ಸುಭಾಷಿತ ಎಂಬ ಅರಿವಿನ ಬುಗ್ಗೆ

ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಜೀವಂತವಾಗಿರುವ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯೊಂದರ ಜನಜೀವನ, ಅವರ ಆಚಾರ–ವಿಚಾರ, ಸೋಲು–ಗೆಲುವು, ಮಾನಸಿಕತೆ, ರಸಿಕತೆ, ರಾಗ–ದ್ವೇಷಗಳು, ನೀತಿ–ನಿಯಮಗಳು – ಮುಂತಾದ ಸಂಗತಿಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ಗ್ರಹಿಸುವುದು? ಇದಕ್ಕೆ ಉತ್ತರವಾಗಿ ಆ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿರುವ ಸಾಹಿತ್ಯ, ಶಾಸನ, ಚಿತ್ರ, ಶಿಲ್ಪ ಮುಂತಾದವನ್ನು ಹೇಳಬಹುದು. ಆದರೆ ಭಾರತೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಇನ್ನೊಂದು ವಿಶೇಷ ಸಂಗತಿಯಿದೆ. ಅದೇ ಸಂಸ್ಕೃತವಾಙ್ಮಯದಲ್ಲಿ ಸಮೃದ್ಧವಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ‘ಸುಭಾಷಿತ’ಗಳು.

. ‘ಸುಭಾಷಿತ’ ಎಂದರೆ ‘ಒಳ್ಳೆಯ ಮಾತು’ ಎಂದು ಸುಲಭವಾಗಿ ಅರ್ಥೈಸಬಹುದು. ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ ಹಲವು ಸುಭಾಷಿತಸಂಗ್ರಹಗಳಿವೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿರುವ ಹಲವು ಸುಭಾಷಿತಗಳು ಕನ್ನಡಕ್ಕೂ ಹಲವರು ಅನುವಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ. . ಅಂಥವುಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾದ ಅನುವಾದಸಂಗ್ರಹಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪಾ. ವೆಂ. ಆಚಾರ್ಯ ಅವರ ‘ಸುಭಾಷಿತಚಮತ್ಕಾರ’; ಪದ್ಯರೂಪದಲ್ಲಿರುವ ಸೊಗಸಾದ ಅನುವಾದಕೃತಿಯಿದು.

. ಸುಭಾಷಿತದ ಬಗ್ಗೆಯೇ ಇರುವ ಸುಭಾಷಿತವನ್ನು ನೋಡಿ:

. ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ತ್ರೀಣಿ ರತ್ನಾನಿ

. ಜಲಮನ್ನಂ ಸುಭಾಷಿತಮ್ |

. ಮೂಢೈಃ ಪಾಷಾಣಖಂಡೇಷು

. ರತ್ನಸಂಜ್ಞಾ ವಿಧೀಯತೇ ||

. ಇದರ ಕನ್ನಡ ಅನುವಾದ, ಪದ್ಯರೂಪದಲ್ಲಿ, ಹೀಗೆ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ, ಪಾ. ವೆಂ. ಆಚಾರ್ಯ:

. ಬುವಿಯಲಿ ರತ್ನಗಳೆಂಬವು ಮೂರೇ:

. ಅನ್ನ, ನೀರು, ಸುಭಾಷಿತ.

. ಬಣ್ಣದ ಕಲ್ಲಿನ ಹರಳುಗಳನ್ನು

. ರತ್ನಗಳೆಂಬುದು ಮೂಢಮತ.

. ಮನುಷ್ಯನ ನೂರಾರು ಸ್ವಭಾವಗಳನ್ನು ಸುಭಾಷಿತಗಳು ತುಂಬ ಮಾರ್ಮಿಕವಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತವೆ.

. ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರದ ಬಗ್ಗೆ ಇಂದು ಸಾಕಷ್ಟು ಮಾತನಾಡುತ್ತೇವೆ. ನೂರಾರು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆಯೇ ಸುಭಾಷಿತ ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರವನ್ನು ವರ್ಣಿಸಿರುವ ಪರಿಯನ್ನು ನೋಡಿ. ಅಧಿಕಾರಿಯೊಬ್ಬ ಎಷ್ಟು ಭ್ರಷ್ಟ ಎಂದರೆ ಅವನು ತಾಯಿಯ ಗರ್ಭದಲ್ಲಿದ್ದಾಗಲೇ ಅವನ ದುರಾಚಾರ ಆರಂಭವಾಗಿತ್ತಂತೆ; ಹಾಗಾದರೆ ಅವನು ತಾಯ ಕರುಳನ್ನು ಏಕೆ ತಿನ್ನಲಿಲ್ಲ – ಎಂದರೆ ಅದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ ಆಗ ಅವನಿಗೆ ಹಲ್ಲುಗಳು ಇಲ್ಲದಿರುವುದು! ಕನ್ನಡ ಅನುವಾದದಲ್ಲಿ ಈ ಸುಭಾಷಿತ ಹೀಗಿದೆ:

. ಗರ್ಭಸ್ಥನಿದ್ದ ಸರಕಾರೀ ಗುಮಾಸ್ತ

. ತಾಯ ಕರುಳನ್ನೆ ತಾನೇಕೆ ತಿನಲಿಲ್ಲ?

. ಅದಕೆ ಕಾರಣ ನಿರಾಮಿಷದ ವ್ರತವಲ್ಲ,

. ಪಾಪ! ಆತನಿಗಾಗ ಹಲ್ಲೆ ಇರಲಿಲ್ಲ.

. ‘ನನ್ನ ಒಂದು ಕಣ್ಣು ಹೋದರೂ ಸರಿ, ನನ್ನ ವೈರಿಯ ಎರಡು ಕಣ್ಣುಗಳು ನಾಶವಾಗಬೇಕು’ – ಹೀಗೆ ಯೋಚಿಸುವ ಜನರು ಎಷ್ಟಿಲ್ಲ. ಅಂಥ ಕೇಡುತನವನ್ನು ಸುಭಾಷಿತ ವರ್ಣಿಸಿರುವ ಪರಿ ಸ್ವಾರಸ್ಯಕರವಾಗಿದೆ. ದುಷ್ಟನೊಬ್ಬ ಕಾಡಿನಲ್ಲೇ ವಾಸವಿದ್ದನಂತೆ. ಅದೇಕೆ ಹೀಗೆ – ಎಂದರೆ ಅವನನ್ನು ಹುಲಿಯೋ ಸಿಂಹವೋ ತಿನ್ನಬೇಕಂತೆ. ಅದಕ್ಕೆ ನರಮಾಂಸ ಒಗ್ಗಿ ಆ ಬಳಿಕ ಅವು ಎಲ್ಲರನ್ನೂ ಕೊಂದು ತಿನ್ನಬೇಕಂತೆ! ಎಂಥ ಬಯಕೆ ಅವನದ್ದು!!

. ‘ಯಾರು ತಾವು?’ ‘ದುರ್ಜನ ಶ್ರೇಷ್ಠರು’

. ‘ಇಲ್ಲೇಕೆ ವಸತಿ ತಮದು?’

. ‘ಈ ಘೋರವನದ ಹುಲಿ ಸಿಂಹ ಶಾರ್ದೂಲ

. ನಮ್ಮ ತಿನಲಿ ಎಂದು.’

. ‘ಏನು ಸಂಕಷ್ಟ?’ ‘ಕಷ್ಟವಿಲ್ಲ, ನಮ್ಮನ್ನು

. ತಿಂದು ಅವಕೆ

. ನರಮಾಂಶವೊಗ್ಗಿ ಕಂಡವರ ಹಿಡಿದು

. ಕೊಲುತಿರಲಿ ಎಂದು ಬಯಕೆ!’

. ಅತಿಯಾಸೆಯನ್ನು ಹೀಗೆ ವಿಡಂಬಿಸಲಾಗಿದೆ:

. ಆಶಾಯ ಯೇ ದಾಸಾ–

. ಸ್ತೇ ದಾಸಾ ಸರ್ವಲೋಕಸ್ಯ |

. ಆಶಾ ಯೇಷಾಂ ದಾಸೀ

. ತೇಷಂ ದಾಸಾಯತೇ ಲೋಕಃ ||

. ಅದು ಅನುವಾದದಲ್ಲಿ ಹೀಗಾಗಿದೆ:

. ಆಸೆಗಾಳಾದವನು

. ಲೋಕಕ್ಕೆ ಆಳು;

. ಆಸೆಯನ್ನಾಳುವಗೆ

. ಲೋಕವೇ ಆಳು.

. ಎಷ್ಟೋ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಅಮಾಯಕರು, ಬಡಪಾಯಿಗಳು ಅನಗತ್ಯವಾದ ತೊಂದರೆಗೆ ಒಳಗಾಗುತ್ತಿರುತ್ತಾರೆ. ಈ ಸಂದರ್ಭವನ್ನು ಸುಭಾಷಿತವು ಲೋಕವ್ಯವಹಾರದ ಮೂಲಕ ವರ್ಣಿಸಿರುವ ರೀತಿ ಮನೋಜ್ಞವಾಗಿದೆ:

. ಅಶ್ವಂ ನೈವ ಗಜಂ ನೈವ

. ವ್ಯಾಘ್ರಂ ನೈವ ಚ ನೈವ ಚ |

. ಅಜಾಪುತ್ರಂ ಬಲಿಂ ದದ್ಯಾತ್

. ದೇವೋ ದುರ್ಬಲಘಾತಕಃ ||

. ಬೇಡದು ಕುದುರೆಯ, ಆನೆಯ ಬೇಡದು,

. ಬೇಡಲೆ ಬೇಡದಲಾ ಹುಲಿಯ–

. ದೈವ ಕೊಲುವುದೂ ದುರ್ಬಲನನ್ನೇ–

. ಆಡಿನ ಮಗನನು ಕೊಡು ಬಲಿಯ!

. ವ್ಯಂಗ್ಯ, ಕಟುಮಾತು, ಹಾಸ್ಯ, ನೇರನುಡಿ, ಅನ್ಯೋಕ್ತಿ, ಉಪಮೆ, ಲೋಕವ್ಯವಹಾರ, ಒಗಟು – ಹೀಗೆ ಹಲವು ದಾರಿಗಳ ಮೂಲಕ ಮನುಷ್ಯಸ್ವಭಾವಗಳ ವಿಶ್ವರೂಪವನ್ನು ಮಾಡಿಸಬಲ್ಲ ಸುಭಾಷಿತಗಳು ಭಾರತೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಅರಿವಿನ ಸಾಗರದ ಅಕ್ಷರತರಂಗಗಳೇ ಹೌದು.

. ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಆ್ಯಪ್ ಇಲ್ಲಿದೆ: ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ | ಐಒಎಸ್ | ವಾಟ್ಸ್ಆ್ಯಪ್ , ಎಕ್ಸ್ , ಫೇಸ್ಬುಕ್ ಮತ್ತು ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಂ ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಫಾಲೋ ಮಾಡಿ.

ಸುಭಾಷಿತ ಎಂಬ ಅರಿವಿನ ಬುಗ್ಗೆ

ಚಿನಕುರುಳಿ | ಗುರುವಾರ, ನವೆಂಬರ್ 21 2024

ಚುರುಮುರಿ: ದುಡ್ಡಿನ ದಾರಿ

ದಿನ ಭವಿಷ್ಯ: ಈ ರಾಶಿಯವರು ಉಪಕಾರ ಮಾಡದಿದ್ದರೂ ಕೆಡುಕು ಬಯಸದಿರಿ

ಚಿನಕುರುಳಿ | ಬುಧವಾರ, ನವೆಂಬರ್ 20 2024

ಬಾಬಾ ಕೀ ಜೈ ಹೋ... ಮಾಂಜ್ರೇಕರ್‌ಗೆ ಮೊಹಮ್ಮದ್ ಶಮಿ ಮಾತಿನ ‘ತಿವಿತ’

IND vs AUS | ಮೊದಲ ಟೆಸ್ಟ್‌ಗೆ ಆಡುವ 11ರ ಬಳಗ ಅಂತಿಮಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ: ಬೂಮ್ರಾ

ಕಲಬುರಗಿ | ಪುರುಷರ ಐಟಿಎಫ್‌ ಟೆನಿಸ್‌: ಸೋತರೂ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರ ಮನಗೆದ್ದ ಪ್ರಣವ್‌

ಪ್ರೊ ಕಬಡ್ಡಿ: ಗುಜರಾತ್‌– ಡೆಲ್ಲಿ ಪಂದ್ಯ ರೋಚಕ ಟೈ

ಒಳನೋಟ | ಪೈರಸಿ ಅಪಾರ, ದೂರು ವಿರಳ

ಒಳನೋಟ: ದಾಂಪತ್ಯ ಸಾಂಗತ್ಯಗಳ ಸುತ್ತ

ಒಳನೋಟ | ಹೆಜ್ಜೆ ಹೆಜ್ಜೆಗೂ ಎಸ್‌ಐಟಿ ತನಿಖೆ

ಒಳನೋಟ | ‘ಅಕ್ರಮ ವಲಸೆ’: ನೆಲೆ ವಿಸ್ತಾರ

ಚಿನಕುರುಳಿ | ಗುರುವಾರ, ನವೆಂಬರ್ 21 2024

ಚುರುಮುರಿ: ದುಡ್ಡಿನ ದಾರಿ

ದಿನ ಭವಿಷ್ಯ: ಈ ರಾಶಿಯವರು ಉಪಕಾರ ಮಾಡದಿದ್ದರೂ ಕೆಡುಕು ಬಯಸದಿರಿ

ಚಿನಕುರುಳಿ | ಬುಧವಾರ, ನವೆಂಬರ್ 20 2024