೇರಿತವಾಗಿರಬಹುದಾದ ಕನ್ನಡ ನಾಣ್ನುಡಿಯೊಂದು ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ - ‘ಭೂತದ ಬಾಯಲ್ಲಿ ಭಗವದ್ಗೀತೆ’ ಭಗವದ್ಗೀತೆಯೂ ಭೂತವೂ ಸ್ವಭಾವತಃ ಪರಸ್ಪರ ವಿರುದ್ಧ ವಿಷಯಗಳು. ಭಗವದ್ಗೀತೆಯದು ಧರ್ಮಮಾರ್ಗವಾದರೆ, ಅಧರ್ಮವೇ ಭೂತದ ಧರ್ಮ. ಆದರೆ ಅಧರ್ಮಗಾಮಿಯಾದ ಭೂತವು ತನ್ನ ಬಲಿಪಶುವನ್ನು ನಂಬಿಸಿ ಸೆಳೆದೊಯ್ಯಲು ಭಗವದ್ಗೀತೆಯ ಅಗತ್ಯವಿದ್ದರೆ, ಅದನ್ನು ಬಳಸಲೂ ಹಿಂಜರಿಯದು. ತಕ್ಕಂಥದ್ದೊಂದು ವೇಷ, ಭಾಷೆ ಹೊಂದಿಸಿಕೊಂಡರಾಯಿತು - ಭೂತವು ಇದರಲ್ಲೆಲ್ಲ ಎತ್ತಿದ ಕೈ.</p>.<p>ಅಂದಹಾಗೆ, ಇಲ್ಲಿ ದೆವ್ವವೆಂಬುದೊಂದು ಸಂಕೇತವಷ್ಟೇ. ದೈವ ದೆವ್ವಗಳೆರಡೂ ನಮ್ಮಲ್ಲಿಯೇ, ನಮ್ಮ ನಡುವೆಯೇ ಇವೆಯಲ್ಲವೇ? ಯಾವುದು ಏನು ಎಂಬುದನ್ನು ಒರೆಹಚ್ಚಿ ನೋಡಬೇಕಷ್ಟೇ; ಅದರಲ್ಲೂ ಭೂತಗಳೇ ಭಗವದ್ಗೀತೆಯನ್ನು ಜೋರುಜೋರಾಗಿ ಪಠಿಸುವ ಈ ಕಾಲದಲ್ಲಂತೂ ಈ ಎಚ್ಚರ ಅತ್ಯವಶ್ಯ. ಈ ಸುಭಾಷಿತ ಎಚ್ಚರದ ಗುಳಿಗೆಯಂತೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಬಹುದೇನೋ:</p>.<p><strong>ಅಹೋ ದುರ್ಜನಸಂಸರ್ಗಾತ್ ಮಾನಹಾನಿಃ ಪದೇ ಪದೇ /</strong></p>.<p><strong>ಪಾವಕೋ ಲೋಹಸಂಗೇನ ಮುದ್ಗರೈರಭಿತಾಡ್ಯತೇ//</strong></p>.<p><strong>(ಆಹಾ! ದುರ್ಜನಸಂಸರ್ಗದಿಂದ ಪದೇಪದೇ ಮಾನಹಾನಿಯೇ ಸರಿ; ಲೋಹಸಂಗದಿಂದ ಅಗ್ನಿಗೂ ಸುತ್ತಿಗೆ ಪೆಟ್ಟು ಬೀಳುವಂತೆ).</strong></p>.<div><p><strong>ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಆ್ಯಪ್ ಇಲ್ಲಿದೆ: <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.tpml.pv">ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ </a>| <a href="https://apps.apple.com/in/app/prajavani-kannada-news-app/id1535764933">ಐಒಎಸ್</a> | <a href="https://whatsapp.com/channel/0029Va94OfB1dAw2Z4q5mK40">ವಾಟ್ಸ್ಆ್ಯಪ್</a>, <a href="https://www.twitter.com/prajavani">ಎಕ್ಸ್</a>, <a href="https://www.fb.com/prajavani.net">ಫೇಸ್ಬುಕ್</a> ಮತ್ತು <a href="https://www.instagram.com/prajavani">ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಂ</a>ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಫಾಲೋ ಮಾಡಿ.</strong></p></div>
