ನಮ್ಮ ಊರು ನಮ್ಮ ಜಿಲ್ಲೆ: ಕಲ್ಯಾಣ ಚಾಲುಕ್ಯರ ಕಾಲದ ಸೋಮನಾಥೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯ

ಕಡೇಚೂರು (ಸೈದಾಪುರ): ಜಿಲ್ಲಾ ಕೇಂದ್ರದಿಂದ ರಾಯಚೂರು ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಸುಮಾರು 45 ಕಿ.ಮೀ ಕ್ರಮಿಸಿದರೆ ಕಡೇಚೂರು ಎಂಬ ಗ್ರಾಮ ಸಿಗುತ್ತದೆ. ಈ ಗ್ರಾಮದ ಹೊರವಲಯದಲ್ಲಿರುವ ಸೋಮನಾಥೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯವು ಕಲ್ಯಾಣ ಚಾಲುಕ್ಯರ ಕಾಲದ್ದೆಂದು ದೇವಾಲಯದ ಮುಂಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಶಾಸನವು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ.

. ಸಮೀಪದ ಕಡೇಚೂರು ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ದೊರೆತಿರುವ ಶಾಸನಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಯಾದಗಿರಿ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಸುತ್ತಮುತ್ತ ದೊರೆತ ಬಹುತೇಕ ಶಾಸನಗಳು ಕಲ್ಯಾಣ ಚಾಲುಕ್ಯರ ಶಾಸನಗಳಾಗಿವೆ. ಇಲ್ಲಿ ದೊರೆತ ಶಿಲ್ಪದ 3 ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಶಾಸನವನ್ನು ಕೆತ್ತಲಾಗಿದೆ.

. ಎಡಬದಿಯಲ್ಲಿ ವಿಘ್ನೇಶ್ವರ, ಷಣ್ಮುಖ ಶಿಲ್ಪಗಳು ಹಾಗೂ ಮತ್ತೆರೆಡು ಚಿಕ್ಕ ಮೂರ್ತಿಗಳಿವೆ. ಇವುಗಳ ಕೆಳಗೆ ಎಡಬದಿ ಯಲ್ಲಿ ಕರು ಮತ್ತು ಆಕಳು ಮುಂದೆ ಏಳು ಸಾಲಿನ ದೇವನಾಗರಿ ಲಿಪಿಯ ಶಾಸನ ವನ್ನು ಕಾಣಬಹುದಾಗಿದೆ. ಈ ಶಾಸನದ ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸೂರ್ಯ, ಬ್ರಹ್ಮ, ಶಿವಲಿಂಗ, ವಿಷ್ಣು, ಚಂದ್ರನ ಉಬ್ಬು ಶಿಲ್ಪಗಳಿದ್ದು ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ಶಾಸನವಿದೆ. ಆದರೆ, ಕೆಳಭಾಗವು ತುಂಡಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಕೇವಲ ಒಂದು ಸಾಲು ಮಾತ್ರ ಕಾಣಸಿಗುತ್ತದೆ.

. ಸಿಡಿತಲೆ ಶಿಲ್ಪ: ತನ್ನನ್ನು ಪೋಷಿಸುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಪುತ್ರ ಸಂತಾನವಾದರೆ ಸಿಡಿತಲೆ ನೀಡುವುದಾಗಿ ಹರಸಿ ಕೊಂಡಿರುತ್ತಾರೆ. ಅದರಂತೆ ಒಟ್ಟು 3 ಸಿಡಿತಲೆ ಶಿಲ್ಪಗಳಿರುವುದರಿಂದ 3 ಜನರು ಇಲ್ಲಿ ಆತ್ಮ ಬಲಿದಾನ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿರಬಹುದೆಂದು ಅಂದಾಜಿಸಬಹುದು. ಸುಮಾರು 4 ಅಡಿ ಎತ್ತರದ ಸಿಡಿ ತಲೆ ಶಿಲ್ಪವು ಎರಡು ಹಂತದಲ್ಲಿದ್ದು, ಇನ್ನುಳಿದ 2 ಶಿಲ್ಪಗಳು ಸುಮಾರು 3 ಅಡಿ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿದ್ದು ಎರಡು ಹಂತಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡಿದೆ.

. ಸೋಮನಾಥೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯದ ವಿಶೇಷತೆ: ಈ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಶಿವಲಿಂಗವಿದ್ದು, ಎದುರುಗಡೆ ನಂದಿಯ ವಿಗ್ರಹವಿದೆ. ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಕುದುರೆ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತಿರುವ ಸೋಮನಾಥೇಶ್ವರನ ವಿಗ್ರಹವಿದೆ. ಅದರ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ತ್ರಿಶೂಲಧಾರಿ ದೇವಿಯ ಬೃಹತ್ ಮೂರ್ತಿಯಿದೆ.

. ದೇಗುಲದ ಮುಂಭಾಗದ ಮೇಲ್ಛಾವಣೆಯ ಗೋಪುರದಲ್ಲಿ 3 ಕಮಾನುಗಳಿವೆ. ಮೊದಲ ಕಮಾನಿನಲ್ಲಿ ಸಿಂಹದ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತಿರುವ ದೇವಿ ಚತುರ್ಭುಜೆಯಾಗಿದ್ದಾಳೆ. ಎಡಗೈಯಲ್ಲಿ ತ್ರಿಶೂಲ ಹೊಂದಿದ್ದಾಳೆ. ಬಲಗೈಯಲ್ಲಿ ಖಡ್ಗ ಹಾಗೂ ರುಂಡವನ್ನು ಹಿಡಿದಿದ್ದಾಳೆ.

. ಈ ಗೋಪುರದ ಮಧ್ಯದ ಕಮಾನಿನಲ್ಲಿ ಶಿವ ಪಾರ್ವತಿ ಕುಟುಂಬ ಸಮೇತರಾಗಿರುವ ಶಿಲ್ಪಗಳಿವೆ. ಎಡ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಷಣ್ಮುಖ, ಬಲಬದಿಯಲ್ಲಿ ಗಣೇಶನ ವಿಗ್ರಹವಿದೆ.

. ಕಡೇಚೂರಿನಲ್ಲಿ ದೊರೆತ ಶಾಸನಗಳು: ತ್ರಿಭುವನಮಲ್ಲ 6ನೇ ವಿಕ್ರಮಾದಿತ್ಯನ ಕಾಲದ ಶಾಸನವಾಗಿದ್ದು, 1094-98ರ ಅವಧಿಯ ಶಾಸನವೆಂದು ಹಿರಿಯ ಸಂಶೋಧಕ ಸೀತಾರಾಮ ಜಾಗಿರದಾರ ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಡುತ್ತಾರೆ. ನಮಸ್ತುಂಗಶಿರಶ್ಚುಂಬಿ ಎಂದು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿ ತಾವಿನೆಲೆ ರಾಜ್ಯಂಗೆಯ್ಯುತ್ತಿಮಿರೆ ಎಂದು ಕೊನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ತಾವಿನೆಲೆ(ತಪತಿ ನದಿ) ಯಲ್ಲಿರುವಾಗ ಈ ಶಾಸನವನ್ನು ಕೆತ್ತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಶಾಸನವು 10 ಸೆ.ಮೀ ಉದ್ದ, 10 ಸೆ.ಮೀ ಅಗಲ ಹಾಗೂ 4 ಇಂಚು ದಪ್ಪನೆಯ ಶಾಸನವಾಗಿದೆ.

. ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಆ್ಯಪ್ ಇಲ್ಲಿದೆ: ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ | ಐಒಎಸ್ | ವಾಟ್ಸ್ಆ್ಯಪ್ , ಎಕ್ಸ್ , ಫೇಸ್ಬುಕ್ ಮತ್ತು ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಂ ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಫಾಲೋ ಮಾಡಿ.

ನಮ್ಮ ಊರು ನಮ್ಮ ಜಿಲ್ಲೆ: ಕಲ್ಯಾಣ ಚಾಲುಕ್ಯರ ಕಾಲದ ಸೋಮನಾಥೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯ

ಚಿನಕುರುಳಿ | ಗುರುವಾರ, ನವೆಂಬರ್ 21 2024

ಚುರುಮುರಿ: ದುಡ್ಡಿನ ದಾರಿ

ಮಾಜಿ ಸಚಿವ ಬಿ.ಸಿ. ನಾಗೇಶ್‌ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಬಿಜೆಪಿ ಭಿನ್ನಮತೀಯರು

ಚಳಿಗಾಲದ ಅಧಿವೇಶದಲ್ಲಿ 5 ಹೊಸ ಮಸೂದೆಗಳು: ವಕ್ಫ್ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಬಿಲ್ ಕೂಡ ಮಂಡನೆ

IPL | ಮುಂದಿನ 3 ಐಪಿಎಲ್ ಟೂರ್ನಿಗಳ ದಿನಾಂಕಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದ ಬಿಸಿಸಿಐ

ಕೊಹ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ವೈಫಲ್ಯ, ಜೈಸ್ವಾಲ್-ದೇವದತ್ತ ಶೂನ್ಯ; ಅಶ್ವಿನ್, ಜಡೇಜಗೆ ಕೊಕ್

ಪುರುಷರ ಐಟಿಎಫ್‌ ಟೆನಿಸ್‌: ಭಾರತದ ಸಿದ್ಧಾಂತ್‌–ವಿಷ್ಣು ಜೋಡಿ ಸೆಮಿಗೆ

Perth Test: ಸಂಕಷ್ಟದಲ್ಲಿ ಭಾರತ; ಊಟದ ವಿರಾಮಕ್ಕೆ 51/4

ಒಳನೋಟ | ಪೈರಸಿ ಅಪಾರ, ದೂರು ವಿರಳ

ಒಳನೋಟ: ದಾಂಪತ್ಯ ಸಾಂಗತ್ಯಗಳ ಸುತ್ತ

ಒಳನೋಟ | ಹೆಜ್ಜೆ ಹೆಜ್ಜೆಗೂ ಎಸ್‌ಐಟಿ ತನಿಖೆ

ಒಳನೋಟ | ‘ಅಕ್ರಮ ವಲಸೆ’: ನೆಲೆ ವಿಸ್ತಾರ

ಚಿನಕುರುಳಿ | ಗುರುವಾರ, ನವೆಂಬರ್ 21 2024

ಚುರುಮುರಿ: ದುಡ್ಡಿನ ದಾರಿ

ಮಾಜಿ ಸಚಿವ ಬಿ.ಸಿ. ನಾಗೇಶ್‌ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಬಿಜೆಪಿ ಭಿನ್ನಮತೀಯರು

ಚಳಿಗಾಲದ ಅಧಿವೇಶದಲ್ಲಿ 5 ಹೊಸ ಮಸೂದೆಗಳು: ವಕ್ಫ್ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಬಿಲ್ ಕೂಡ ಮಂಡನೆ