<p>ಶತ ಶತಮಾನಗಳ ಹಿಂದೆ ಈ ನಾಡಿನಲ್ಲಿ ಆಳ್ವಿಕೆ ನಡೆಸಿದ ಕಲ್ಯಾಣ ಚಾಲುಕ್ಯರು, ವಿವಿಧೆಡೆ ಶಿಲ್ಪಕಲಾ ವೈಭವದ ದೇಗುಲ ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದು, ತಾಂಬಾ ಗ್ರಾಮಕ್ಕೆ ಸಮೀಪದ ಚಟ್ಟರಕಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಿರುವ ದತ್ತಾತ್ರೇಯನ ದೇಗುಲವೂ ಸಹ ಕಲಾ ವೈಭವದಿಂದ ಕೂಡಿದೆ.</p>.<p>11ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಈ ದೇಗುಲ ನಿರ್ಮಾಣಗೊಂಡಿದೆ. ದೇಗುಲದಿಂದಲೇ ಚಟ್ಟರಕಿ ಖ್ಯಾತಿಯಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಶಿಲ್ಪಕಲೆ ಪ್ರವಾಸಿಗರ ಮನಸೂರೆಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ.</p>.<p>ಶಾಸನಗಳಲ್ಲಿ ಅಗ್ರಹಾರ ಚಟ್ಟರಕಿ ಎಂಬ ಉಲ್ಲೇಖವಿದೆ. ಗ್ರಾಮದ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗಕ್ಕಿರುವ ಈ ದೇಗುಲ ಪ್ರವಾಸಿಗರನ್ನು ಸೂಜಿಗಲ್ಲಿನಂತೆ ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತಿದೆ. ನಕ್ಷತ್ರಾಕಾರದ ತೆಳು ವಿನ್ಯಾಸ ಹೊಂದಿದ ಎತ್ತರವಾದ ಜಗುಲಿ ಮೇಲೆ ವಿಶಾಲವಾದ ನವರಂಗ ಗರ್ಭಗೃಹವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಉತ್ತರಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶ ದ್ವಾರಗಳಿದ್ದು ಅರ್ಧ ತೆರೆದ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿರುವ ನಾಲ್ಕು ಕಂಬಗಳು ಚಾಲುಕ್ಯರ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪವನ್ನು ಬಿಂಬಿಸುತ್ತಿವೆ.</p>.<p>ನವರಂಗದ ನಾಲ್ಕು ಸ್ತಂಭಗಳ ಮಧ್ಯೆ ಛತ್ತಿನ ನಡುವೆ ಕೆಳಮುಖವಾಗಿ ಅರಳಿದ ಕಮಲದ ಕೆತ್ತನೆ ನೋಡುಗರ ಕಣ್ಮನ ಸೆಳೆಯುವಂತಿದೆ. ಗೋಡೆಗಳ ಮೇಲೆ ಮಾತೃಕೆಗಳ ಶಿಲ್ಪ ಕೆತ್ತನೆಗಳಿವೆ. ಅವುಗಳ ಅಕ್ಕಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಸರಸ್ವತಿ, ಗಣೇಶನ ಮೂರ್ತಿಗಳಿವೆ.</p>.<p>ಗರ್ಭದ್ವಾರದ ಪ್ರವೇಶದ್ವಾರಕ್ಕೆ ಅಷ್ಟದ್ವಾರ ಶಾಖೆಗಳಿವೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಬಳ್ಳಿಯಾಕಾರದ ಕೆತ್ತನೆ, ನೃತ್ಯ ಶಿಲ್ಪಗಳು ಹಾಗೂ ಕಂಬಗಳು ಹೂವಿನಂತೆ ಕೆತ್ತಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ. ಹೊರ ಗೋಡೆಗಳು ನಕ್ಷತ್ರಾಕಾರದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಾಣಗೊಂಡಿದ್ದು, ಕಲ್ಯಾಣ ಚಾಲುಕ್ಯರ ಶಿಲ್ಪ ಕಲಾ ವೈಭವಕ್ಕೆ ಹಿಡಿದ ಕನ್ನಡಿಯಾಗಿದೆ.<br /><br />ಅಲಂಕೃತವಾಗಿರುವ ಸ್ತಂಭಗಳ ನಡುವೆ ಶಿಲಾಬಾಲಿಕೆಯರಿಂದ ಚಾಮರ ಬೀಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ ಗಣಪನ ದೇಗುಲ ದುಷ್ಕರ್ಮಿಗಳ ಕೃತ್ಯಕ್ಕೆ ಬಲಿಯಾಗಿದೆ. ನಿಧಿ ಆಸೆಗಾಗಿ ಬೃಹದಾಕಾರದ ಗಣಪತಿಯನ್ನು ಒಡೆದು ಹಾಕಲಾಗಿದೆ. ದೇವಾಲಯದ ಎದುರಿಗೆ ನಂದಿ ಮಂಟಪವಿದ್ದು, ಶಿವನ ದೇಗುಲ ಕೂಡ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರಕ್ಕಾಗಿ ಕಾಯುತ್ತಿದೆ.<br /><br />2002ರಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲಿನ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿನ ಮೂರ್ತಿ ಭಗ್ನಗೊಂಡಾಗ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಭೇಟಿ ನೀಡಿ, ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಒದಗಿಸುವ ಭರವಸೆ ನೀಡಿದ್ದರು. ಆದರೆ ಇದೂವರೆಗೂ ಆ ಭರವಸೆ ಈಡೇರದೆ ಇರುವುದು ವಿಪರ್ಯಾಸ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಚಟ್ಟರಕಿಯ ಶ್ರೀಧರ ಜೋಶಿ.</p>.<p>ದತ್ತಾತ್ರೇಯನ ದೇಗುಲವಿದು. ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಇಲಾಖೆ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿದೆ. ಆದರೆ ಈವರೆಗೂ ದೇವಾಲಯದ ಸುರಕ್ಷತೆಗೆ ಇಲಾಖೆ ಮುಂದಾಗಿಲ್ಲ. ಗ್ರಾಮದವರಿಗೂ ದೇವರ ಪೂಜೆ ಮಾಡಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡದೆ, ಸರ್ವಾಧಿಕಾರಿ ಧೋರಣೆ ಅನುಸರಿಸುತ್ತಿದೆ ಎಂಬ ಅಪಸ್ವರ ಸ್ಥಳೀಯರದ್ದಾಗಿದೆ.</p>.<div><p><strong>ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಆ್ಯಪ್ ಇಲ್ಲಿದೆ: <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.tpml.pv">ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ </a>| <a href="https://apps.apple.com/in/app/prajavani-kannada-news-app/id1535764933">ಐಒಎಸ್</a> | <a href="https://whatsapp.com/channel/0029Va94OfB1dAw2Z4q5mK40">ವಾಟ್ಸ್ಆ್ಯಪ್</a>, <a href="https://www.twitter.com/prajavani">ಎಕ್ಸ್</a>, <a href="https://www.fb.com/prajavani.net">ಫೇಸ್ಬುಕ್</a> ಮತ್ತು <a href="https://www.instagram.com/prajavani">ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಂ</a>ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಫಾಲೋ ಮಾಡಿ.</strong></p></div>
<p>ಶತ ಶತಮಾನಗಳ ಹಿಂದೆ ಈ ನಾಡಿನಲ್ಲಿ ಆಳ್ವಿಕೆ ನಡೆಸಿದ ಕಲ್ಯಾಣ ಚಾಲುಕ್ಯರು, ವಿವಿಧೆಡೆ ಶಿಲ್ಪಕಲಾ ವೈಭವದ ದೇಗುಲ ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದು, ತಾಂಬಾ ಗ್ರಾಮಕ್ಕೆ ಸಮೀಪದ ಚಟ್ಟರಕಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಿರುವ ದತ್ತಾತ್ರೇಯನ ದೇಗುಲವೂ ಸಹ ಕಲಾ ವೈಭವದಿಂದ ಕೂಡಿದೆ.</p>.<p>11ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಈ ದೇಗುಲ ನಿರ್ಮಾಣಗೊಂಡಿದೆ. ದೇಗುಲದಿಂದಲೇ ಚಟ್ಟರಕಿ ಖ್ಯಾತಿಯಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಶಿಲ್ಪಕಲೆ ಪ್ರವಾಸಿಗರ ಮನಸೂರೆಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ.</p>.<p>ಶಾಸನಗಳಲ್ಲಿ ಅಗ್ರಹಾರ ಚಟ್ಟರಕಿ ಎಂಬ ಉಲ್ಲೇಖವಿದೆ. ಗ್ರಾಮದ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗಕ್ಕಿರುವ ಈ ದೇಗುಲ ಪ್ರವಾಸಿಗರನ್ನು ಸೂಜಿಗಲ್ಲಿನಂತೆ ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತಿದೆ. ನಕ್ಷತ್ರಾಕಾರದ ತೆಳು ವಿನ್ಯಾಸ ಹೊಂದಿದ ಎತ್ತರವಾದ ಜಗುಲಿ ಮೇಲೆ ವಿಶಾಲವಾದ ನವರಂಗ ಗರ್ಭಗೃಹವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಉತ್ತರಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶ ದ್ವಾರಗಳಿದ್ದು ಅರ್ಧ ತೆರೆದ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿರುವ ನಾಲ್ಕು ಕಂಬಗಳು ಚಾಲುಕ್ಯರ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪವನ್ನು ಬಿಂಬಿಸುತ್ತಿವೆ.</p>.<p>ನವರಂಗದ ನಾಲ್ಕು ಸ್ತಂಭಗಳ ಮಧ್ಯೆ ಛತ್ತಿನ ನಡುವೆ ಕೆಳಮುಖವಾಗಿ ಅರಳಿದ ಕಮಲದ ಕೆತ್ತನೆ ನೋಡುಗರ ಕಣ್ಮನ ಸೆಳೆಯುವಂತಿದೆ. ಗೋಡೆಗಳ ಮೇಲೆ ಮಾತೃಕೆಗಳ ಶಿಲ್ಪ ಕೆತ್ತನೆಗಳಿವೆ. ಅವುಗಳ ಅಕ್ಕಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಸರಸ್ವತಿ, ಗಣೇಶನ ಮೂರ್ತಿಗಳಿವೆ.</p>.<p>ಗರ್ಭದ್ವಾರದ ಪ್ರವೇಶದ್ವಾರಕ್ಕೆ ಅಷ್ಟದ್ವಾರ ಶಾಖೆಗಳಿವೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಬಳ್ಳಿಯಾಕಾರದ ಕೆತ್ತನೆ, ನೃತ್ಯ ಶಿಲ್ಪಗಳು ಹಾಗೂ ಕಂಬಗಳು ಹೂವಿನಂತೆ ಕೆತ್ತಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ. ಹೊರ ಗೋಡೆಗಳು ನಕ್ಷತ್ರಾಕಾರದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಾಣಗೊಂಡಿದ್ದು, ಕಲ್ಯಾಣ ಚಾಲುಕ್ಯರ ಶಿಲ್ಪ ಕಲಾ ವೈಭವಕ್ಕೆ ಹಿಡಿದ ಕನ್ನಡಿಯಾಗಿದೆ.<br /><br />ಅಲಂಕೃತವಾಗಿರುವ ಸ್ತಂಭಗಳ ನಡುವೆ ಶಿಲಾಬಾಲಿಕೆಯರಿಂದ ಚಾಮರ ಬೀಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ ಗಣಪನ ದೇಗುಲ ದುಷ್ಕರ್ಮಿಗಳ ಕೃತ್ಯಕ್ಕೆ ಬಲಿಯಾಗಿದೆ. ನಿಧಿ ಆಸೆಗಾಗಿ ಬೃಹದಾಕಾರದ ಗಣಪತಿಯನ್ನು ಒಡೆದು ಹಾಕಲಾಗಿದೆ. ದೇವಾಲಯದ ಎದುರಿಗೆ ನಂದಿ ಮಂಟಪವಿದ್ದು, ಶಿವನ ದೇಗುಲ ಕೂಡ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರಕ್ಕಾಗಿ ಕಾಯುತ್ತಿದೆ.<br /><br />2002ರಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲಿನ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿನ ಮೂರ್ತಿ ಭಗ್ನಗೊಂಡಾಗ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಭೇಟಿ ನೀಡಿ, ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಒದಗಿಸುವ ಭರವಸೆ ನೀಡಿದ್ದರು. ಆದರೆ ಇದೂವರೆಗೂ ಆ ಭರವಸೆ ಈಡೇರದೆ ಇರುವುದು ವಿಪರ್ಯಾಸ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಚಟ್ಟರಕಿಯ ಶ್ರೀಧರ ಜೋಶಿ.</p>.<p>ದತ್ತಾತ್ರೇಯನ ದೇಗುಲವಿದು. ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಇಲಾಖೆ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿದೆ. ಆದರೆ ಈವರೆಗೂ ದೇವಾಲಯದ ಸುರಕ್ಷತೆಗೆ ಇಲಾಖೆ ಮುಂದಾಗಿಲ್ಲ. ಗ್ರಾಮದವರಿಗೂ ದೇವರ ಪೂಜೆ ಮಾಡಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡದೆ, ಸರ್ವಾಧಿಕಾರಿ ಧೋರಣೆ ಅನುಸರಿಸುತ್ತಿದೆ ಎಂಬ ಅಪಸ್ವರ ಸ್ಥಳೀಯರದ್ದಾಗಿದೆ.</p>.<div><p><strong>ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಆ್ಯಪ್ ಇಲ್ಲಿದೆ: <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.tpml.pv">ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ </a>| <a href="https://apps.apple.com/in/app/prajavani-kannada-news-app/id1535764933">ಐಒಎಸ್</a> | <a href="https://whatsapp.com/channel/0029Va94OfB1dAw2Z4q5mK40">ವಾಟ್ಸ್ಆ್ಯಪ್</a>, <a href="https://www.twitter.com/prajavani">ಎಕ್ಸ್</a>, <a href="https://www.fb.com/prajavani.net">ಫೇಸ್ಬುಕ್</a> ಮತ್ತು <a href="https://www.instagram.com/prajavani">ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಂ</a>ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಫಾಲೋ ಮಾಡಿ.</strong></p></div>