<p><strong>ಯಡ್ರಾಮಿ:</strong> ಪಟ್ಟಣದಿಂದ 4 ಕಿ.ಮೀ ದೂರ ಇರುವ ಸುಂಬಡ ಗ್ರಾಮ ಚಾರಿತ್ರಿಕ ಮಹತ್ವದ ಗ್ರಾಮ. ಗುಡ್ಡದ ಮೇಲಿರುವ ದುಬಲಾಂಬಿಕಾ ದೇವಿಯ ದೇವಾಸ್ಥಾನದಿಂದಾಗಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿಯಾಗಿದೆ.</p>.<p>ಪೌರಾಣಿಕವಾಗಿ ಅಸುರ ಶಂಭನ ಬೀಡು ಇದಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಸುಂಬಡ ಹೆಸರು ಬಂದಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಆದರೆ ಶಾಸನಗಳು ಮಾತ್ರ ಈ ಗ್ರಾಮವನ್ನು ಸುಮುಡ, ಸಿಂಬಡ ಎಂದೇ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿವೆ.</p>.<p>ಕ್ರಿ.ಶ 12ನೇ ಶತಮಾನದ ಶಾಸನವು ಸುಮುಡದ ಪ್ರಭು ಬಸವೇಶ್ವರ ದೇವಗಿರಿಯ ಯಾದವ ದೊರೆ ರಾಮಚಂದ್ರದೇವನ<br />ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಎಳರಾವೆಯ ಶ್ರೀರಾಮೇಶ್ವರ ದೇವರಿಗೆ 30 ಮತ್ತರು ಭೂಮಿಯನ್ನು ಉಂಬಳಿಯಾಗಿ ಬಿಟ್ಟ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಶಾಸನದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಈ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಬಸವೇಶ್ವರ ಹೆಸರಿನ ದೇವಾಲಯವು ಇತ್ತೆಂದು ತೋರುತ್ತದೆ. ಸದ್ಯಕ್ಕೆ<br />ಪ್ರಾಚೀನವಾಗಿ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ಹಾಗೂ ಸೋಮನಾಥ ಹೆಸರಿನ ದೇಗುಲಗಳು ಇಲ್ಲಿ ನೋಡಲು ಸಿಗುತ್ತವೆ.</p>.<p>ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ದೇವಾಲಯವು ಗ್ರಾಮದ ನಡುವೆ ಇದ್ದು ಪೂರ್ವಕ್ಕೆ ಮುಖ ಮಾಡಿ ಅಗ್ನಿಶಿಲೆಯಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಲಾಗಿದೆ. ಗರ್ಭಗೃಹ, ತೆರೆದ ಅಂತರಾಳ, ನವರಂಗ ಹಾಗೂ ಮುಖಮಂಟಪ ಒಳಗೊಂಡಿದ್ದು ಸುಂದರವಾಗಿದೆ. ಗರ್ಭಗೃಹದಲ್ಲಿ ಶಿವಲಿಂಗವಿದ್ದು ದ್ವಾರವು ಪದ್ಮ, ಹೂಬಳ್ಳಿ, ಅರ್ಧಕಂಬ ಹಾಗೂ ಸಿಂಹಯಾಳಿ ಪಟ್ಟಿಕೆಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದೆ.</p>.<p>ಇಕ್ಕೆಲಗಳ ತಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ಶಂಖ, ಚಕ್ರ, ಗದಾ ಹಿಡಿದು ನಿಂತಿರುವ ವೈಷ್ಣವ ದ್ವಾರಪಾಲಕರು ಮತ್ತು ಚಾಮರಧಾರಿಯರಿದ್ದಾರೆ. ನವರಂಗದ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಕಛಕ ಮುಖಗಳು, ಫಲಕ ಬೋದಿಗೆಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ನಾಲ್ಕು ಸ್ತಂಭಗಳಿದ್ದು, ಈ ಸ್ತಂಭಗಳ ಮೇಲೆ ಪದ್ಮ ಹಾರ ಹಾಗೂ ಕೀರ್ತಿಮುಖಗಳ ಸೂಕ್ಮ ಅಲಂಕರಣಗಳಿವೆ.</p>.<p>ಛತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಚಿತ್ತಾಕರ್ಷವಾದ ಕಮಲದ ಫಲಕ ಇದೆ. ಒಳಭಿತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಬರಿದಾಗಿರುವ ದೇವಕೋಷ್ಠಕಗಳಿವೆ. ಮುಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಆಯತಾಕಾರದ ಮುಖಮಂಟಪವಿದ್ದು, ಒರಗು ಗೋಡೆವುಳ್ಳ ಕಕ್ಷಾಸನವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಕಕ್ಷಾಸನದ ಹೊರಭಿತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಪದ್ಮಸಾಲು ಮತ್ತು ಸಂಗೀತ ನೃತ್ಯ ಕಲಾವಿದರ ಉಬ್ಬುಶಿಲ್ಪಗಳನ್ನು ಕಂಡರಿಸಲಾಗಿದೆ.</p>.<p>ಇಡೀ ದೇಗುಲವು ಎತ್ತರದ ಅಧಿಷ್ಟಾನದ ಮೇಲಿದ್ದು, ಪ್ರವೇಶದ ಬಳಿಯಿರುವ ಆನೆಯ ಸೋಪಾನಗಳು ನೆಲದಲ್ಲಿ ಹುದುಗಿವೆ. ದೇಗುಲದ ಹೊರಭಿತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಶಿಲ್ಪಗಳಿರದೇ ಸರಳವಾದ ರಚನೆಯಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದು, ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ಹೊರಗೋಡೆಯು ಕುಸಿದು ಬಿದ್ದಿರುವುದರಿಂದ ಆಸರೆಯಾಗಿ ಕಲ್ಲುಗಳನ್ನು ಜೋಡಿಸಿಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ.</p>.<p>ಗ್ರಾಮದ ಹೊರಗಡೆ ಇರುವ ಸೋಮನಾಥ ದೇವಾಲಯವು ಪ್ರಾಚೀನವಾಗಿದ್ದು, ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಗರ್ಭಗೃಹದಲ್ಲಿ ಶಿವಲಿಂಗವಿದ್ದು, ಕಕ್ಷಾಸನವಿರುವ ನವರಂಗದಿಂದ ಕೂಡಿದೆ.</p>.<div><p><strong>ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಆ್ಯಪ್ ಇಲ್ಲಿದೆ: <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.tpml.pv">ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ </a>| <a href="https://apps.apple.com/in/app/prajavani-kannada-news-app/id1535764933">ಐಒಎಸ್</a> | <a href="https://whatsapp.com/channel/0029Va94OfB1dAw2Z4q5mK40">ವಾಟ್ಸ್ಆ್ಯಪ್</a>, <a href="https://www.twitter.com/prajavani">ಎಕ್ಸ್</a>, <a href="https://www.fb.com/prajavani.net">ಫೇಸ್ಬುಕ್</a> ಮತ್ತು <a href="https://www.instagram.com/prajavani">ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಂ</a>ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಫಾಲೋ ಮಾಡಿ.</strong></p></div>
<p><strong>ಯಡ್ರಾಮಿ:</strong> ಪಟ್ಟಣದಿಂದ 4 ಕಿ.ಮೀ ದೂರ ಇರುವ ಸುಂಬಡ ಗ್ರಾಮ ಚಾರಿತ್ರಿಕ ಮಹತ್ವದ ಗ್ರಾಮ. ಗುಡ್ಡದ ಮೇಲಿರುವ ದುಬಲಾಂಬಿಕಾ ದೇವಿಯ ದೇವಾಸ್ಥಾನದಿಂದಾಗಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿಯಾಗಿದೆ.</p>.<p>ಪೌರಾಣಿಕವಾಗಿ ಅಸುರ ಶಂಭನ ಬೀಡು ಇದಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಸುಂಬಡ ಹೆಸರು ಬಂದಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಆದರೆ ಶಾಸನಗಳು ಮಾತ್ರ ಈ ಗ್ರಾಮವನ್ನು ಸುಮುಡ, ಸಿಂಬಡ ಎಂದೇ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿವೆ.</p>.<p>ಕ್ರಿ.ಶ 12ನೇ ಶತಮಾನದ ಶಾಸನವು ಸುಮುಡದ ಪ್ರಭು ಬಸವೇಶ್ವರ ದೇವಗಿರಿಯ ಯಾದವ ದೊರೆ ರಾಮಚಂದ್ರದೇವನ<br />ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಎಳರಾವೆಯ ಶ್ರೀರಾಮೇಶ್ವರ ದೇವರಿಗೆ 30 ಮತ್ತರು ಭೂಮಿಯನ್ನು ಉಂಬಳಿಯಾಗಿ ಬಿಟ್ಟ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಶಾಸನದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಈ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಬಸವೇಶ್ವರ ಹೆಸರಿನ ದೇವಾಲಯವು ಇತ್ತೆಂದು ತೋರುತ್ತದೆ. ಸದ್ಯಕ್ಕೆ<br />ಪ್ರಾಚೀನವಾಗಿ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ಹಾಗೂ ಸೋಮನಾಥ ಹೆಸರಿನ ದೇಗುಲಗಳು ಇಲ್ಲಿ ನೋಡಲು ಸಿಗುತ್ತವೆ.</p>.<p>ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ದೇವಾಲಯವು ಗ್ರಾಮದ ನಡುವೆ ಇದ್ದು ಪೂರ್ವಕ್ಕೆ ಮುಖ ಮಾಡಿ ಅಗ್ನಿಶಿಲೆಯಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಲಾಗಿದೆ. ಗರ್ಭಗೃಹ, ತೆರೆದ ಅಂತರಾಳ, ನವರಂಗ ಹಾಗೂ ಮುಖಮಂಟಪ ಒಳಗೊಂಡಿದ್ದು ಸುಂದರವಾಗಿದೆ. ಗರ್ಭಗೃಹದಲ್ಲಿ ಶಿವಲಿಂಗವಿದ್ದು ದ್ವಾರವು ಪದ್ಮ, ಹೂಬಳ್ಳಿ, ಅರ್ಧಕಂಬ ಹಾಗೂ ಸಿಂಹಯಾಳಿ ಪಟ್ಟಿಕೆಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದೆ.</p>.<p>ಇಕ್ಕೆಲಗಳ ತಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ಶಂಖ, ಚಕ್ರ, ಗದಾ ಹಿಡಿದು ನಿಂತಿರುವ ವೈಷ್ಣವ ದ್ವಾರಪಾಲಕರು ಮತ್ತು ಚಾಮರಧಾರಿಯರಿದ್ದಾರೆ. ನವರಂಗದ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಕಛಕ ಮುಖಗಳು, ಫಲಕ ಬೋದಿಗೆಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ನಾಲ್ಕು ಸ್ತಂಭಗಳಿದ್ದು, ಈ ಸ್ತಂಭಗಳ ಮೇಲೆ ಪದ್ಮ ಹಾರ ಹಾಗೂ ಕೀರ್ತಿಮುಖಗಳ ಸೂಕ್ಮ ಅಲಂಕರಣಗಳಿವೆ.</p>.<p>ಛತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಚಿತ್ತಾಕರ್ಷವಾದ ಕಮಲದ ಫಲಕ ಇದೆ. ಒಳಭಿತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಬರಿದಾಗಿರುವ ದೇವಕೋಷ್ಠಕಗಳಿವೆ. ಮುಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಆಯತಾಕಾರದ ಮುಖಮಂಟಪವಿದ್ದು, ಒರಗು ಗೋಡೆವುಳ್ಳ ಕಕ್ಷಾಸನವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಕಕ್ಷಾಸನದ ಹೊರಭಿತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಪದ್ಮಸಾಲು ಮತ್ತು ಸಂಗೀತ ನೃತ್ಯ ಕಲಾವಿದರ ಉಬ್ಬುಶಿಲ್ಪಗಳನ್ನು ಕಂಡರಿಸಲಾಗಿದೆ.</p>.<p>ಇಡೀ ದೇಗುಲವು ಎತ್ತರದ ಅಧಿಷ್ಟಾನದ ಮೇಲಿದ್ದು, ಪ್ರವೇಶದ ಬಳಿಯಿರುವ ಆನೆಯ ಸೋಪಾನಗಳು ನೆಲದಲ್ಲಿ ಹುದುಗಿವೆ. ದೇಗುಲದ ಹೊರಭಿತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಶಿಲ್ಪಗಳಿರದೇ ಸರಳವಾದ ರಚನೆಯಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದು, ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ಹೊರಗೋಡೆಯು ಕುಸಿದು ಬಿದ್ದಿರುವುದರಿಂದ ಆಸರೆಯಾಗಿ ಕಲ್ಲುಗಳನ್ನು ಜೋಡಿಸಿಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ.</p>.<p>ಗ್ರಾಮದ ಹೊರಗಡೆ ಇರುವ ಸೋಮನಾಥ ದೇವಾಲಯವು ಪ್ರಾಚೀನವಾಗಿದ್ದು, ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಗರ್ಭಗೃಹದಲ್ಲಿ ಶಿವಲಿಂಗವಿದ್ದು, ಕಕ್ಷಾಸನವಿರುವ ನವರಂಗದಿಂದ ಕೂಡಿದೆ.</p>.<div><p><strong>ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಆ್ಯಪ್ ಇಲ್ಲಿದೆ: <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.tpml.pv">ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ </a>| <a href="https://apps.apple.com/in/app/prajavani-kannada-news-app/id1535764933">ಐಒಎಸ್</a> | <a href="https://whatsapp.com/channel/0029Va94OfB1dAw2Z4q5mK40">ವಾಟ್ಸ್ಆ್ಯಪ್</a>, <a href="https://www.twitter.com/prajavani">ಎಕ್ಸ್</a>, <a href="https://www.fb.com/prajavani.net">ಫೇಸ್ಬುಕ್</a> ಮತ್ತು <a href="https://www.instagram.com/prajavani">ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಂ</a>ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಫಾಲೋ ಮಾಡಿ.</strong></p></div>