<p><strong>ಬೆಂಗಳೂರು:</strong> ಮಹಾನಗರದಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯುತ್ ದೀಪಗಳು ಬೆಳಗಿ ಶತಮಾನವೇ ಕಳೆದಿದೆ. ನಗರದಲ್ಲಿ 117 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ವಿದ್ಯುತ್ ದೀಪಗಳು ಪ್ರಕಾಶಿಸುತ್ತಿವೆ. ಮೈಸೂರು ಸರ್ಕಾರ, ಬ್ರಿಟಿಷರ ಆಡಳಿತ ಹಾಗೂ ಇಂದಿನ ಆಡಳಿತದವರೆಗೂ ನಿರಂತರ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ವಿದ್ಯುತ್ ವಲಯ ಕಂಡಿದೆ. ಈ ಬದಲಾವಣೆಯೂ ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಹಾದಿಗೆ ಹೊಸ ಸ್ವರೂಪಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾ ಬಂದಿವೆ.</p>.<p>1905ರ ಆಗಸ್ಟ್ 5ರಂದು ನಗರದಲ್ಲಿ ಸಂಭ್ರಮದ ವಾತಾ ವರಣ. ಅಂದು ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರದ ವಿದ್ಯುತ್ ಪೂರೈಕೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಚಾಲನೆ ನೀಡಿದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ದಿನವದು. ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲೇ ಜಲ ವಿದ್ಯುತ್ ಪಡೆದ ಮೊದಲ ನಗರ ಇದಾಗಿತ್ತು.</p>.<p>1902ರ ಜೂನ್ 30ರಂದು ಶಿವನಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿ ಜಲ ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದನೆ ಆರಂಭವಾದ ಎರಡು ವರ್ಷದ ಬಳಿಕ ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರಕ್ಕೆ ವಿದ್ಯುತ್ ಪೂರೈಕೆಯ ಯೋಜನೆಗೆ ಅನುಮೋದನೆ ದೊರೆಯಿತು. ಮೈಸೂರು ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿ ಆಗ ದಿವಾನರಾಗಿದ್ದ ಶೇಷಾದ್ರಿ ಅಯ್ಯರ್ ಅವರು ಈ ಯೋಜನೆಯಿಂದಾಗುವ ಪ್ರಯೋಜನಗಳನ್ನು ಅರಿತು ಶಿವನಸಮುದ್ರದ ಯೋಜನೆಗೆ ಅನು ಮೋದನೆ ನೀಡಿದ್ದರು. ಕೆಜಿಎಫ್ನಲ್ಲಿ ಚಿನ್ನದ ಗಣಿ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ ಕೈಗೊಳ್ಳುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಈ ವಿದ್ಯುತ್ ಯೋಜನೆಗೆ ಚಾಲನೆ ದೊರೆತಿತ್ತು.</p>.<p>ಕಾವೇರಿ ಯೋಜನೆಯ ವಿಸ್ತರ ಣೆಯ ಎರಡನೇ ಹಂತಕ್ಕೆ ಮೈಸೂರು ಮಹಾರಾಜರಿಂದ 1903ರಲ್ಲಿ ನವೆಂಬರ್ 10ರಂದು ಸಮ್ಮತಿ ದೊರೆಯಿತು. ಎರಡನೇ ಹಂತದ ವಿಸ್ತರಣೆಯಿಂದ ಕೆಜಿಎಫ್ಗೆ ಅಗತ್ಯಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದನೆ ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲೇ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ವಿದ್ಯುತ್ ಅನ್ನು ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ಪೂರೈಸುವ ಚಿಂತನೆ ಮೊಳಕೆ ಒಡೆದಿತ್ತು.</p>.<p>‘ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ವಿದ್ಯುತ್ ಒದಗಿಸಲು 35 ಸಾವಿರ ವೋಲ್ಟ್ನ 57 ಮೈಲು ಉದ್ದದ ಏಕಮಾರ್ಗವನ್ನು ಶಿವನಸಮುದ್ರದಿಂದ ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು’ ಎಂದು ‘ಬೆಳಕಾ ಯಿತು ಕರ್ನಾಟಕ’ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ<br />ಗಜಾನನ ಶರ್ಮಾ ಅವರು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದಾರೆ.</p>.<p>ವಿದ್ಯುತ್ ಪೂರೈಕೆ ಆರಂಭವಾದ ಬಳಿಕ ನಗರದಲ್ಲಿ ಜಾಲವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ವಿವಿಧೆಡೆ ಸ್ಟೇಷನ್ಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವ ಮಹತ್ವದ ಕಾರ್ಯ ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಯಿತು. ಈ ಸ್ಟೇಷನ್ಗಳು ಬೆಂಗಳೂರಿನ ವಿದ್ಯುತ್ ಜಾಲದ ಹೆಗ್ಗುರುತುಗಳಾಗಿವೆ.</p>.<p>1905ರಲ್ಲಿ ವಿಕ್ಟೋರಿಯಾ ಆಸ್ಪತ್ರೆ ಬಳಿ ‘ಎಂ’ ಸ್ಟೇಷನ್ ಆರಂಭಿಸಲಾಯಿತು. ಇಲ್ಲಿಂದಲೇ ಬೀದಿ ದೀಪಗಳಿಗೆ ವಿದ್ಯುತ್ ಪೂರೈಕೆಯಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಬಳಿಕ, ಸರ್ಕಾರಿ ಕಚೇರಿಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಮನೆಗಳಿಗೆ ವಿದ್ಯುತ್ ಸಂಪರ್ಕ ಕಲ್ಪಿಸಲಾಯಿತು.</p>.<p>ನಂತರ, ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿ ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ಕಂಟೋನ್ಮೆಂಟ್ನಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯುತ್ ಪೂರೈಕೆಗೆ1907ರಲ್ಲಿ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಇವುಗಳನ್ನು ‘ಬಿ’ ಮತ್ತು ‘ಸಿ’ ಸ್ಟೇಷನ್ಗಳನ್ನು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಯಿತು.</p>.<p>ವಿದ್ಯುತ್ ಪೂರೈಕೆಯ ಒತ್ತಡ ಹೆಚ್ಚಿದಂತೆ ಆನಂದರಾವ್ ವೃತ್ತದ ಬಳಿ 1920ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಂದು ಸ್ಟೇಷನ್ ಆರಂಭಿಸಲಾಯಿತು. ನಗರದ ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಈ ಸ್ಟೇಷನ್ನಿಂದಲೇ ವಿದ್ಯುತ್ ಪೂರೈಕೆಯಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಬೆಂಗಳೂರು ವಿದ್ಯುತ್ ಮತ್ತು ದೀಪಗಳ ಯೋಜನೆ ಅಡಿ ಈ ಘಟಕ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಇದನ್ನು ₹5.81 ಲಕ್ಷ ಅಂದಾಜು ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಈ ಸ್ಟೇಷನ್ ಆರಂಭವಾದ ಬಳಿಕ ’ಎಂ‘ ಸ್ಟೇಷನ್ ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು.</p>.<p>1905ರಲ್ಲಿ ನಗರದಲ್ಲಿ 1,395 ಬೀದಿ ದೀಪಗಳಿದ್ದವು. ಇವುಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ವಾರ್ಷಿಕ ₹20 ಸಾವಿರ ವೆಚ್ಚವಾಗುತ್ತಿತ್ತು ಎನ್ನುವುದನ್ನು ‘ಬೆಂಗಳೂರು ಮುನ್ಸಿಪಲ್ ಹ್ಯಾಂಡ್ ಬುಕ್’ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ.</p>.<p>ವಿದ್ಯುತ್ ಸ್ಟೇಷನ್ಗಳ ಕಟ್ಟಡಗಳು ಸಹ ಗಮನಸೆಳೆಯುವಂತಿದ್ದು, ನಗರದ ಇತಿಹಾಸ ಬಿಂಬಿಸುತ್ತಿವೆ.</p>.<div><p><strong>ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಆ್ಯಪ್ ಇಲ್ಲಿದೆ: <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.tpml.pv">ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ </a>| <a href="https://apps.apple.com/in/app/prajavani-kannada-news-app/id1535764933">ಐಒಎಸ್</a> | <a href="https://whatsapp.com/channel/0029Va94OfB1dAw2Z4q5mK40">ವಾಟ್ಸ್ಆ್ಯಪ್</a>, <a href="https://www.twitter.com/prajavani">ಎಕ್ಸ್</a>, <a href="https://www.fb.com/prajavani.net">ಫೇಸ್ಬುಕ್</a> ಮತ್ತು <a href="https://www.instagram.com/prajavani">ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಂ</a>ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಫಾಲೋ ಮಾಡಿ.</strong></p></div>
<p><strong>ಬೆಂಗಳೂರು:</strong> ಮಹಾನಗರದಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯುತ್ ದೀಪಗಳು ಬೆಳಗಿ ಶತಮಾನವೇ ಕಳೆದಿದೆ. ನಗರದಲ್ಲಿ 117 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ವಿದ್ಯುತ್ ದೀಪಗಳು ಪ್ರಕಾಶಿಸುತ್ತಿವೆ. ಮೈಸೂರು ಸರ್ಕಾರ, ಬ್ರಿಟಿಷರ ಆಡಳಿತ ಹಾಗೂ ಇಂದಿನ ಆಡಳಿತದವರೆಗೂ ನಿರಂತರ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ವಿದ್ಯುತ್ ವಲಯ ಕಂಡಿದೆ. ಈ ಬದಲಾವಣೆಯೂ ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಹಾದಿಗೆ ಹೊಸ ಸ್ವರೂಪಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾ ಬಂದಿವೆ.</p>.<p>1905ರ ಆಗಸ್ಟ್ 5ರಂದು ನಗರದಲ್ಲಿ ಸಂಭ್ರಮದ ವಾತಾ ವರಣ. ಅಂದು ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರದ ವಿದ್ಯುತ್ ಪೂರೈಕೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಚಾಲನೆ ನೀಡಿದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ದಿನವದು. ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲೇ ಜಲ ವಿದ್ಯುತ್ ಪಡೆದ ಮೊದಲ ನಗರ ಇದಾಗಿತ್ತು.</p>.<p>1902ರ ಜೂನ್ 30ರಂದು ಶಿವನಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿ ಜಲ ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದನೆ ಆರಂಭವಾದ ಎರಡು ವರ್ಷದ ಬಳಿಕ ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರಕ್ಕೆ ವಿದ್ಯುತ್ ಪೂರೈಕೆಯ ಯೋಜನೆಗೆ ಅನುಮೋದನೆ ದೊರೆಯಿತು. ಮೈಸೂರು ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿ ಆಗ ದಿವಾನರಾಗಿದ್ದ ಶೇಷಾದ್ರಿ ಅಯ್ಯರ್ ಅವರು ಈ ಯೋಜನೆಯಿಂದಾಗುವ ಪ್ರಯೋಜನಗಳನ್ನು ಅರಿತು ಶಿವನಸಮುದ್ರದ ಯೋಜನೆಗೆ ಅನು ಮೋದನೆ ನೀಡಿದ್ದರು. ಕೆಜಿಎಫ್ನಲ್ಲಿ ಚಿನ್ನದ ಗಣಿ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ ಕೈಗೊಳ್ಳುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಈ ವಿದ್ಯುತ್ ಯೋಜನೆಗೆ ಚಾಲನೆ ದೊರೆತಿತ್ತು.</p>.<p>ಕಾವೇರಿ ಯೋಜನೆಯ ವಿಸ್ತರ ಣೆಯ ಎರಡನೇ ಹಂತಕ್ಕೆ ಮೈಸೂರು ಮಹಾರಾಜರಿಂದ 1903ರಲ್ಲಿ ನವೆಂಬರ್ 10ರಂದು ಸಮ್ಮತಿ ದೊರೆಯಿತು. ಎರಡನೇ ಹಂತದ ವಿಸ್ತರಣೆಯಿಂದ ಕೆಜಿಎಫ್ಗೆ ಅಗತ್ಯಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದನೆ ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲೇ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ವಿದ್ಯುತ್ ಅನ್ನು ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ಪೂರೈಸುವ ಚಿಂತನೆ ಮೊಳಕೆ ಒಡೆದಿತ್ತು.</p>.<p>‘ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ವಿದ್ಯುತ್ ಒದಗಿಸಲು 35 ಸಾವಿರ ವೋಲ್ಟ್ನ 57 ಮೈಲು ಉದ್ದದ ಏಕಮಾರ್ಗವನ್ನು ಶಿವನಸಮುದ್ರದಿಂದ ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು’ ಎಂದು ‘ಬೆಳಕಾ ಯಿತು ಕರ್ನಾಟಕ’ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ<br />ಗಜಾನನ ಶರ್ಮಾ ಅವರು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದಾರೆ.</p>.<p>ವಿದ್ಯುತ್ ಪೂರೈಕೆ ಆರಂಭವಾದ ಬಳಿಕ ನಗರದಲ್ಲಿ ಜಾಲವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ವಿವಿಧೆಡೆ ಸ್ಟೇಷನ್ಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವ ಮಹತ್ವದ ಕಾರ್ಯ ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಯಿತು. ಈ ಸ್ಟೇಷನ್ಗಳು ಬೆಂಗಳೂರಿನ ವಿದ್ಯುತ್ ಜಾಲದ ಹೆಗ್ಗುರುತುಗಳಾಗಿವೆ.</p>.<p>1905ರಲ್ಲಿ ವಿಕ್ಟೋರಿಯಾ ಆಸ್ಪತ್ರೆ ಬಳಿ ‘ಎಂ’ ಸ್ಟೇಷನ್ ಆರಂಭಿಸಲಾಯಿತು. ಇಲ್ಲಿಂದಲೇ ಬೀದಿ ದೀಪಗಳಿಗೆ ವಿದ್ಯುತ್ ಪೂರೈಕೆಯಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಬಳಿಕ, ಸರ್ಕಾರಿ ಕಚೇರಿಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಮನೆಗಳಿಗೆ ವಿದ್ಯುತ್ ಸಂಪರ್ಕ ಕಲ್ಪಿಸಲಾಯಿತು.</p>.<p>ನಂತರ, ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿ ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ಕಂಟೋನ್ಮೆಂಟ್ನಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯುತ್ ಪೂರೈಕೆಗೆ1907ರಲ್ಲಿ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಇವುಗಳನ್ನು ‘ಬಿ’ ಮತ್ತು ‘ಸಿ’ ಸ್ಟೇಷನ್ಗಳನ್ನು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಯಿತು.</p>.<p>ವಿದ್ಯುತ್ ಪೂರೈಕೆಯ ಒತ್ತಡ ಹೆಚ್ಚಿದಂತೆ ಆನಂದರಾವ್ ವೃತ್ತದ ಬಳಿ 1920ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಂದು ಸ್ಟೇಷನ್ ಆರಂಭಿಸಲಾಯಿತು. ನಗರದ ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಈ ಸ್ಟೇಷನ್ನಿಂದಲೇ ವಿದ್ಯುತ್ ಪೂರೈಕೆಯಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಬೆಂಗಳೂರು ವಿದ್ಯುತ್ ಮತ್ತು ದೀಪಗಳ ಯೋಜನೆ ಅಡಿ ಈ ಘಟಕ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಇದನ್ನು ₹5.81 ಲಕ್ಷ ಅಂದಾಜು ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಈ ಸ್ಟೇಷನ್ ಆರಂಭವಾದ ಬಳಿಕ ’ಎಂ‘ ಸ್ಟೇಷನ್ ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು.</p>.<p>1905ರಲ್ಲಿ ನಗರದಲ್ಲಿ 1,395 ಬೀದಿ ದೀಪಗಳಿದ್ದವು. ಇವುಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ವಾರ್ಷಿಕ ₹20 ಸಾವಿರ ವೆಚ್ಚವಾಗುತ್ತಿತ್ತು ಎನ್ನುವುದನ್ನು ‘ಬೆಂಗಳೂರು ಮುನ್ಸಿಪಲ್ ಹ್ಯಾಂಡ್ ಬುಕ್’ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ.</p>.<p>ವಿದ್ಯುತ್ ಸ್ಟೇಷನ್ಗಳ ಕಟ್ಟಡಗಳು ಸಹ ಗಮನಸೆಳೆಯುವಂತಿದ್ದು, ನಗರದ ಇತಿಹಾಸ ಬಿಂಬಿಸುತ್ತಿವೆ.</p>.<div><p><strong>ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಆ್ಯಪ್ ಇಲ್ಲಿದೆ: <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.tpml.pv">ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ </a>| <a href="https://apps.apple.com/in/app/prajavani-kannada-news-app/id1535764933">ಐಒಎಸ್</a> | <a href="https://whatsapp.com/channel/0029Va94OfB1dAw2Z4q5mK40">ವಾಟ್ಸ್ಆ್ಯಪ್</a>, <a href="https://www.twitter.com/prajavani">ಎಕ್ಸ್</a>, <a href="https://www.fb.com/prajavani.net">ಫೇಸ್ಬುಕ್</a> ಮತ್ತು <a href="https://www.instagram.com/prajavani">ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಂ</a>ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಫಾಲೋ ಮಾಡಿ.</strong></p></div>