<p>ಕೇ ರಳದ ವೆಂಬನಾಡ್ ಮತ್ತು ಅಷ್ಟಮುಡಿ ಸರೋವರಗಳು ರಾಮ್ಸರ್ ವೆಟ್ಲ್ಯಾಂಡ್ಸ್(ಜೌಗು ಪ್ರದೇಶ ಅಥವಾ ತರಿಭೂಮಿ) ಎಂಬ ಮನ್ನಣೆಗೆ ಪಾತ್ರವಾಗಿವೆ. ಈ ಜೌಗುಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹಸಿರು ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಯು (NGT), ಕೇರಳ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ₹10 ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿ ದಂಡ ವಿಧಿಸಿದೆ. ತ್ಯಾಜ್ಯಗಳು, ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ತ್ಯಾಜ್ಯಗಳು, ಮನೆ ತ್ಯಾಜ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಕಸಾಯಿಖಾನೆ ತ್ಯಾಜ್ಯವನ್ನು ನದಿಗೆ ಎಸೆಯುತ್ತಿರುವ ಕಾರಣ, ಮೇಲೆ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿರುವ ಎರಡೂ ಜೌಗುಪ್ರದೇಶಗಳು ಕಲುಷಿತಗೊಂಡಿವೆ ಎನ್ನುವುದು ಕೇರಳ ಸರಕಾರದ ಮೇಲಿನ ಅಪಾದನೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ರಾಮ್ಸರ್ ವೆಟ್ಲ್ಯಾಂಡ್ಸ್ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿರುವ ಎರಡು ಸರೋವರಗಳ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯ ಏನು? ಈ ಕುರಿತ ವಿವರ ಇಲ್ಲಿದೆ.</p>.<p>ವೆಂಬನಾಡ್ ಸರೋವರ</p>.<p>l ಇದು ಕೇರಳದ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಜೌಗು ಭೂ ಪ್ರದೇಶ. ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳದ ಸುಂದರ್ಬನದ ನಂತರ ದೇಶದಲ್ಲೇ ಎರಡನೇ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಜೌಗು ಭೂ ಪ್ರದೇಶವಾಗಿದೆ. </p>.<p>l ಸುಮಾರು 10 ನದಿಗಳು ಕೂಡಿಕೊಂಡು ವೆಂಬನಾಡ್ ಸರೋವರ ರೂಪುಗೊಂಡಿದೆ.</p>.<p>l ಇವುಗಳಲ್ಲಿ, ನಾಲ್ಕು ನದಿಗಳು (ಮೀನಚಿಲ್, ಮಣಿಮಾಲಾ, ಪಂಪಾ ಮತ್ತು ಅಚನ್ಕೋಯಿಲ್) ವೆಂಬನಾಡ್ ಸರೋವರವನ್ನು ಸಮೃದ್ಧಗೊಳಿಸುವಲ್ಲಿ ತಮ್ಮದೇ ಆದ ವಿಶೇಷ ಪಾತ್ರವಹಿಸಿವೆ.</p>.<p>l ಇದು ತಣ್ಣೀರ್ ಮುಕ್ಕಂ ಬಂಡ್ನಿಂದ ಅಲಪ್ಪುಳದವರೆಗೆ ಸುಮಾರು 60 ಕಿ.ಮೀಗಳಷ್ಟು ಚಾಚಿಕೊಂಡಿದೆ.</p>.<p>l ವೆಂಬನಾಡ್ ಸರೋವರದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಆಗಸ್ಟ್ ತಿಂಗಳಿನಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ವೆಲ್ಲಂ ಕಳಿ (ನೆಹರೂ ಟ್ರೋಫಿ ಬೋಟ್ ರೇಸ್)ಸ್ಪರ್ಧೆಯು ಹಾವಿನಂತೆ ಉದ್ದವಾಗಿರುವ ದೋಣಿ ಸ್ಪರ್ಧೆ(Snake boat race)ಯಾಗಿದೆ. ವೆಲ್ಲಂ ಎಂದರೆ ಮಲಯಾಳಂ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ನೀರು ಎಂದರ್ಥ.</p>.<p>l ಕೊಮಾರಕಮ್ ಪಕ್ಷಿಧಾಮವು ವೆಂಬನಾಡ್ ಸರೋವರದ ದಡದಲ್ಲಿದ್ದು ಇದನ್ನು 2002ರಲ್ಲಿ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರಾಮ್ಸರ್ ಸೈಟ್(ಜೌಗುತಾಣ) ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು.</p>.<p>l ವೆಂಬನಾಡ್ - ಕೋಲ್ ಪ್ರದೇಶವು ಮ್ಯಾಂಗ್ರೋವ್ ಕಾಡುಗಳು, ವಿವಿಧ ಜಾತಿಯ ಪಕ್ಷಿಗಳು, ಮೀನುಗಳು, ಸರೀಸೃಪಗಳು ಮತ್ತು ಉಭಯಚರಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಸಸ್ಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಿಗಳ ನೆಲೆವೀಡಾಗಿದೆ.</p>.<p>lಈ ಸರೋವರದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 150 ಜಾತಿಯ ಮೀನುಗಳಿವೆ. ಸರೋವರದ ನದಿಮುಖದ ಸ್ವರೂಪವು ಸಮೃದ್ಧ ಜೌಗು ತಾಣಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದು ಸಿಗಡಿಗಳಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಆವಾಸಸ್ಥಾನವಾಗಿದೆ.</p>.<p>l ಮಲ್ಲೆಟ್ ಮೀನು, ಕ್ಯಾಟ್ ಫಿಶ್ ಮತ್ತು ಪರ್ಲ್ ಫಿಶ್ ಕೂಡ ಇಲ್ಲಿ ಹೇರಳವಾಗಿ ಸಿಗುತ್ತವೆ. ಸಿಹಿನೀರಿನ ಸಿಗಡಿಗಳು, ಕಾಟ್ಲಾ, ರೋಹು (ಲ್ಯಾಬಿಯೋ ರೋಹಿತಾ) ಮತ್ತು ನಂದನ್ (ಅಂಬಾಸಿಸ್ ಥಾಮಸಿ)ಮುಂತಾದವು ಇಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ವಾಣಿಜ್ಯ ಮೌಲ್ಯದ ಇತರ ಕೆಲವು ಮೀನುಗಳಾಗಿವೆ.</p>.<p>l ವೆಂಬನಾಡ್ ಸರೋವರದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಸುಣ್ಣದ ಚಿಪ್ಪಿನ ಮೀನುಗಾರಿಕೆಯು ಜನಪ್ರಿಯ ಮತ್ಸ್ಯ ಉದ್ದಿಮೆಯಾಗಿದೆ ಇಲ್ಲಿ ಆಳವಿಲ್ಲದ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಹೇರಳವಾಗಿರುವ ಕಪ್ಪು ಕ್ಲಾಮ್ (ವಿಲ್ಲೋರಿಟಾ ಸೈಪ್ರಿನಾಯ್ಡ್ಸ್) ಗಳು ದೊರೆಯುವುದರಿಂದ, ಈ ಪ್ರದೇಶ ಪ್ರಸ್ತುತ ಸುಣ್ಣದ ಚಿಪ್ಪಿನ ಮೀನುಗಾರಿಕೆಯು ಬೃಹತ್ ಉದ್ದಿಮೆಯಾಗಿ ಬೆಳೆದುನಿಂತಿದೆ.</p>.<p>l ಈ ಚಿಪ್ಪುಗಳನ್ನು ಸಿಮೆಂಟ್, ರಸಗೊಬ್ಬರಗಳು ಮತ್ತು ಔಷಧೀಯ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಕಚ್ಛಾ ವಸ್ತುವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.</p>.<p>l ವೆಂಬನಾಡ್ ಪರಿಸರದ ಮೇಲೆ ನಡೆದ ಬೃಹತ್ ಅತಿಕ್ರಮಣ ಮತ್ತು ವಿನಾಶದಿಂದ ಸರೋವರದ ನೀರಿನ ಧಾರಣಾ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ 120 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಶೇ 85ರಷ್ಟು ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ.</p>.<p>ಅಷ್ಟಮುಡಿ ಸರೋವರ</p>.<p>l ಇದು ಕೇರಳ ರಾಜ್ಯದ ಕೊಲ್ಲಂ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿದೆ.</p>.<p>l ಇದು ಕೇರಳದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಹಿನ್ನೀರು ಪ್ರದೇಶಗಳ ಪ್ರವೇಶ ದ್ವಾರವಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿರುವ ಹೌಸ್ಬೋಟ್ ಸವಾರಿಗಳು<br />ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ಪ್ರವಾಸಿಗರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುವ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ವಿಹಾರತಾಣವಾಗಿದೆ.</p>.<p>l ಸರೋವರವು 61 ಚದರ ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ವಿಸ್ತೀರ್ಣವಿದೆ. ಎಂಟು ಶಾಖೆಗಳು ಅಥವಾ ಕಾಲುವೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಕಾರಣ ಇದಕ್ಕೆ ಅಷ್ಟಮುಡಿ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿದೆ.</p>.<p>l ಆಗಸ್ಟ್ 19, 2002 ರಂದು ರಾಮ್ಸರ್ ಕನ್ವೆನ್ಷನ್ ಅಡಿ ಈ ಸರೋವರವನ್ನು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯ ಜೌಗು ಪ್ರದೇಶವೆಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಗಿತ್ತು.</p>.<div><p><strong>ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಆ್ಯಪ್ ಇಲ್ಲಿದೆ: <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.tpml.pv">ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ </a>| <a href="https://apps.apple.com/in/app/prajavani-kannada-news-app/id1535764933">ಐಒಎಸ್</a> | <a href="https://whatsapp.com/channel/0029Va94OfB1dAw2Z4q5mK40">ವಾಟ್ಸ್ಆ್ಯಪ್</a>, <a href="https://www.twitter.com/prajavani">ಎಕ್ಸ್</a>, <a href="https://www.fb.com/prajavani.net">ಫೇಸ್ಬುಕ್</a> ಮತ್ತು <a href="https://www.instagram.com/prajavani">ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಂ</a>ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಫಾಲೋ ಮಾಡಿ.</strong></p></div>
<p>ಕೇ ರಳದ ವೆಂಬನಾಡ್ ಮತ್ತು ಅಷ್ಟಮುಡಿ ಸರೋವರಗಳು ರಾಮ್ಸರ್ ವೆಟ್ಲ್ಯಾಂಡ್ಸ್(ಜೌಗು ಪ್ರದೇಶ ಅಥವಾ ತರಿಭೂಮಿ) ಎಂಬ ಮನ್ನಣೆಗೆ ಪಾತ್ರವಾಗಿವೆ. ಈ ಜೌಗುಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹಸಿರು ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಯು (NGT), ಕೇರಳ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ₹10 ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿ ದಂಡ ವಿಧಿಸಿದೆ. ತ್ಯಾಜ್ಯಗಳು, ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ತ್ಯಾಜ್ಯಗಳು, ಮನೆ ತ್ಯಾಜ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಕಸಾಯಿಖಾನೆ ತ್ಯಾಜ್ಯವನ್ನು ನದಿಗೆ ಎಸೆಯುತ್ತಿರುವ ಕಾರಣ, ಮೇಲೆ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿರುವ ಎರಡೂ ಜೌಗುಪ್ರದೇಶಗಳು ಕಲುಷಿತಗೊಂಡಿವೆ ಎನ್ನುವುದು ಕೇರಳ ಸರಕಾರದ ಮೇಲಿನ ಅಪಾದನೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ರಾಮ್ಸರ್ ವೆಟ್ಲ್ಯಾಂಡ್ಸ್ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿರುವ ಎರಡು ಸರೋವರಗಳ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯ ಏನು? ಈ ಕುರಿತ ವಿವರ ಇಲ್ಲಿದೆ.</p>.<p>ವೆಂಬನಾಡ್ ಸರೋವರ</p>.<p>l ಇದು ಕೇರಳದ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಜೌಗು ಭೂ ಪ್ರದೇಶ. ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳದ ಸುಂದರ್ಬನದ ನಂತರ ದೇಶದಲ್ಲೇ ಎರಡನೇ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಜೌಗು ಭೂ ಪ್ರದೇಶವಾಗಿದೆ. </p>.<p>l ಸುಮಾರು 10 ನದಿಗಳು ಕೂಡಿಕೊಂಡು ವೆಂಬನಾಡ್ ಸರೋವರ ರೂಪುಗೊಂಡಿದೆ.</p>.<p>l ಇವುಗಳಲ್ಲಿ, ನಾಲ್ಕು ನದಿಗಳು (ಮೀನಚಿಲ್, ಮಣಿಮಾಲಾ, ಪಂಪಾ ಮತ್ತು ಅಚನ್ಕೋಯಿಲ್) ವೆಂಬನಾಡ್ ಸರೋವರವನ್ನು ಸಮೃದ್ಧಗೊಳಿಸುವಲ್ಲಿ ತಮ್ಮದೇ ಆದ ವಿಶೇಷ ಪಾತ್ರವಹಿಸಿವೆ.</p>.<p>l ಇದು ತಣ್ಣೀರ್ ಮುಕ್ಕಂ ಬಂಡ್ನಿಂದ ಅಲಪ್ಪುಳದವರೆಗೆ ಸುಮಾರು 60 ಕಿ.ಮೀಗಳಷ್ಟು ಚಾಚಿಕೊಂಡಿದೆ.</p>.<p>l ವೆಂಬನಾಡ್ ಸರೋವರದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಆಗಸ್ಟ್ ತಿಂಗಳಿನಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ವೆಲ್ಲಂ ಕಳಿ (ನೆಹರೂ ಟ್ರೋಫಿ ಬೋಟ್ ರೇಸ್)ಸ್ಪರ್ಧೆಯು ಹಾವಿನಂತೆ ಉದ್ದವಾಗಿರುವ ದೋಣಿ ಸ್ಪರ್ಧೆ(Snake boat race)ಯಾಗಿದೆ. ವೆಲ್ಲಂ ಎಂದರೆ ಮಲಯಾಳಂ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ನೀರು ಎಂದರ್ಥ.</p>.<p>l ಕೊಮಾರಕಮ್ ಪಕ್ಷಿಧಾಮವು ವೆಂಬನಾಡ್ ಸರೋವರದ ದಡದಲ್ಲಿದ್ದು ಇದನ್ನು 2002ರಲ್ಲಿ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರಾಮ್ಸರ್ ಸೈಟ್(ಜೌಗುತಾಣ) ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು.</p>.<p>l ವೆಂಬನಾಡ್ - ಕೋಲ್ ಪ್ರದೇಶವು ಮ್ಯಾಂಗ್ರೋವ್ ಕಾಡುಗಳು, ವಿವಿಧ ಜಾತಿಯ ಪಕ್ಷಿಗಳು, ಮೀನುಗಳು, ಸರೀಸೃಪಗಳು ಮತ್ತು ಉಭಯಚರಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಸಸ್ಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಿಗಳ ನೆಲೆವೀಡಾಗಿದೆ.</p>.<p>lಈ ಸರೋವರದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 150 ಜಾತಿಯ ಮೀನುಗಳಿವೆ. ಸರೋವರದ ನದಿಮುಖದ ಸ್ವರೂಪವು ಸಮೃದ್ಧ ಜೌಗು ತಾಣಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದು ಸಿಗಡಿಗಳಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಆವಾಸಸ್ಥಾನವಾಗಿದೆ.</p>.<p>l ಮಲ್ಲೆಟ್ ಮೀನು, ಕ್ಯಾಟ್ ಫಿಶ್ ಮತ್ತು ಪರ್ಲ್ ಫಿಶ್ ಕೂಡ ಇಲ್ಲಿ ಹೇರಳವಾಗಿ ಸಿಗುತ್ತವೆ. ಸಿಹಿನೀರಿನ ಸಿಗಡಿಗಳು, ಕಾಟ್ಲಾ, ರೋಹು (ಲ್ಯಾಬಿಯೋ ರೋಹಿತಾ) ಮತ್ತು ನಂದನ್ (ಅಂಬಾಸಿಸ್ ಥಾಮಸಿ)ಮುಂತಾದವು ಇಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ವಾಣಿಜ್ಯ ಮೌಲ್ಯದ ಇತರ ಕೆಲವು ಮೀನುಗಳಾಗಿವೆ.</p>.<p>l ವೆಂಬನಾಡ್ ಸರೋವರದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಸುಣ್ಣದ ಚಿಪ್ಪಿನ ಮೀನುಗಾರಿಕೆಯು ಜನಪ್ರಿಯ ಮತ್ಸ್ಯ ಉದ್ದಿಮೆಯಾಗಿದೆ ಇಲ್ಲಿ ಆಳವಿಲ್ಲದ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಹೇರಳವಾಗಿರುವ ಕಪ್ಪು ಕ್ಲಾಮ್ (ವಿಲ್ಲೋರಿಟಾ ಸೈಪ್ರಿನಾಯ್ಡ್ಸ್) ಗಳು ದೊರೆಯುವುದರಿಂದ, ಈ ಪ್ರದೇಶ ಪ್ರಸ್ತುತ ಸುಣ್ಣದ ಚಿಪ್ಪಿನ ಮೀನುಗಾರಿಕೆಯು ಬೃಹತ್ ಉದ್ದಿಮೆಯಾಗಿ ಬೆಳೆದುನಿಂತಿದೆ.</p>.<p>l ಈ ಚಿಪ್ಪುಗಳನ್ನು ಸಿಮೆಂಟ್, ರಸಗೊಬ್ಬರಗಳು ಮತ್ತು ಔಷಧೀಯ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಕಚ್ಛಾ ವಸ್ತುವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.</p>.<p>l ವೆಂಬನಾಡ್ ಪರಿಸರದ ಮೇಲೆ ನಡೆದ ಬೃಹತ್ ಅತಿಕ್ರಮಣ ಮತ್ತು ವಿನಾಶದಿಂದ ಸರೋವರದ ನೀರಿನ ಧಾರಣಾ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ 120 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಶೇ 85ರಷ್ಟು ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ.</p>.<p>ಅಷ್ಟಮುಡಿ ಸರೋವರ</p>.<p>l ಇದು ಕೇರಳ ರಾಜ್ಯದ ಕೊಲ್ಲಂ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿದೆ.</p>.<p>l ಇದು ಕೇರಳದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಹಿನ್ನೀರು ಪ್ರದೇಶಗಳ ಪ್ರವೇಶ ದ್ವಾರವಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿರುವ ಹೌಸ್ಬೋಟ್ ಸವಾರಿಗಳು<br />ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ಪ್ರವಾಸಿಗರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುವ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ವಿಹಾರತಾಣವಾಗಿದೆ.</p>.<p>l ಸರೋವರವು 61 ಚದರ ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ವಿಸ್ತೀರ್ಣವಿದೆ. ಎಂಟು ಶಾಖೆಗಳು ಅಥವಾ ಕಾಲುವೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಕಾರಣ ಇದಕ್ಕೆ ಅಷ್ಟಮುಡಿ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿದೆ.</p>.<p>l ಆಗಸ್ಟ್ 19, 2002 ರಂದು ರಾಮ್ಸರ್ ಕನ್ವೆನ್ಷನ್ ಅಡಿ ಈ ಸರೋವರವನ್ನು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯ ಜೌಗು ಪ್ರದೇಶವೆಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಗಿತ್ತು.</p>.<div><p><strong>ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಆ್ಯಪ್ ಇಲ್ಲಿದೆ: <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.tpml.pv">ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ </a>| <a href="https://apps.apple.com/in/app/prajavani-kannada-news-app/id1535764933">ಐಒಎಸ್</a> | <a href="https://whatsapp.com/channel/0029Va94OfB1dAw2Z4q5mK40">ವಾಟ್ಸ್ಆ್ಯಪ್</a>, <a href="https://www.twitter.com/prajavani">ಎಕ್ಸ್</a>, <a href="https://www.fb.com/prajavani.net">ಫೇಸ್ಬುಕ್</a> ಮತ್ತು <a href="https://www.instagram.com/prajavani">ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಂ</a>ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಫಾಲೋ ಮಾಡಿ.</strong></p></div>
