<p><strong>ಸುದ್ದಿಯಲ್ಲಿರುವ ಕಾರಣ ?</strong></p><p>→ಸಿಮೆಂಟ್ ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ಕಾರಣದಿಂದ ಕೇಸರಿ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಪ್ರಖ್ಯಾತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದ ಕಾಶ್ಮೀರದಲ್ಲಿ ಉತ್ಪಾದನೆ ದಿನದಿಂದ ದಿನಕ್ಕೆ ತಗ್ಗುತ್ತಿದೆ ಎನ್ನುವ ವರದಿ ಬಹಿರಂಗವಾಗಿದೆ.</p><p>→ಇರಾನ್ ನಂತರ ಜಾಗತಿಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಕೇಸರಿ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮಾಡುತ್ತಿರುವುದು ಕಾಶ್ಮೀರ. ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ 11 ರಿಂದ 12 ಟನ್ ಕೇಸರಿ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿತ್ತು.</p><p><strong>ಕೇಸರಿ ಉತ್ಪಾದನೆ ಇಳಿಮುಖಕ್ಕೆ ಕಾರಣಗಳು</strong></p><p>→ಕೇಸರಿ ಬೆಳೆಯುವ ಹೊಲಗಳಿಗೆ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿರುವ ಸಿಮೆಂಟ್ ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳಿಂದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದ ದೂಳು ಹೊರಸೂಸುತ್ತಿರುವ ಕಾರಣದಿಂದ ಕೇಸರಿಯ ಇಳುವರಿ, ಗುಣಮಟ್ಟ ಮತ್ತು ಪ್ರಮಾಣ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ.</p><p>→ ಸಿಮೆಂಟ್ ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳ ಮಾಲಿನ್ಯದ ಕಾರಣದಿಂದ ಪುಲ್ವಾಮದ ಕೇಸರಿ ಹೊಲಗಳ ಇಳುವರಿಯಲ್ಲಿ<br>ಶೇ 60 ರಷ್ಟು ಕುಸಿತ ಕಂಡಿದೆ.</p><p><strong>ಸಿಮೆಂಟ್ ದೂಳಿನ ಪರಿಣಾಮ</strong></p><p>ಕೇಸರಿ ಹೂವುಗಳು ಅತ್ಯಂತ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿದ್ದು ಸಿಮೆಂಟ್ ದೂಳಿನಲ್ಲಿರುವ ಹಾನಿಕಾರಕ ಕಣಗಳಾದ ನೈಟ್ರೋಜನ್ ಆಕ್ಸೈಡ್, ಸಲ್ಫರ್ ಡೈ ಆಕ್ಸೈಡ್ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಬನ್ ಮೊನಾಕ್ಸೈಡ್ ಅಂಶಗಳು ಹಾನಿ ಉಂಟು ಮಾಡುತ್ತಿವೆ.</p><p>→ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ದೂಳು ಕೇಸರಿ ಎಲೆಗಳ ಮತ್ತು ಹೂವುಗಳ ಸಣ್ಣ ರಂಧ್ರಗಳನ್ನು ಹೊಕ್ಕಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಹಂತದಲ್ಲಿಯೇ ಎಲೆ ಉದುರುತ್ತಿದೆ. ಇದರಿಂದ ಕೇಸರಿ ಬೆಳೆಯ ಇಳುವರಿ ಕುಸಿತಗೊಂಡಿದೆ.</p><p><strong>ಪರಿಸರದ ಕಾರಣಗಳು</strong></p><p>ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳ ಬಳಕೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿರುವುದರಿಂದ, ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿರುವ ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶ ನಶಿಸುತ್ತಿರುವ ಕಾರಣದಿಂದಲೂ ಕೇಸರಿ ಕೃಷಿಯ ಪ್ರಮಾಣ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ.</p><p><strong>ಸರ್ಕಾರದ ಬೆಂಬಲದ ಕೊರತೆ</strong></p><p>ಕಾಶ್ಮೀರದ ರೈತರು ಸಿಮೆಂಟ್ ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಪ್ರತಿಭಟನೆ ನಡೆಸಿದರೂ ಸರ್ಕಾರ ಕೇಸರಿ ಕೃಷಿ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಸಮೀಪವೇ ಸಿಮೆಂಟ್ ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳ ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ಅನುಮತಿಯನ್ನು ನೀಡಿದೆ.</p><p><strong>ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಸವಾಲುಗಳು</strong></p><p>ಕೇಸರಿ ಕೃಷಿ ಉತ್ಪನ್ನಕ್ಕೆ ಸರಿಯಾದ ಬೆಲೆ ಮತ್ತು ಸೂಕ್ತ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಸಿಗದೇ ಇರುವುದರಿಂದ ಈ ಉತ್ಪನ್ನದ ಗುಣಮಟ್ಟ ಮತ್ತು ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಇಳಿಮುಖ ಕಂಡಿದೆ.</p><p><strong>ಭೌಗೋಳಿಕ ಸ್ಥಿತಿಗತಿಗಳು</strong></p><p>ಕೇಸರಿ ಬೆಳೆಯನ್ನು ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟದಿಂದ 2,000 ಮೀಟರ್ ಎತ್ತರದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಬೆಳೆಯಬಹುದಾಗಿದ್ದು , 12 ಗಂಟೆಗಳ ಕಾಲ ಸೂರ್ಯನ ಕಿರಣಗಳ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ ಕಾರ್ಬೋನೇಟ್ ಹೇರಳವಾಗಿ ಇರುವಂತಹ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬೆಳೆಯಬಹುದಾಗಿದ್ದು, ವರ್ಷಕ್ಕೆ 1000 ದಿಂದ 1,500 ಮಿಲಿಮೀಟರ್ ಮಳೆಯ ಅಗತ್ಯ ವಿರುತ್ತದೆ.</p><p><strong>ಕೇಸರಿಯ ಉಪಯುಕ್ತತೆಗಳು</strong></p><p>ವೈದ್ಯಕೀಯ, ಸೌಂದರ್ಯವರ್ಧಕ ಹಾಗೂ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಭಕ್ಷಗಳಾದ ಪಾನೀಯ, ಮಿಠಾಯಿ, ಡೈರಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ.</p><p>ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಮಾನ್ಯತೆ: ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ 2020ರಲ್ಲಿ ಭೌಗೋಳಿಕ ಸೂಚಿ ದೃಢೀಕರಣ ಪತ್ರವನ್ನು ನೀಡಿದ್ದು, ಜಾಗತಿಕ ಮಟ್ಟದ ಪಾರಂಪರಿಕ ಕೃಷಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಹೊಂದಿದೆ.</p><p><strong>ಸರ್ಕಾರದ ಉತ್ತೇಜನ ಕ್ರಮಗಳು</strong></p><p>ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕೇಸರಿ ಅಭಿಯಾನವನ್ನು 2010-11ರಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ್ದು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕೃಷಿ ವಿಕಾಸ ಯೋಜನೆಯ ಅಂಗವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದೆ.</p><p>→ಕಾಶ್ಮೀರದ ಜನರ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿತಿಗತಿಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಈ ಅಭಿಯಾನವನ್ನು ಹಮ್ಮಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ.</p><p>→ನಾರ್ತ್ ಈಸ್ಟ್ ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಅಂಡ್ ರೀಚ್(NECTAR) -</p><p>ಕೇಂದ್ರ ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಇಲಾಖೆಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ವಾಯತ್ತ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿ ಈ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಭಾರತದ ಈಶಾನ್ಯ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಕೇಸರಿ ಕೃಷಿಯನ್ನು ಹಮ್ಮಿಕೊಳ್ಳಲು ಪೂರಕವಾದ ಅಂಶಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಅಧ್ಯಯನವನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಿದೆ.</p>.<div><p><strong>ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಆ್ಯಪ್ ಇಲ್ಲಿದೆ: <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.tpml.pv">ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ </a>| <a href="https://apps.apple.com/in/app/prajavani-kannada-news-app/id1535764933">ಐಒಎಸ್</a> | <a href="https://whatsapp.com/channel/0029Va94OfB1dAw2Z4q5mK40">ವಾಟ್ಸ್ಆ್ಯಪ್</a>, <a href="https://www.twitter.com/prajavani">ಎಕ್ಸ್</a>, <a href="https://www.fb.com/prajavani.net">ಫೇಸ್ಬುಕ್</a> ಮತ್ತು <a href="https://www.instagram.com/prajavani">ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಂ</a>ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಫಾಲೋ ಮಾಡಿ.</strong></p></div>
<p><strong>ಸುದ್ದಿಯಲ್ಲಿರುವ ಕಾರಣ ?</strong></p><p>→ಸಿಮೆಂಟ್ ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ಕಾರಣದಿಂದ ಕೇಸರಿ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಪ್ರಖ್ಯಾತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದ ಕಾಶ್ಮೀರದಲ್ಲಿ ಉತ್ಪಾದನೆ ದಿನದಿಂದ ದಿನಕ್ಕೆ ತಗ್ಗುತ್ತಿದೆ ಎನ್ನುವ ವರದಿ ಬಹಿರಂಗವಾಗಿದೆ.</p><p>→ಇರಾನ್ ನಂತರ ಜಾಗತಿಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಕೇಸರಿ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮಾಡುತ್ತಿರುವುದು ಕಾಶ್ಮೀರ. ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ 11 ರಿಂದ 12 ಟನ್ ಕೇಸರಿ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿತ್ತು.</p><p><strong>ಕೇಸರಿ ಉತ್ಪಾದನೆ ಇಳಿಮುಖಕ್ಕೆ ಕಾರಣಗಳು</strong></p><p>→ಕೇಸರಿ ಬೆಳೆಯುವ ಹೊಲಗಳಿಗೆ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿರುವ ಸಿಮೆಂಟ್ ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳಿಂದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದ ದೂಳು ಹೊರಸೂಸುತ್ತಿರುವ ಕಾರಣದಿಂದ ಕೇಸರಿಯ ಇಳುವರಿ, ಗುಣಮಟ್ಟ ಮತ್ತು ಪ್ರಮಾಣ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ.</p><p>→ ಸಿಮೆಂಟ್ ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳ ಮಾಲಿನ್ಯದ ಕಾರಣದಿಂದ ಪುಲ್ವಾಮದ ಕೇಸರಿ ಹೊಲಗಳ ಇಳುವರಿಯಲ್ಲಿ<br>ಶೇ 60 ರಷ್ಟು ಕುಸಿತ ಕಂಡಿದೆ.</p><p><strong>ಸಿಮೆಂಟ್ ದೂಳಿನ ಪರಿಣಾಮ</strong></p><p>ಕೇಸರಿ ಹೂವುಗಳು ಅತ್ಯಂತ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿದ್ದು ಸಿಮೆಂಟ್ ದೂಳಿನಲ್ಲಿರುವ ಹಾನಿಕಾರಕ ಕಣಗಳಾದ ನೈಟ್ರೋಜನ್ ಆಕ್ಸೈಡ್, ಸಲ್ಫರ್ ಡೈ ಆಕ್ಸೈಡ್ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಬನ್ ಮೊನಾಕ್ಸೈಡ್ ಅಂಶಗಳು ಹಾನಿ ಉಂಟು ಮಾಡುತ್ತಿವೆ.</p><p>→ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ದೂಳು ಕೇಸರಿ ಎಲೆಗಳ ಮತ್ತು ಹೂವುಗಳ ಸಣ್ಣ ರಂಧ್ರಗಳನ್ನು ಹೊಕ್ಕಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಹಂತದಲ್ಲಿಯೇ ಎಲೆ ಉದುರುತ್ತಿದೆ. ಇದರಿಂದ ಕೇಸರಿ ಬೆಳೆಯ ಇಳುವರಿ ಕುಸಿತಗೊಂಡಿದೆ.</p><p><strong>ಪರಿಸರದ ಕಾರಣಗಳು</strong></p><p>ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳ ಬಳಕೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿರುವುದರಿಂದ, ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿರುವ ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶ ನಶಿಸುತ್ತಿರುವ ಕಾರಣದಿಂದಲೂ ಕೇಸರಿ ಕೃಷಿಯ ಪ್ರಮಾಣ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ.</p><p><strong>ಸರ್ಕಾರದ ಬೆಂಬಲದ ಕೊರತೆ</strong></p><p>ಕಾಶ್ಮೀರದ ರೈತರು ಸಿಮೆಂಟ್ ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಪ್ರತಿಭಟನೆ ನಡೆಸಿದರೂ ಸರ್ಕಾರ ಕೇಸರಿ ಕೃಷಿ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಸಮೀಪವೇ ಸಿಮೆಂಟ್ ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳ ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ಅನುಮತಿಯನ್ನು ನೀಡಿದೆ.</p><p><strong>ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಸವಾಲುಗಳು</strong></p><p>ಕೇಸರಿ ಕೃಷಿ ಉತ್ಪನ್ನಕ್ಕೆ ಸರಿಯಾದ ಬೆಲೆ ಮತ್ತು ಸೂಕ್ತ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಸಿಗದೇ ಇರುವುದರಿಂದ ಈ ಉತ್ಪನ್ನದ ಗುಣಮಟ್ಟ ಮತ್ತು ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಇಳಿಮುಖ ಕಂಡಿದೆ.</p><p><strong>ಭೌಗೋಳಿಕ ಸ್ಥಿತಿಗತಿಗಳು</strong></p><p>ಕೇಸರಿ ಬೆಳೆಯನ್ನು ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟದಿಂದ 2,000 ಮೀಟರ್ ಎತ್ತರದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಬೆಳೆಯಬಹುದಾಗಿದ್ದು , 12 ಗಂಟೆಗಳ ಕಾಲ ಸೂರ್ಯನ ಕಿರಣಗಳ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ ಕಾರ್ಬೋನೇಟ್ ಹೇರಳವಾಗಿ ಇರುವಂತಹ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬೆಳೆಯಬಹುದಾಗಿದ್ದು, ವರ್ಷಕ್ಕೆ 1000 ದಿಂದ 1,500 ಮಿಲಿಮೀಟರ್ ಮಳೆಯ ಅಗತ್ಯ ವಿರುತ್ತದೆ.</p><p><strong>ಕೇಸರಿಯ ಉಪಯುಕ್ತತೆಗಳು</strong></p><p>ವೈದ್ಯಕೀಯ, ಸೌಂದರ್ಯವರ್ಧಕ ಹಾಗೂ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಭಕ್ಷಗಳಾದ ಪಾನೀಯ, ಮಿಠಾಯಿ, ಡೈರಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ.</p><p>ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಮಾನ್ಯತೆ: ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ 2020ರಲ್ಲಿ ಭೌಗೋಳಿಕ ಸೂಚಿ ದೃಢೀಕರಣ ಪತ್ರವನ್ನು ನೀಡಿದ್ದು, ಜಾಗತಿಕ ಮಟ್ಟದ ಪಾರಂಪರಿಕ ಕೃಷಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಹೊಂದಿದೆ.</p><p><strong>ಸರ್ಕಾರದ ಉತ್ತೇಜನ ಕ್ರಮಗಳು</strong></p><p>ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕೇಸರಿ ಅಭಿಯಾನವನ್ನು 2010-11ರಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ್ದು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕೃಷಿ ವಿಕಾಸ ಯೋಜನೆಯ ಅಂಗವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದೆ.</p><p>→ಕಾಶ್ಮೀರದ ಜನರ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿತಿಗತಿಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಈ ಅಭಿಯಾನವನ್ನು ಹಮ್ಮಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ.</p><p>→ನಾರ್ತ್ ಈಸ್ಟ್ ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಅಂಡ್ ರೀಚ್(NECTAR) -</p><p>ಕೇಂದ್ರ ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಇಲಾಖೆಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ವಾಯತ್ತ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿ ಈ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಭಾರತದ ಈಶಾನ್ಯ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಕೇಸರಿ ಕೃಷಿಯನ್ನು ಹಮ್ಮಿಕೊಳ್ಳಲು ಪೂರಕವಾದ ಅಂಶಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಅಧ್ಯಯನವನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಿದೆ.</p>.<div><p><strong>ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಆ್ಯಪ್ ಇಲ್ಲಿದೆ: <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.tpml.pv">ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ </a>| <a href="https://apps.apple.com/in/app/prajavani-kannada-news-app/id1535764933">ಐಒಎಸ್</a> | <a href="https://whatsapp.com/channel/0029Va94OfB1dAw2Z4q5mK40">ವಾಟ್ಸ್ಆ್ಯಪ್</a>, <a href="https://www.twitter.com/prajavani">ಎಕ್ಸ್</a>, <a href="https://www.fb.com/prajavani.net">ಫೇಸ್ಬುಕ್</a> ಮತ್ತು <a href="https://www.instagram.com/prajavani">ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಂ</a>ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಫಾಲೋ ಮಾಡಿ.</strong></p></div>