<p>ಸಾವಿರಾರು ಪ್ರೇಕ್ಷಕರ ಸೇರುವ ದೊಡ್ಡ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ಹಾಡಿ, ಕುಣಿಯುತ್ತಿದ್ದ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಜಾನಪದ ನೃತ್ಯ ಲಾವಣಿ ಕಲಾವಿದರ ಬದುಕು ಈಗ ಅಕ್ಷರಶಃ ಬೀದಿಗೆ ಬಂದಿದೆ.</p>.<p>ಲಾಕ್ಡೌನ್ನಿಂದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ರದ್ದಾದ ಕಾರಣ ಆರ್ಥಿಕ ಸಂಕಷ್ಟಕ್ಕೆ ಸಿಲುಕಿರುವ ಹತ್ತಾರು ಲಾವಣಿ ಕಲಾವಿದರು ಬೀದಿ ಬದಿಯಲ್ಲಿ ಮಾಸ್ಕ್, ತರಕಾರಿ, ಬೇಳೆಕಾಳು ಮಾರಾಟ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.</p>.<p>ಹಿರಿಯ ಲಾವಣಿ ಕಲಾವಿದೆ51 ವರ್ಷದ ಮೀರಾ ದಳ್ವಿ ಸೋನಾವಣೆ ಪುಣೆಯ ಪು.ಲ. ದೇಶಪಾಂಡೆ ಗಾರ್ಡನ್ ಪ್ರದೇಶದ ನಿಂಘಗಡ ರಸ್ತೆ ಬದಿಯಲ್ಲಿ ತರಕಾರಿ, ಬೇಳೆ, ಆಹಾರಧಾನ್ಯ ಮಾರಾಟ ಮಾರುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.</p>.<p>ಒಂದು ಕಾಲಕ್ಕೆ ಇದೇ ಮೀರಾ ದಳ್ವಿ ಅವರ ಲಾವಣಿ ನೃತ್ಯ ನೋಡಲು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ಜನರು ತಾಸುಗಟ್ಟಲೇ ಕಾಯುತ್ತಿದ್ದರು. ಇಂದು ಅದೇ ಕಲಾವಿದೆ ತರಕಾರಿ ಖರೀದಿಸುವ ಗ್ರಾಹಕರಿಗಾಗಿ ದಿನವಿಡೀ ಕಾಯಬೇಕಾದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಎದುರಾಗಿದೆ.</p>.<p>ಇದು ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದಿನ ಮಾತು. ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಲೋಕಸಭೆಯ ಮಾಜಿ ಸ್ಪೀಕರ್ ಮೀರಾ ಕುಮಾರ್, ಈ ಹಿರಿಯ ಕಲಾವಿದೆಯನ್ನು ಶಾಲು ಹೊದಿಸಿ ಸತ್ಕರಿಸಿದ್ದರು. ಮರಾಠಿ ಪತ್ರಿಕೆ, ಸುದ್ದಿ ವಾಹಿನಿಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ಸುದ್ದಿಯಾಗಿತ್ತು.</p>.<p>ನಿನ್ನೆ, ಮೊನ್ನೆ ನಡೆದಂತಿರುವ ದೆಹಲಿಯ ಮಧುರ ನೆನಪುಗಳು ಇನ್ನೂ ಕಲಾವಿದೆಯ ಸ್ಮೃತಿ ಪಟಲದಿಂದ ಮಾಸಿಲ್ಲ. ಆಗಲೇ ಜೀವನದ ಚಿತ್ರಣ ಸಂಪೂರ್ಣ ಬದಲಾಗಿ ಹೋಗಿದೆ. ಇಷ್ಟು ಬೇಗ ಇಂಥ ಸ್ಥಿತಿ ಬರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಆಕೆ ಕನಸು, ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲೂ ಯೋಚಿಸಿರಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.</p>.<p>‘ಕೊರೊನಾ ಲಾಕ್ಡೌನ್ನಿಂದಾಗಿ ಏಪ್ರಿಲ್, ಮೇ ಮತ್ತು ಜೂನ್ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಬುಕ್ ಆಗಿದ್ದ ಎಲ್ಲ ಲಾವಣಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ರದ್ದಾಗಿವೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಅನಿವಾರ್ಯವಾಗಿ ಹೊಟ್ಟೆ ಹೊರೆಯಲು ಹೊಸ ಕಲೆಯನ್ನು ಕಲಿಯಬೇಕಾಗಿದೆ‘ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಮೀರಾ ದಳ್ವಿ.</p>.<p>ಇದು ಕೇವಲ ಒಬ್ಬ ಕಲಾವಿದೆಯ ಬದುಕಲ್ಲ. ಮೀರಾ ಅವರಂಥ ನೂರಾರು ಕಲಾವಿದರ ಬದುಕು ಇಂದು ಬೀದಿಗೆ ಬಿದ್ದಿದೆ. ಖ್ಯಾತ ಮರಾಠಿ ಕಲಾವಿದ ದಂಪತಿ ಪವಾರ್ ಕುಟುಂಬ ಮತ್ತು ಸಮಕಾಲೀನ ನೃತ್ಯಪಟು ಮಂಜು ವಾಘ್ಮೋರೆ ಕೂಡ ಬೀದಿ, ಬೀದಿ ಅಲೆದು ಮಾಸ್ಕ್ ಮಾರುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.</p>.<p>ಪುಣೆ ಹಾಗೂ ಸುತ್ತಮುತ್ತ ವಾಸವಾಗಿರುವ ಬಡ ಕಲಾವಿದರು ಹೊಟ್ಟೆ ಹೊರೆಯಲು ಕಂಡುಕೊಂಡ ದಾರಿ ಮತ್ತು ಬವಣೆಗಳನ್ನು ‘ಪುಣೆ ಮಿರರ್’ವರದಿ ಮಾಡಿದೆ.</p>.<div><p><strong>ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಆ್ಯಪ್ ಇಲ್ಲಿದೆ: <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.tpml.pv">ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ </a>| <a href="https://apps.apple.com/in/app/prajavani-kannada-news-app/id1535764933">ಐಒಎಸ್</a> | <a href="https://whatsapp.com/channel/0029Va94OfB1dAw2Z4q5mK40">ವಾಟ್ಸ್ಆ್ಯಪ್</a>, <a href="https://www.twitter.com/prajavani">ಎಕ್ಸ್</a>, <a href="https://www.fb.com/prajavani.net">ಫೇಸ್ಬುಕ್</a> ಮತ್ತು <a href="https://www.instagram.com/prajavani">ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಂ</a>ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಫಾಲೋ ಮಾಡಿ.</strong></p></div>
<p>ಸಾವಿರಾರು ಪ್ರೇಕ್ಷಕರ ಸೇರುವ ದೊಡ್ಡ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ಹಾಡಿ, ಕುಣಿಯುತ್ತಿದ್ದ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಜಾನಪದ ನೃತ್ಯ ಲಾವಣಿ ಕಲಾವಿದರ ಬದುಕು ಈಗ ಅಕ್ಷರಶಃ ಬೀದಿಗೆ ಬಂದಿದೆ.</p>.<p>ಲಾಕ್ಡೌನ್ನಿಂದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ರದ್ದಾದ ಕಾರಣ ಆರ್ಥಿಕ ಸಂಕಷ್ಟಕ್ಕೆ ಸಿಲುಕಿರುವ ಹತ್ತಾರು ಲಾವಣಿ ಕಲಾವಿದರು ಬೀದಿ ಬದಿಯಲ್ಲಿ ಮಾಸ್ಕ್, ತರಕಾರಿ, ಬೇಳೆಕಾಳು ಮಾರಾಟ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.</p>.<p>ಹಿರಿಯ ಲಾವಣಿ ಕಲಾವಿದೆ51 ವರ್ಷದ ಮೀರಾ ದಳ್ವಿ ಸೋನಾವಣೆ ಪುಣೆಯ ಪು.ಲ. ದೇಶಪಾಂಡೆ ಗಾರ್ಡನ್ ಪ್ರದೇಶದ ನಿಂಘಗಡ ರಸ್ತೆ ಬದಿಯಲ್ಲಿ ತರಕಾರಿ, ಬೇಳೆ, ಆಹಾರಧಾನ್ಯ ಮಾರಾಟ ಮಾರುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.</p>.<p>ಒಂದು ಕಾಲಕ್ಕೆ ಇದೇ ಮೀರಾ ದಳ್ವಿ ಅವರ ಲಾವಣಿ ನೃತ್ಯ ನೋಡಲು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ಜನರು ತಾಸುಗಟ್ಟಲೇ ಕಾಯುತ್ತಿದ್ದರು. ಇಂದು ಅದೇ ಕಲಾವಿದೆ ತರಕಾರಿ ಖರೀದಿಸುವ ಗ್ರಾಹಕರಿಗಾಗಿ ದಿನವಿಡೀ ಕಾಯಬೇಕಾದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಎದುರಾಗಿದೆ.</p>.<p>ಇದು ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದಿನ ಮಾತು. ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಲೋಕಸಭೆಯ ಮಾಜಿ ಸ್ಪೀಕರ್ ಮೀರಾ ಕುಮಾರ್, ಈ ಹಿರಿಯ ಕಲಾವಿದೆಯನ್ನು ಶಾಲು ಹೊದಿಸಿ ಸತ್ಕರಿಸಿದ್ದರು. ಮರಾಠಿ ಪತ್ರಿಕೆ, ಸುದ್ದಿ ವಾಹಿನಿಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ಸುದ್ದಿಯಾಗಿತ್ತು.</p>.<p>ನಿನ್ನೆ, ಮೊನ್ನೆ ನಡೆದಂತಿರುವ ದೆಹಲಿಯ ಮಧುರ ನೆನಪುಗಳು ಇನ್ನೂ ಕಲಾವಿದೆಯ ಸ್ಮೃತಿ ಪಟಲದಿಂದ ಮಾಸಿಲ್ಲ. ಆಗಲೇ ಜೀವನದ ಚಿತ್ರಣ ಸಂಪೂರ್ಣ ಬದಲಾಗಿ ಹೋಗಿದೆ. ಇಷ್ಟು ಬೇಗ ಇಂಥ ಸ್ಥಿತಿ ಬರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಆಕೆ ಕನಸು, ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲೂ ಯೋಚಿಸಿರಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.</p>.<p>‘ಕೊರೊನಾ ಲಾಕ್ಡೌನ್ನಿಂದಾಗಿ ಏಪ್ರಿಲ್, ಮೇ ಮತ್ತು ಜೂನ್ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಬುಕ್ ಆಗಿದ್ದ ಎಲ್ಲ ಲಾವಣಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ರದ್ದಾಗಿವೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಅನಿವಾರ್ಯವಾಗಿ ಹೊಟ್ಟೆ ಹೊರೆಯಲು ಹೊಸ ಕಲೆಯನ್ನು ಕಲಿಯಬೇಕಾಗಿದೆ‘ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಮೀರಾ ದಳ್ವಿ.</p>.<p>ಇದು ಕೇವಲ ಒಬ್ಬ ಕಲಾವಿದೆಯ ಬದುಕಲ್ಲ. ಮೀರಾ ಅವರಂಥ ನೂರಾರು ಕಲಾವಿದರ ಬದುಕು ಇಂದು ಬೀದಿಗೆ ಬಿದ್ದಿದೆ. ಖ್ಯಾತ ಮರಾಠಿ ಕಲಾವಿದ ದಂಪತಿ ಪವಾರ್ ಕುಟುಂಬ ಮತ್ತು ಸಮಕಾಲೀನ ನೃತ್ಯಪಟು ಮಂಜು ವಾಘ್ಮೋರೆ ಕೂಡ ಬೀದಿ, ಬೀದಿ ಅಲೆದು ಮಾಸ್ಕ್ ಮಾರುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.</p>.<p>ಪುಣೆ ಹಾಗೂ ಸುತ್ತಮುತ್ತ ವಾಸವಾಗಿರುವ ಬಡ ಕಲಾವಿದರು ಹೊಟ್ಟೆ ಹೊರೆಯಲು ಕಂಡುಕೊಂಡ ದಾರಿ ಮತ್ತು ಬವಣೆಗಳನ್ನು ‘ಪುಣೆ ಮಿರರ್’ವರದಿ ಮಾಡಿದೆ.</p>.<div><p><strong>ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಆ್ಯಪ್ ಇಲ್ಲಿದೆ: <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.tpml.pv">ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ </a>| <a href="https://apps.apple.com/in/app/prajavani-kannada-news-app/id1535764933">ಐಒಎಸ್</a> | <a href="https://whatsapp.com/channel/0029Va94OfB1dAw2Z4q5mK40">ವಾಟ್ಸ್ಆ್ಯಪ್</a>, <a href="https://www.twitter.com/prajavani">ಎಕ್ಸ್</a>, <a href="https://www.fb.com/prajavani.net">ಫೇಸ್ಬುಕ್</a> ಮತ್ತು <a href="https://www.instagram.com/prajavani">ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಂ</a>ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ ಫಾಲೋ ಮಾಡಿ.</strong></p></div>